Diwali 2023: यंदाची दिवाळी खास! धनत्रयोदशी, नरक चतुर्दशी, पाडवा, भाऊबीजेची योग्य तारीख, शुभ मुहूर्त जाणून घ्या

Diwali 2023: दिवाळी कधी आहे? 2023 च्या दिवाळीत काय खास आहे? असे प्रश्न तुमच्या मनात असतील, तर दिवाळीशी संबंधित प्रत्येक प्रश्नाची उत्तरे येथे जाणून घ्या

diwali 2023 indian festival marathi news

Diwali 2023 : दिवाळी म्हणजे आनंदाचा सण. दिवाळी हा हिंदू धर्माचा एक प्रमुख सण आहे, जो केवळ भारतातच नाही तर नेपाळ, पाकिस्तान, अमेरिका, युरोप, ऑस्ट्रेलिया, आफ्रिका आणि जिथे जिथे भारतीय राहतात, तिथे मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. दिवाळीच्या सणाशी संबंधित कोणत्या श्रद्धा आहेत? हिंदू धर्मात या सणाचे महत्त्व काय? दिवाळीशी संबंधित महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घ्या

 

दिवाळीचा इतिहास खूप मनोरंजक!

दिवाळीचा सण भगवान रामाच्या विजयाशी संबंधित आहे. असे मानले जाते की, दसऱ्याला लंकापती रावणाचा वध केल्यानंतर प्रभू राम माता सीतेसोबत अयोध्येत परतले. आपल्या राजाचे आगमन होताच अयोध्येतील जनतेने दिवे लावून, फटाके फोडून आणि मिठाई वाटून आनंद व्यक्त केला. दिवाळी हा सण साजरा करण्याची परंपरा इथून सुरू झाली.

पद्म पुराण आणि स्कंद पुराणातही दिवाळी सणाचे वर्णन आढळते. यामागे एक खगोलशास्त्रीय घटनाही आहे. ज्योतिषशास्त्रीय ग्रंथानुसार, ग्रहांचा राजा सूर्य कार्तिक महिन्यात आपली स्थिती बदलतो. दिवस लहान आणि रात्र मोठी होत आहेत. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने नरकासुराचा वध केला होता, अशीही एक मान्यता आहे. यमराज-नचिकेताची कथाही या उत्सवाशी संबंधित आहे.

 

दिवाळी कधी असते?

2023 मध्ये दिवाळी कधी आहे? कॅलेंडरनुसार, दिवाळी हा सण कार्तिक महिन्यातील अमावास्येला साजरा केला जातो. मान्यतेनुसार दसऱ्याच्या 20 दिवसांनी दिवाळी हा सण साजरा करण्याची परंपरा आहे. यंदा तो 12 नोव्हेंबर 2023 रोजी साजरा केला जाणार आहे. हा सण देशभर साजरा केला जातो. हा दिवस सरकारी सुट्टीचा आहे.

दिवाळी खास का आहे?

दिवाळी हा सण अतिशय खास मानला जातो. हा दिवस आनंद आणि समृद्धीशी संबंधित आहे. हिंदू धर्मातील सर्व सण-उत्सवही आपल्या शेतीशी संबंधित आहेत. खरीप पिके कार्तिक महिन्यात तयार होतात, हीच पिके काढण्याची वेळ आहे. यामुळेच देशातील शेतकरी या सणाला समृद्धीशी जोडतात. हिंदूंसाठी दिवाळी या सणाला महत्त्व नाही.

शीख धर्माच्या लोकांसाठीही याला विशेष महत्त्व आहे. हा दिवस कैदी सुटका दिन म्हणूनही साजरा केला जातो. या दिवशी शिखांचे सहावे गुरू हरगोविंद सिंग यांना मुघल सम्राट जहांगीरच्या कैदेतून सोडण्यात आले. दिवाळीच्या दिवशी 52 राजांना जहांगीरच्या कैदेतून मुक्त करून गुरु हरगोविंद सिंग जी अकाल तख्त साहिब (अमृतसर) येथे पोहोचले. या दिवशी अमृतसर शहर दिव्यांनी सजले होते.

 

दिवाळी 5 दिवसांचा सण

दिवाळीचा सण पाच दिवस चालतो. या 5 दिवसांमध्ये वेगवेगळे सण साजरे केले जातात ज्यांना वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते, सणांची नावे, तारीख आणि शुभ काळ जाणून घ्या

धनत्रयोदशी 10 नोव्हेंबर 2023 शुक्रवार संध्याकाळी 05:47 ते संध्याकाळी 07:43

छोटी दिवाळी 11 नोव्हेंबर 2023 शनिवार संध्याकाळी 5.39 - रात्री 8.16

नरक चतुर्दशी, लक्ष्मीपूजन 12 नोव्हेंबर 2023 रविवार संध्याकाळी 05:39 PM - 07:35 PM

बलिप्रतिपदा, गोवर्धन पूजा 13 नोव्हेंबर 2023 सोमवार 6:14 AM- 8:35 AM

भाऊबीज 14 नोव्हेंबर 2023 मंगळवार दुपारी 1:10 ते दुपारी 3:22

 

2023 नंतर दिवाळी कधी आहे? वर्ष, तारीख आणि दिवस जाणून घ्या

दिवाळी 2023  12 नोव्हेंबर 2023 रविवार
दिवाळी 2024  1 नोव्हेंबर 2024 शुक्रवार
दिवाळी 2025  ऑक्टोबर 21, 2025 मंगळवार
दिवाळी 2026  8 नोव्हेंबर 2026 रविवार
दिवाळी 2027  ऑक्टोबर 29, 2027 शुक्रवार
दिवाळी 2028  17 ऑक्टोबर 2028 मंगळवार

धनत्रयोदशी

धनत्रयोदशीचा सण कार्तिक त्रयोदशीला साजरा केला जातो. धनत्रयोदशीपासूनच दिवाळी सण सुरू होतो. धनत्रयोदशीला लक्ष्मी आणि भगवान कुबेर यांची विशेष पूजा केली जाते. या दिवशी घर, जमीन, गाडी, दुचाकी, भांडी, सोने, दागिने आदी वस्तूंच्या खरेदीला विशेष महत्त्व आहे.

छोटी दिवाळी

हा दिवाळीचा खास सण आहे. या दिवशी संपत्तीची देवी लक्ष्मीची पूजा केली जात नाही. मान्यतेनुसार या दिवशी देवी काली, भगवान श्रीकृष्ण आणि यमराज यांची पूजा केली जाते.

नरक चतुर्दशी, लक्ष्मीपूजन

या दिवशी देवी लक्ष्मीची विशेष पूजा केली जाते. यावर्षी दिवाळीत निशिता कालची वेळ 13 नोव्हेंबर 2023 रोजी रात्री 11:39 ते 12:32 पर्यंत असेल.

बलिप्रतिपदा

कार्तिक शुद्ध प्रतिपदेला बलिप्रतिपदा हा दिवस दिवाळी पाडवा म्हणून साजरा केला जातो. सोने खरेदीस प्राधान्य, सुवासिनींकडून पतीला औक्षण, व्यापाऱ्यांसाठी वर्षाचा प्रारंभ अशा अनेक बाजूंनी या दिवसाचे महत्त्व अधोरेखित केले जाते. पाडव्याला पंचरंगी रांगोळीने बळीची प्रतिमा काढून तिचे पूजन करतात. 'फटाक्यांची आतषबाजी, तसेच दीपोत्सवही केला जातो. या दिवसाचे वैशिष्ट्य म्हणजे साडेतीन मुहूर्तांपैकी एक असा हा दिवस अतिशय शुभ मानला जातो.

भाऊबीज

हा सण कार्तिक महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या दुसऱ्या दिवशी साजरा केला जातो. हा सण भाऊ-बहिणींना समर्पित आहे. पौराणिक कथेनुसार या उत्सवाची सुरुवात यमुनाजींनी केली होती. यमुना आणि यमराज ही दोन्ही सूर्यदेवाची मुले आहेत. यमराज आपल्या बहिणीवर खूप प्रेम करायचे.असे म्हणतात की भाऊबीजेच्या दिवशी भावांनी यमुना नदीत स्नान केले तर त्यांना यमराजाच्या कोपापासून मुक्ती मिळते. 5 दिवसांचा दिवाळी सण देखील भाऊबीजेच्या दिवशी संपतो.

(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)

हेही वाचा