Navi Mumbai Airport: 19,650 कोटींचं ‘कमळ’ आकाराचं विमानतळ; झाहा हदीद आर्किटेक्ट्सने उभारला नवी मुंबई विमानतळाचा अद्भुत नमुना
Navi Mumbai Airport: या विमानतळाच्या टर्मिनलची रचना भारताच्या राष्ट्रीय फुल कमळावर आधारित आहे.
मुंबई : देशातील सर्वात महत्त्वाच्या प्रकल्पांपैकी एक ठरणारा नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ (Navi Mumbai Airport) अखेर उघडण्यास सज्ज झालं आहे. तब्बल ₹19,650 कोटींच्या खर्चाने उभारण्यात आलेला हा भव्य प्रकल्प अदाणी एअरपोर्ट्स होल्डिंग्सच्या नेतृत्वाखाली साकार झाला असून त्याची रचना प्रसिद्ध वास्तुशिल्पकार झाहा हदीद आर्किटेक्ट्स (Zaha Hadid Architects – ZHA) यांनी केली आहे.(Navi Mumbai Airport)
Navi Mumbai Airport: भारतीय राष्ट्रीय फुल कमळातून साकारलेलं आंतरराष्ट्रीय सौंदर्य
या विमानतळाच्या टर्मिनलची रचना भारताच्या राष्ट्रीय फुल कमळावर आधारित आहे. झाहा हदीद आर्किटेक्ट्सच्या आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत विजयी ठरलेल्या या डिझाईनमध्ये स्टील आणि काचांनी बनलेले छत कमळाच्या पाकळ्यांसारखे आकार घेत शहरावर तरंगत असल्याचा भास निर्माण करतात. या ‘पाकळ्यांच्या-आकाराच्या’ भव्य स्तंभांमुळे नैसर्गिक प्रकाश टर्मिनलमध्ये उतरतो आणि प्रवाशांसाठी शांत, आल्हाददायक वातावरण तयार होतं.
एकूण 12 ‘पेटल कॉलम्स’ आणि 17 ‘मेगा कॉलम्स’ असलेली ही रचना भूकंप आणि वादळांच्या तडाख्यांनाही समर्थपणे तोंड देऊ शकते. भारतीय ओळखीचा स्पर्श राखूनही ही वास्तू पूर्णपणे आधुनिक आणि जागतिक स्वरूपाची आहे, जशी झाहा हदीद यांच्या इतर सुप्रसिद्ध प्रकल्पांमध्ये दिसते.
Navi Mumbai Airport: पहिल्या टप्प्यात 3,700 मीटर लांबीचा एक धावपट्टीमार्ग
पहिल्या टप्प्यात 3,700 मीटर लांबीचा एक धावपट्टीमार्ग (Runway) आणि दरवर्षी सुमारे २० दशलक्ष (२ कोटी) प्रवासी हाताळू शकणारे टर्मिनल उघडण्यात येणार आहे. पुढील टप्प्यांमध्ये क्षमतेचा विस्तार करत विमानतळ दरवर्षी ६० ते ९० दशलक्ष प्रवासी हाताळू शकेल, अशी योजना आहे. पूर्ण प्रकल्पामध्ये चार टर्मिनल्स आणि दोन समांतर धावपट्ट्या असतील, ज्यामुळे नवी मुंबई विमानतळ आशियातील सर्वात वर्दळीच्या विमानतळांपैकी एक बनेल.
पहिल्या टप्प्यात अल्फा, ब्रावो आणि चार्ली अशा तीन विभागांमध्ये ८८ चेक-इन काउंटर (६६ मॅन्युअल आणि २२ सेल्फ-सर्व्हिस) कार्यरत असतील. प्रकाशमान वातावरण, स्पष्ट दिशादर्शक फलक, प्रवाशांच्या हालचालीसाठी सोयीस्कर ट्रॅव्हलेटर आणि खुल्या लाउंज एरियामुळे प्रवासाचा अनुभव अधिक सुलभ आणि सुखद असेल.
Navi Mumbai Airport: ठिकाण आणि संपर्क व्यवस्था
उलवे येथे १,१६० हेक्टर परिसरावर उभारण्यात आलेला हा विमानतळ दक्षिण मुंबईपासून सुमारे ३७ किमी अंतरावर आहे. हा मल्टी-मोडल ट्रान्सपोर्ट हब म्हणून विकसित केला जात असून रस्ता आणि रेल्वे दोन्ही मार्गांद्वारे थेट जोडणी असेल. प्रस्तावित किनारी महामार्ग (Coastal Road) आणि विद्यमान छत्रपती शिवाजी महाराज आंतरराष्ट्रीय विमानतळाशी जलद संपर्क साधण्यासाठी विशेष योजना तयार केली गेली आहे.
२०१८ मध्ये GVK आणि CIDCO यांच्या भागीदारीत सुरू झालेला हा प्रकल्प नंतर अदाणी एअरपोर्ट्स होल्डिंग्सकडे हस्तांतरित झाला. जमिनीचा ताबा, पुनर्वसन आणि बांधकामाचे टप्पे विचारपूर्वक आखत प्रकल्पाची अंमलबजावणी करण्यात आली आहे. नवी मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हा केवळ वाहतूक केंद्र नसून भारताच्या आधुनिकतेचे प्रतीक ठरणार आहे. कमळ-प्रेरित डिझाइन नवउभारणी, शांतता आणि प्रगतीचे प्रतीक मानले जात असून, ही वास्तू भारताच्या वेगाने वाढणाऱ्या महानगरांच्या भविष्याकडे पाहणारी नवी झेप ठरणार आहे. जेव्हा पूर्णपणे कार्यान्वित होईल, तेव्हा हा विमानतळ दरवर्षी जवळपास ९० दशलक्ष प्रवाशांची वाहतूक हाताळेल आणि भारताच्या अधोसंरचनेच्या इतिहासात एक अभूतपूर्व अध्याय लिहील.
महत्त्वाच्या बातम्या
