आयुर्वेदाचा जागतिक प्रवास: पतंजलीने प्राचीन ज्ञानाचा जगाच्या कानाकोपऱ्यात कसा प्रसार केला?
2025 मध्ये कंपनीने 12 देशांमध्ये आपल्या एफएमसीजी उत्पादनांची निर्यात वाढवण्याची योजना आखली आहे, ज्यामुळे जागतिक आयुर्वेद बाजारपेठेला नवी चालना मिळेल.
Patanjali: भारताची प्राचीन वैद्यकीय प्रणाली आयुर्वेद (Patanjali Ayurved)आता जगाच्या कानाकोपऱ्यात आपला ठसा उमटवत आहे. पतंजलीचा दावा आहे की आयुर्वेदाने भारतातील लाखो लोकांना केवळ नैसर्गिक उपचारांकडे वळवले नाही, तर या प्राचीन ज्ञानाला जागतिक स्तरावर नवी ओळख मिळवून दिली आहे. कंपनीच्या माहितीनुसार, 2025 पर्यंत पतंजलीने 20 हून अधिक देशांमध्ये आपले अस्तित्व नोंदवले असून, त्या देशांमध्ये त्यांच्या उत्पादनांसह आयुर्वेदिक उपचारांची लोकप्रियता झपाट्याने वाढत आहे. हा विस्तार केवळ आर्थिक नाही, तर सांस्कृतिकदृष्ट्याही महत्त्वाचा आहे, कारण आयुर्वेद आता जागतिक आरोग्यक्रांतीच्या रूपात ओळखला जाऊ लागला आहे.
आज पतंजलीकडे हजारो प्रकारचे अन्न, औषधे, शरीराची काळजी घेणारी आणि हर्बल उत्पादने उपलब्ध आहेत ती सर्व सेंद्रिय आणि परवडणारी आहेत. कंपनीच्या मते, डिजिटल मार्केटिंग, ई-कॉमर्स आणि आंतरराष्ट्रीय भागीदारी यांनी त्यांच्या जागतिक विस्तार धोरणात मोठी भूमिका बजावली आहे. सध्या पतंजलीची उत्पादने अमेरिका, ब्रिटनसह अनेक देशांमध्ये निर्यात केली जात आहेत. फक्त भारतीय समुदायच नव्हे, तर स्थानिक नागरिकही या उत्पादनांचा वापर करू लागले आहेत. 2025 मध्ये कंपनीने 12 देशांमध्ये आपल्या एफएमसीजी उत्पादनांची निर्यात वाढवण्याची योजना आखली आहे, ज्यामुळे जागतिक आयुर्वेद बाजारपेठेला नवी चालना मिळेल.
आधुनिक विज्ञानाशी आयुर्वेदाची सांगड घातल्याने जागतिक मान्यता मिळेल: आचार्य बाळकृष्ण
आचार्य बाळकृष्ण यांनी सांगितले की, “आधुनिक विज्ञानाशी आयुर्वेदाची सांगड घालणे हेच त्याला जागतिक मान्यता मिळवून देण्याचे मुख्य साधन ठरेल.” पतंजली रिसर्च फाऊंडेशनने अलीकडेच ब्राझीलच्या श्री वजेरा फाउंडेशनसोबत सामंजस्य करार केला आहे. या करारांतर्गत भारत आणि ब्राझीलमधील औषधी वनस्पतींवर संयुक्त संशोधन केले जाणार असून, हवामानानुसार त्यांच्या औषधी गुणधर्मांची चाचणी आणि क्लिनिकल ट्रायल्स केल्या जातील.
कंपनीने नेपाळमध्ये हर्बल फॅक्टरी सुरू करून दक्षिण आशियातील आपली उपस्थिती मजबूत केली आहे. जुलै 2025 मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या ग्लोबल हर्बल इनसायक्लोपीडियाने एथ्नोबॉटॅनिकल संशोधनासाठी एक नवा मानक निर्माण केला आहे, जो जगभरातील संशोधकांसाठी आयुर्वेदाचा मौल्यवान खजिना ठरत आहे.
पतंजलीची भारतात 10,000 वेलनेस हब उघडण्याची योजना
पतंजलीची भारतात 10,000 वेलनेस हब उघडण्याची योजना आहे, ज्यामुळे जागतिक वेलनेस इंडस्ट्रीला बळ मिळेल. नागपूरमध्ये उभारण्यात आलेल्या 700 कोटी रुपयांच्या फूड अँड हर्बल पार्कमुळे शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेतीकडे वळण्यासाठी प्रोत्साहन मिळत आहे. यामुळे उत्पादनवाढीसह निर्यातीलाही चालना मिळेल.
2025 मध्ये जागतिक आयुर्वेद बाजारपेठेचे मूल्य 16.51 अब्ज डॉलर्स असून, 2035 पर्यंत ते 77.42 अब्ज डॉलर्सपर्यंत पोहोचण्याचा अंदाज व्यक्त केला जात आहे. योग आणि आयुर्वेदाच्या संयोजनामुळे या वाढत्या उद्योगात पतंजली महत्त्वाची भूमिका बजावत असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.
महत्त्वाच्या बातम्या
