एक्स्प्लोर
Advertisement
Blog | कुस्तीलाही कोरोनाची धास्ती! यात्रांमधल्या कुस्तीच्या दंगली रद्द
सध्या 'कोरोना' विषाणू साथीने सारे जग हादरून गेलेले आहे.अशा साथीच्या रोगांची मालिका आपल्याला नवीन जरी नसली तरी आज प्रगत असणारी माहिती प्रसारणाची माध्यमे या रोगाविषयी वेगाने जनजागृती करत आहे.
पै. गणेश मानुगडे
महाराष्ट्रात उन्हाळी कुस्ती मोसमास प्रारंभ झाला आहे. महाराष्ट्रातील प्रमुख शहरातील तालमीत सराव करणाऱ्या मल्लांची मनगटे शिवशीवू लागली आहेत. महाराष्ट्रात गावोगावी होणाऱ्या ग्रामदैवतांच्या यात्रेत मर्दुमकी व पुरुषार्थ यांचे यथार्थ दर्शन घडवणारा 'कुस्ती' या खेळाची भव्य मैदाने प्रतिवर्षी आयोजित होतात. या मैदानात कुस्ती खेळून मिळणाऱ्या बक्षिसावर वर्षभर मल्लांच्या खुरकाचा व इतर खर्च मिळतो. लोकाश्रयावर चालणारी ही कुस्ती हळूहळू बदलाच्या मार्गावर येत जरी असली तरी आर्थिक तरतूद मिळवण्याचे प्रभावी व हक्काचे साधन म्हणून आजही यात्रा जत्रेच्या कुस्त्या हेच होय.फार कशाला या शतकाचा जरी अभ्यास केला तर ब्रिटिश राजवट अस्तित्वात असताना भारतवर्षातील अनेक संस्थानांनी कुस्तीला राजाश्रय देऊन टिकवून ठेवले. संस्थानिक राजांनी राज्याच्या खजिन्यातून आखाडे बांधले व मल्लांच्या खुरकाची तजवीज केली.
पूर्वीच्या काळी ज्या राजांनी संस्थानाकरवी मल्लविद्या जतन केली त्याच प्रदेशात कुस्ती आज बहुतांशी खेळली जाते. याचे उदाहरण म्हणजे पुणे व कोल्हापूर. पुण्यात शिवरामजीवाले व चांदुभाईवाले या दोन गटात इर्षेने खेळली जाणारी कुस्ती तर कोल्हापूरात खासबागेत प्रत्येक शुक्रवारी शाहू महाराजांच्या धीपत्याखाली खेळली जाणारी मैदाने हीच पुढे आली व टिकून राहिली. याला बऱ्याच विभागातील मल्लविद्येचा अपवाद सोडला तर इथेच कुस्तीची बीजे रुजली. स्वातंत्रोत्तर काळात हीच राज्याश्रयावर असणारी कुस्ती व्यावसायिक झाली. थिएटर व सर्कस मध्ये लाखो रु.तिकीट काढून लोक कुस्त्या पाहत असे. यानंतर मात्र मनोरंजनाची इतर साधने झपाट्याने वाढल्याने कुस्तीकडे लोकांनी पाठ फिरवली व लाखात जाणारा हा आकडा कमी होत आज केवळ नाममात्र उरला. पण,कुस्ती ही आमच्या केवळ मनोरंजनाचा भाग नव्हता तर संस्कृतीचे प्रतीक होते म्हणून आमच्या रक्तात असणारी कुस्ती आजही काळाची अनंत वाट चालून जिवंत राहिली. गावोगावी भरणाऱ्या ग्रामदैवतांच्या यात्रा हे पैलवान मंडळींच्या आर्थिक उत्पनाचे सध्याचे तरी एकमेव साधन आहे.
सध्या 'कोरोना' विषाणू साथीने सारे जग हादरून गेलेले आहे.अशा साथीच्या रोगांची मालिका आपल्याला नवीन जरी नसली तरी आज प्रगत असणारी माहिती प्रसारणाची माध्यमे या रोगाविषयी वेगाने जनजागृती करत आहे. पूर्वी प्लेग, पटकी सारख्या रोगात अनेक लोकांचा बळी गेला तसा बळी आत्ता जाऊ नये म्हणून शासकीय पातळीवर मोठ्या प्रमाणात जनजागृती केली जात आहे व या रोगाचा फैलाव होऊ नये याची काळजी घेतली जात आहे. याचाच एक भाग म्हणून महाराष्ट्रातील बहुतांशी यात्रा जत्रा न करण्याचे आदेश व सरळसरळ कुस्ती मैदाने न भरवण्याच्या सूचना प्रत्येक ग्रामपंचायत व महानगरपालिका यांच्याकडे देण्यात आल्या असल्याने या कुस्ती मोसमातील किमान 80% मैदाने रद्द होण्याच्या मार्गावर अथवा स्थगित होण्याच्या मार्गावर आहेत.
आत्तापर्यंत रद्द झालेली मैदाने व स्पर्धा
- पुणे महापौर केसरी - या स्पर्धेत 1 हजारपसून 15 लाख इतकी प्रचंड बक्षिसे असतात.
- सांगली महापौर केसरी - 500 रु.पासून 10 लाखा पर्यंत बक्षिसे
- कोल्हापूर महापौर केसरी - 500 रु.पासून 10 लाख पर्यंत बक्षिसे
- खराडी कुस्ती मैदान पुणे - 1 हजार ते 20 लाख पर्यंत बक्षिसे.
- फुरसुंगी पुणे - 1 हजार ते 20 लाख पर्यंत बक्षिसे.
अधिक पाहा..
Advertisement
Advertisement
Advertisement
महत्त्वाच्या बातम्या
भारत
मुंबई
आयपीएल
राजकारण
Advertisement
ट्रेंडिंग न्यूज
for smartphones
and tablets
and tablets