Nobel In Economic Sciences : अमेरिका आणि ब्रिटनमधील तीन शास्त्रज्ञांना अर्थशास्त्रातील 'नोबेल'; राजकीय संस्थांचा समाजावरील परिणाम जगाला दाखवला

विविध राजकीय आणि सामाजिक संस्थांची निर्मिती आणि त्यांचा समाजाच्या प्रगतीवर होणारा परिणाम (for studies of how institutions are formed and affect prosperity) याविषयी केलेल्या संशोधनासाठी नोबेल मिळाले.

Nobel In Economic Sciences

Source : PTI

Nobel In Economic Sciences : अमेरिका आणि ब्रिटनमधील तीन शास्त्रज्ञांना अर्थशास्त्राचा नोबेल (Economic Sciences) पुरस्कार जाहीर झाला आहे. विजेत्यांमध्ये तुर्की-अमेरिकन डॅरेन एसेमोग्लू (Daron Acemoglu), ब्रिटिश-अमेरिकन सायमन जॉन्सन (Simon Johnson) आणि ब्रिटन जेम्स ए. रॉबिन्सन (James A. Robinson) यांचा समावेश आहे. विविध राजकीय आणि सामाजिक संस्थांची निर्मिती आणि त्यांचा समाजाच्या प्रगतीवर होणारा परिणाम (for studies of how institutions are formed and affect prosperity) याविषयी केलेल्या संशोधनासाठी त्यांना हा सन्मान मिळाला आहे. या तिन्ही अर्थतज्ज्ञांनी वर्षानुवर्षे प्रगती करूनही गरीब देशांचा श्रीमंत देशांसारखा विकास कसा होऊ शकला नाही, हे सांगितले आहे.

समाजावर राजकीय संस्थांचा प्रभाव 3 प्रकारे स्पष्ट केला

प्रथम- संसाधनांचे वितरण कसे केले जाते? समाजात निर्णय घेण्याचा अधिकार कोणाकडे आहे? याच आधारावर श्रीमंत वर्ग आणि सामान्य लोक यांच्यात संघर्ष आहे. दुसरे म्हणजे, जनता संघटित होऊन कधी कधी सत्ताधारी वर्गाला धमकावते. असे करून तो सरकारला त्याच्या म्हणण्याशी सहमती देतो. त्यामुळे समाजाची शक्ती केवळ काही निर्णय घेण्यापुरती मर्यादित नाही, असे म्हणता येईल. तिसरे म्हणजे अनेकवेळा श्रीमंत शासक वर्गाला निर्णय घेण्याचे अधिकार जनतेच्या हाती देण्यास भाग पाडले जाते.

BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2024 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel to Daron Acemoglu, Simon Johnson and James A. Robinson “for studies of how institutions are formed and affect prosperity.”… pic.twitter.com/tuwIIgk393

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 14, 2024

महिला अर्थशास्त्रज्ञांना 2023 साठी नोबेल मिळाले

2023 चा नोबेल अमेरिकेच्या क्लॉडिया गोल्डिन यांना देण्यात आला. महिलांचे कार्य आणि बाजारपेठेतील त्यांचे योगदान अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेतल्याबद्दल त्यांना हा सन्मान देण्यात आला. नोबेल समितीने गोल्डीनचे श्रमिक बाजारातील संशोधन उत्कृष्ट मानले. त्यांच्या संशोधनात श्रमिक बाजारपेठेत महिलांशी होणारा भेदभाव आणि त्यांची कमाई याबाबत माहिती देण्यात आली.

भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ अमर्त्य सेन यांना 1998 मध्ये नोबेल मिळाले

अमर्त्य सेन हे एकमेव भारतीय आहेत ज्यांना 1998 मध्ये हा सन्मान मिळाला होता. कल्याणकारी अर्थशास्त्र आणि सामाजिक निवड सिद्धांतातील योगदानासाठी त्यांना अर्थशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक देण्यात आले. 2022 मध्ये, तीन बँकिंग क्षेत्रातील तज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ बेन बर्नाके, डग्लस डायमंड आणि फिलिप डिविग यांना नोबेल पारितोषिक मिळाले. तिघांनीही आर्थिक मंदीच्या काळात बँकिंग क्षेत्र सुधारण्यासाठी संशोधन केले आणि मानवतेला वाचवण्याचे चांगले मार्ग सुचवले.

हान कांग यांना साहित्याचे नोबेल

दक्षिण कोरियाच्या हान कांग यांना साहित्याचे नोबेल पारितोषिक मिळाले. जीवनातील मार्मिक कथा सुंदर शैलीत सादर केल्याबद्दल त्यांना हा बहुमान मिळाला आहे. हान कांगने 1993 मध्ये कविता लिहून करिअरची सुरुवात केली. 1995 मध्ये त्यांनी कथा लिहायला सुरुवात केली.

इतर महत्वाच्या बातम्या