China-Pakistan: चीन-पाकिस्तान संबंधात दरी! लाखो डॉलर्सच्या प्रकल्पातून 'ड्रॅगन'ची अचानक माघार, पाकिस्तानचे संकट आणखी गडद
China-Pakistan: पाकिस्तानने त्यांच्या जुन्या रेल्वे नेटवर्कच्या प्रगतीसाठी चीनऐवजी आशियाई विकास बँकेची (ADB) मदत घेण्याचा निर्णय घेतला आहे.
China-Pakistan: चीन हा पाकिस्तानचा सर्वात चांगला मित्र आहे. असे असले तरी सध्या दोन्ही देशांमधील संबंध सामान्य दिसत नाहीत. कारण पाकिस्तानने त्यांच्या जुन्या रेल्वे नेटवर्कच्या प्रगतीसाठी चीनऐवजी आशियाई विकास बँकेची (ADB) मदत घेण्याचा निर्णय घेतला आहे. कराची-रोहरी रेल्वे विभाग सुधारण्यासाठी पाकिस्तानने ADB कडून $2 अब्ज डॉलर्स कर्ज मागितले आहे. हा तोच ML-1 प्रकल्प आहे, जो एकेकाळी चीन-पाकिस्तान आर्थिक कॉरिडॉर (CPEC) चा सर्वात मोठा आणि सर्वात महत्वाकांक्षी प्रकल्प मानला जात होता. त्यामुळे चीन आणि पाकिस्तानमधील संबंध अधिक बिघडल्याची चर्चा आहे.
चीनने या प्रकल्पातून माघार घेतल्याने पाकिस्तानच्या आर्थिक परिस्थितीबद्दलच्या आता चिंता अधोरेखित होत आहे. चीनने पाकिस्तानच्या प्रकल्पातून हात का मागे घेतला याबद्दल अनेक तर्कवितर्क लावले जात आहेत. मात्र, चीनने अचानक या प्रकल्पातून माघार घेण्याचा निर्णय घेतला नाही. असे मानले जाते की पाकिस्तानची कमकुवत आर्थिक स्थिती आणि कर्ज फेडण्यात येणाऱ्या समस्यांमुळे चीनसाठी समस्या निर्माण झाल्या असतील. चीनने आधीच पाकिस्तानमध्ये अब्जावधी डॉलर्सची गुंतवणूक केली आहे. जिथे चीनला पाकिस्तानकडून पैसे परत मिळविण्यात गंभीर समस्या येत आहेत. त्याच्या अर्थव्यवस्थेवरील दबावामुळे चीन अधिक धोकादायक गुंतवणुकीपासून माघार घेत आहे. यावरून असे दिसून येते की जेव्हा आर्थिक परिस्थिती धोक्यात असते तेव्हा सर्वकालीन मित्रही मागे हटू शकतात.
रेको डिक खाण आणि एमएल-1 चे महत्त्व
बलुचिस्तानची रेको डिक तांबे आणि सोन्याची खाण पाकिस्तानच्या अर्थव्यवस्थेसाठी निर्णायक ठरू शकते. खाणीतून मोठ्या प्रमाणात खनिजे मिळण्याची शक्यता आहे. परंतु जुनी रेल्वे लाईन मोठ्या प्रमाणात खनिजे वाहतूक करण्यासाठी पुरेशी मजबूत नाही. यासाठी, खाणीसाठी एमएल-1 रेल्वे लाईन अपग्रेड करणे खूप महत्वाचे आहे. या कारणास्तव, एडीबीने एमएल-1 प्रकल्पात केवळ रस दाखवला नाही, तर रेको डिक खाणीसाठी 410 दशलक्ष डॉलर्स देण्याचे आश्वासन देखील दिले आहे.
चीन, अमेरिका आणि एडीबी
एडीबीची वाढलेली भूमिका म्हणजे पाकिस्तान आता फक्त चीनवर अवलंबून राहू इच्छित नाही. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, संबंध बिघडू नयेत म्हणून पाकिस्तानने या पावलापूर्वी चीनकडून संमती घेतली होती. पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख असीम मुनीर म्हणाले, "आम्ही एका मित्रासाठी दुसऱ्या मित्राचा त्याग करणार नाही." त्याच वेळी, अमेरिका पाकिस्तानच्या रेको डिकमध्ये देखील रस दाखवत आहे. यावरून असे दिसून येते की पाकिस्तान आता बहुआयामी परराष्ट्र धोरणाकडे वाटचाल करत आहे, ज्यामध्ये चीन, अमेरिका आणि बहुपक्षीय संस्था (एडीबी, आयएमएफ) यांचा समावेश असेल. अलिकडच्या काळात, पाकिस्तान आणि अमेरिकेतील संबंध चांगले होत असल्याचे दिसून येत आहे, कारण अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पाकिस्तानी तेल साठ्याची निर्मिती करण्याची घोषणा केली आहे.
सीपीईसीचे भविष्य आणि पाकिस्तानची रणनीती
2015-2019 दरम्यान, सीपीईसी अंतर्गत अनेक महामार्ग, वीज प्रकल्प आणि बंदरे बांधण्यात आली होती, परंतु 2022 पासून विकास मंदावला आहे. चिनी वीज उत्पादकांना थकबाकीच्या पेमेंटच्या समस्येचा सामना करावा लागला आहे. एमएल-1 सारख्या मोठ्या प्रकल्पातून चीनने माघार घेतल्याने ही मंदी आणखी स्पष्ट होते. आता एडीबीचे आगमन सीपीईसीसाठी एक मोठी समस्या असू शकते.
हे देखील वाचा:
महत्त्वाच्या बातम्या
