Indian Monsoon Season Concludes : देशात गेल्या 5 वर्षातील सर्वात कमी पावसाची नोंद, कृषी उत्पादनांना फटका बसणार; ऑक्टोबरमध्येच उन्हाळी चटके जाणवणार
'एल निनो' हवामानाच्या पॅटर्नमुळे (El Nino weather pattern) ऑगस्ट महिना शतकातील अधिक काळ सर्वात कोरडा ठरल्याचे भारतीय हवामान विभागाने सांगितले. ज्यामुळे कृषी उत्पादनावर परिणाम होण्याची शक्यता आहे.
नवी दिल्ली : देशात जून ते सप्टेंबर या चार महिन्यांचा कालावधी पूर्ण मान्सूनने परतीची वाट (India monsoon rainfall) पकडली आहे. यावर्षी भारतात मान्सूनचा पाऊस 2018 नंतरचा सर्वात कमी राहिला आहे. 'एल निनो' हवामानाच्या पॅटर्नमुळे (El Nino weather pattern) ऑगस्ट महिना शतकातील अधिक काळ सर्वात कोरडा ठरल्याचे भारतीय हवामान विभागाने शनिवारी सांगितले. ज्यामुळे कृषी उत्पादनावर परिणाम होण्याची शक्यता आहे. एल निनो हे पॅसिफिक पाण्याची तापमानवाढ आहे. जी सामान्यत: भारतीय उपखंडात कोरड्या परिस्थितीसह असते.
ऑक्टोबर ते डिसेंबर कालावधीत सामान्य पाऊस पडण्याची अपेक्षा
जून ते सप्टेंबर या कालावधीत देशभरातील पाऊस त्याच्या दीर्घकालीन सरासरीच्या 94 टक्के होता, जो 2018 नंतरचा सर्वात कमी आहे, असे भारतीय हवामान विभाग (IMD) ने एका निवेदनात म्हटले आहे. आयएमडीने एल निनोचा मर्यादित प्रभाव गृहीत धरून हंगामात 4 टक्के पावसाची तूट अपेक्षित धरली होती.
पावसाचे आगमन होण्यास उशीर झाल्यामुळे जूनमध्ये पाऊस सरासरीपेक्षा नऊ टक्के कमी असल्याने, मान्सून असमान होता, परंतु जुलैच्या पावसाने सरासरीपेक्षा 13 टक्के परतावा दिला. 36 टक्के तूट असलेला ऑगस्ट हा रेकॉर्डवरील सर्वात कोरडा होता. परंतु, सप्टेंबरमध्ये पुन्हा पावसाचे हजेरी लावल्याने देशात सरासरीपेक्षा 13 टक्के जास्त पाऊस झाला, असे IMD ने म्हटले आहे. ऑक्टोबर ते डिसेंबर या कालावधीत देशात सामान्य पाऊस पडण्याची अपेक्षा आहे, हवामान खात्याने सांगितले की, ऑक्टोबरमध्ये देशातील बहुतांश भागात तापमान सामान्यपेक्षा जास्त राहण्याची शक्यता आहे.
देशातील जवळपास निम्म्या शेतजमिनीमध्ये आजही सिंचनाचा अभाव
मान्सूनचा पाऊस देशाच्या 3 ट्रिलियन डाॅलर अर्थव्यवस्थेसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. देशाला पिकांना पाणी देण्यासाठी आणि धरणे आणि तलाव भरण्यासाठी आवश्यक असलेल्या पावसाच्या 70 टक्क्यांहून अधिक योगदान देतो. जगातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या देशातील जवळपास निम्म्या शेतजमिनीमध्ये आजही सिंचनाचा अभाव आहे, ज्यामुळे मान्सूनचा पाऊस कृषी उत्पादनासाठी अधिक महत्त्वाचा बनतो.
देशात महागाईची टांगती तलवार
पावसाच्या कमतरतेमुळे साखर, डाळी, तांदूळ आणि भाजीपाला अधिक महाग होऊ शकतो. एकूणच अन्नधान्यांच्या किंमती वाढून महागाई वाढू शकते. कमी उत्पादना झाल्याने तांदूळ, गहू आणि साखरेचा जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा उत्पादक असलेल्या भारताला जागतिक अन्नधान्याच्या वाढत्या किमतींमध्ये या वस्तूंच्या निर्यातीवर अधिक अंकुश आणण्यास प्रवृत्त करू शकते. मान्सूनच्या पावसाच्या अनियमित वितरणामुळे जगातील सर्वात मोठा तांदूळ निर्यातदार असलेल्या भारताने तांदूळ निर्यातीवर मर्यादा आणल्या आहेत, कांद्याच्या निर्यातीवर 40 टक्के शुल्क लावले आहे, डाळींच्या शुल्कमुक्त आयातीला परवानगी दिली आहे आणि त्यामुळे केंद्र सरकार साखर निर्यातीवर बंदी घालू शकते.
इतर महत्वाच्या बातम्या