एक्स्प्लोर

देशात डिजिटल रुपयाने व्यवहार सुरू, प्रत्येक नागरिकाला केव्हा मिळणार सुविधा, जाणून घ्या?

Digital Rupee: देशात 1 डिसेंबरपासून प्रायोगिक प्रकल्पांतर्गत रिटेल डिजिटल रुपया (Digital Rupee - e₹-R) चा वापर सुरू झाला आहे.

Rbi Pilot Project Digital Rupee: देशात 1 डिसेंबरपासून प्रायोगिक प्रकल्पांतर्गत रिटेल डिजिटल रुपया (Digital Rupee - e₹-R) चा वापर सुरू झाला आहे. हे डिजिटल चलन कसे वापरले जाईल आणि डिजिटल चलन कसे प्राप्त होईल? यासंबंधीचे अनेक प्रश्न लोकांच्या मनात आहेत. त्यामुळे देशातील प्रत्येकाला हे चलन केव्हा उपलब्ध होईल याबद्दल विचार सुरु असतानाच, सध्या देशातील प्रत्येक नागरिक डिजिटल चलन वापरू शकणार नाही, कारण आरबीआयने पायलट प्रोजेक्ट म्हणून याची सुरुवात केली आहे. ही सुविधा फक्त मुंबई, नवी दिल्ली, बेंगळुरू आणि भुवनेश्वर या चार शहरांमध्ये उपलब्ध असेल. 

या पायलट प्रोजेक्ट अंतर्गत, स्टेट बँक ऑफ इंडिया, ICICI बँक, येस बँक आणि IDFC फर्स्ट बँक सध्या भारतात डिजिटल रुपया जारी करू शकतात. येत्या काळात इतर चार बँका देखील लवकरच भारतात डिजिटल रूपे जारी करू शकतील. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) सुरुवातीला डिजिटल रुपी व्यवस्थापनाच्या मजबूततेची चाचणी घेण्यासाठी एक पायलट रन चालवत आहे आणि यादरम्यान झालेल्या चुका लक्षात ठेवेल, जेणेकरून पुढील पायलट रनमध्ये त्या टाळता येतील.

डिजिटल रुपया 2 प्रकारांमध्ये विभागलेला

वास्तविक सेंट्रल बँक डिजिटल करन्सी (CBDC) चे किरकोळ आणि घाऊक अशा दोन विस्तृत श्रेणींमध्ये सीमांकन केले गेले आहे. घाऊक विभागासाठी CBDC चा पहिला पायलट 1 नोव्हेंबर रोजी लाइव्ह झाला, आता CBDC चा पहिला पायलट प्रकल्प किरकोळ वापरकर्त्यांसाठी म्हणजेच सामान्य लोकांसाठी सुरू झाला. किरकोळ CBDCs संभाव्यतः  सर्व खाजगी क्षेत्रातील, गैर-आर्थिक ग्राहक आणि व्यवसायांसाठी वापरण्यासाठी उपलब्ध असतील, तर घाऊक CBDCs निवडक वित्तीय संस्थांपर्यंत मर्यादित प्रवेशासाठी डिझाइन केलेले आहेत. रिटेल CBDC बहुतेक किरकोळ व्यवहारांसाठी रोखीची इलेक्ट्रॉनिक आवृत्ती मानली जाईल.

डिजिटल रुपया कसा चालेल?

डिजिटल रुपया किंवा e₹-R हे डिजिटल टोकन असेल जे सध्याच्या चलनाच्या बरोबरीने देवाणघेवाण करण्यायोग्य असेल आणि सध्या बँकेद्वारे जारी केलेले कागदी चलन आणि नाणी समान मूल्यांमध्ये जारी केले जातील. डिजिटल चलन बँकांच्या माध्यमातून वितरित केले जाईल. सामान्य माणूस या बँकांद्वारे प्रदान केलेल्या डिजिटल वॉलेटद्वारे e?-R सह व्यवहार करण्यास सक्षम असेल, जे मोबाईल फोन किंवा गॅझेटमध्ये संग्रहित करणे आवश्यक आहे. डिजिटल चलनासह व्यवहार व्यक्ती ते व्यक्ती (P2P) आणि व्यक्ती ते व्यापारी (P2M) दोन्ही असू शकतात. आम्ही डिजिटल वॉलेट व्यवहार करतो त्याप्रमाणे व्यापारी स्थानांवर प्रदर्शित QR कोड वापरून व्यापाऱ्यांना पेमेंट केले जाऊ शकते.

अधिक पाहा..
Advertisement
Advertisement
Advertisement

महत्त्वाच्या बातम्या

विधानसभेची खडाजंगी: बीड मतदारसंघात कोण बाजी मारणार, संदीप क्षीरसागर तुतारी फुंकणार की घड्याळ चालणार, ज्योती मेटेही मैदानात
विधानसभेची खडाजंगी: बीड मतदारसंघात कोण बाजी मारणार, संदीप क्षीरसागर तुतारी फुंकणार की घड्याळ चालणार, ज्योती मेटेही मैदानात
बंद सम्राटांना बंद करण्याची वेळ आलीय, धारावी बंद करु, रिफायनरी बंद करु, अरे काय सुरु करणार ते सांगा, मुख्यमंत्र्यांचा उद्धव ठाकरेंवर प्रहार
बंद सम्राटांना बंद करण्याची वेळ आलीय, धारावी बंद करु, रिफायनरी बंद करु, अरे काय सुरु करणार ते सांगा, मुख्यमंत्र्यांचा उद्धव ठाकरेंवर प्रहार
मुंबई बाळासाहेंबाच्या सिद्धांतांचे शहर, उद्धव ठाकरेंना चॅलेंज; शिवाजी पार्कवरील शेवटच्या सभेत काय म्हणाले मोदी
मुंबई बाळासाहेंबाच्या सिद्धांतांचे शहर, उद्धव ठाकरेंना चॅलेंज; शिवाजी पार्कवरील शेवटच्या सभेत काय म्हणाले मोदी
कारखाने विकत घ्यायला मी काही महाराष्ट्रभर हिंडलो नाही, जयंत पाटलांचा अजित पवारांवर हल्लाबोल
कारखाने विकत घ्यायला मी काही महाराष्ट्रभर हिंडलो नाही, जयंत पाटलांचा अजित पवारांवर हल्लाबोल
Advertisement
ABP Premium

व्हिडीओ

Vinod Tawde EXCLUSIVE : पुढचा मुख्यमंत्री कोण होणार? विनोद तावडेंची स्फोटक मुलाखतDilip Walse Patil : शरद पवार म्हणाले गद्दार, सुट्टी नाही! दिलीप वळसे-पाटलांची पहिली प्रतिक्रियाMahesh Sawant : नरेंद्र मोदींचा इफेक्ट संपला;त्यांची सभा आमच्यासाठी शुभ शकुनPrakash Mahajan on Amit Thackeray : भाजपचा अमित ठाकरेंना पाठिंबा , मोदींच्या सभेचा मनसेला फायदा

फोटो गॅलरी

पर्सनल कॉर्नर

टॉप आर्टिकल
टॉप रील्स
विधानसभेची खडाजंगी: बीड मतदारसंघात कोण बाजी मारणार, संदीप क्षीरसागर तुतारी फुंकणार की घड्याळ चालणार, ज्योती मेटेही मैदानात
विधानसभेची खडाजंगी: बीड मतदारसंघात कोण बाजी मारणार, संदीप क्षीरसागर तुतारी फुंकणार की घड्याळ चालणार, ज्योती मेटेही मैदानात
बंद सम्राटांना बंद करण्याची वेळ आलीय, धारावी बंद करु, रिफायनरी बंद करु, अरे काय सुरु करणार ते सांगा, मुख्यमंत्र्यांचा उद्धव ठाकरेंवर प्रहार
बंद सम्राटांना बंद करण्याची वेळ आलीय, धारावी बंद करु, रिफायनरी बंद करु, अरे काय सुरु करणार ते सांगा, मुख्यमंत्र्यांचा उद्धव ठाकरेंवर प्रहार
मुंबई बाळासाहेंबाच्या सिद्धांतांचे शहर, उद्धव ठाकरेंना चॅलेंज; शिवाजी पार्कवरील शेवटच्या सभेत काय म्हणाले मोदी
मुंबई बाळासाहेंबाच्या सिद्धांतांचे शहर, उद्धव ठाकरेंना चॅलेंज; शिवाजी पार्कवरील शेवटच्या सभेत काय म्हणाले मोदी
कारखाने विकत घ्यायला मी काही महाराष्ट्रभर हिंडलो नाही, जयंत पाटलांचा अजित पवारांवर हल्लाबोल
कारखाने विकत घ्यायला मी काही महाराष्ट्रभर हिंडलो नाही, जयंत पाटलांचा अजित पवारांवर हल्लाबोल
तुमच्या आमदाराने मला पाणी पाजलं; अजित पवारांच्या वक्तव्याने सभेत हशा पिकला; नेमका काय किस्सा घडला?
तुमच्या आमदाराने मला पाणी पाजलं; अजित पवारांच्या वक्तव्याने सभेत हशा पिकला; नेमका काय किस्सा घडला?
Video: 'राहुल गांधींनीच राष्ट्रवादीत जाण्याचा प्रस्ताव दिला'; माझा कट्टावर राधाकृष्ण विखे पाटलांचा गौप्यस्फोट
Video: 'राहुल गांधींनीच राष्ट्रवादीत जाण्याचा प्रस्ताव दिला'; माझा कट्टावर राधाकृष्ण विखे पाटलांचा गौप्यस्फोट
Rohit Pawar on Devendra Fadnavis : गुंड, धमक्यांनी निवडणुका जिंकता येत नाही, फडणवीस आणि त्यांच्या चेल्याचपाट्यांनी लक्षात घ्यावं; रोहित पवारांची सडकून टीका
गुंड, धमक्यांनी निवडणुका जिंकता येत नाही, फडणवीस आणि त्यांच्या चेल्याचपाट्यांनी लक्षात घ्यावं; रोहित पवारांची सडकून टीका
मोठी बातमी! राज्यात 18 ते 20 नोव्हेंबर शाळांना सुट्टी; शिक्षकांच्या गैरहजेरीमुळे शासनाचा मोठा निर्णय
मोठी बातमी! राज्यात 18 ते 20 नोव्हेंबर शाळांना सुट्टी; शिक्षकांच्या गैरहजेरीमुळे शासनाचा मोठा निर्णय
Embed widget