4th february In History : तानाजी मालुसरे यांचा मृत्यू, गांधीजींना असहकार आंदोलन मागे घेतले, पंडित भीमसेन जोशी यांचा जन्म, आज इतिहासात
Today In History : आजच्या दिवशी इतिहासात अनेक घडामोडी घडल्या. आजच्या दिवशी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म फेसबुकची सुरूवात झाली. जाणून घेऊयात इतर महत्त्वाच्या घडामोडी.
आजच्या दिवशी इतिहासात अनेक महत्त्वपूर्ण घटना घडल्या आहेत. आजच्याच दिवशी सिंहगडावर तानाजी मालुसरे यांनी जीवाची बाजी लावली आणि अखेरचा श्वास घेतला. तसेच आजच्या दिवशी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म असलेल्या फेसबुकची स्थापना करण्यात आली होती. चौरी चौरा येथे झालेल्या हिंसक आंदोलनानंतर महात्मा गांधींनी ३ दिवस उपोषण करुन असहकार आंदोलन मागे घेतले.चलो दिल्ली चा नारा देत आझाद हिन्द सेनेचे दिल्लीकडे कूच केली. आजचा दिवस विश्व कर्करोग म्हणून साजरा केला जातो. आजच्या दिवशी इतिहासात कोणत्या महत्त्वाच्या घडामोडी घडल्या याविषयी सिवस्तर जाणून घेऊयात.
1670 : तानाजी मालुसरे यांचा मृत्यू
तानाजी मालुसरे हे शिवाजी महाराजांच्या सैन्यातील एक सुभेदार व शिवाजी महाराजांचे बालपणीचे सवंगडी होते. तानाजीने महाराष्ट्रात शिवाजी महाराजांच्या स्वराज्य स्थापनेपासूनच अनेक महत्त्वाच्या घडामोडीत सहभाग घेतला होता. सातारा जिल्ह्यातील गोडवली गावात त्यांचे बालपण गेले. लहान पणापासूनच डोंगरदऱ्यांची माहिती असलेला हा तरुण. वडिलांच्या मृत्यूनंतर ते उंबरठ म्हणजेच त्यांचा शेलारमामा यांच्या गावी गेले.अफजलखानाच्या स्वारीच्या वेळी महाराजांनी काही निवडक सरदारांना प्रत्येकी हजार मावळ्यांचे सैन्य दिले होते. तानाजींनी ह्या सैन्याच्या बरोबरीने खानाच्या फौजेवर तुटून पडून उत्तम कामगिरी बजावली होती.
सिंहगडची लढाई फेब्रुवारी 1670 रोजी सिंहगड किल्ल्यावर रात्री दरम्यान झाली. मराठा साम्राज्याचा सेनापती तानाजी मालुसरे आणि सिंहगडचा राजपूत किल्लेदार उदयभानसिंग राठोड यांच्यात लढाई झाली. वेढा घेण्याच्या वेळी तानाजी मालुसरे यांनी यशवंती नावाच्या घोरपडीच्या मदतीने किल्ल्याकडे जाण्याचा मार्ग तयार केला. गडावर चढताना मराठ्यांना पहारेकऱ्यांनी रोखले होते आणि यावेळी पहारेकरी आणि काही घुसखोर यांच्यात लढाई झाली. उदयभान आणि तानाजी एकाच युद्धात गुंतले. उदयभानने तानाजीची ढाल फोडली आणि त्याची भरपाई केली. त्यावेळी तानाजी मालुसरे यांनी त्यांच्या शेजारीच आपल्या पगडीचे कपड लपेटले आणि लढाई सुरूच ठेवली, लवकरच थोड्यावेळ उदयभानने त्याचा कवच तोडले. पण तानाजीने त्याचा सामना केला, ते दोघे युद्धामध्ये मारले गेले. दुसऱ्या मार्गावरून किल्ल्यावर प्रवेश केल्यावर मराठा सैन्याने किल्ला ताब्यात घेतला. त्यावेळी शिवाजी महाराजांनी गड आला पण सिंह गेला, असं म्हणत त्या किल्ल्याला सिंहगड असे नाव दिले.
1922 : चौरी चौरा येथे झालेल्या हिंसक आंदोलनानंतर महात्मा गांधींनी ३ दिवस उपोषण करुन असहकार आंदोलन मागे घेतले
1920 पासून, महात्मा गांधींच्या नेतृत्वाखाली भारतीयांनी देशव्यापी असहकार आंदोलन केले . सत्याग्रह म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सविनय कायदेभंगाच्या अहिंसक पद्धतींचा वापर करून , स्वराज्य (गृहराज्य) प्राप्त करण्याच्या अंतिम उद्दिष्टासह रौलेट कायद्यासारख्या दडपशाही सरकारी नियामक उपायांना आव्हान देण्यासाठी भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसने निषेधाचे आयोजन केले होते . पण असहकार आंदोलनात सहभागी झालेल्या आंदोलकांच्या मोठ्या गटावर पोलिसांनी गोळीबार केला . प्रत्युत्तरादाखल, निदर्शकांनी पोलीस ठाण्यावर हल्ला केला आणि आग लावली, ज्यात तेथील सर्व रहिवासी ठार झाले. या घटनेत तीन नागरिक आणि 23 पोलिसांचा मृत्यू झाला. या घटनेचा थेट परिणाम म्हणून 12 फेब्रुवारी 1922 रोजी महात्मा गांधींनी राष्ट्रीय पातळीवरील असहकार आंदोलन थांबवले.
1922 : भारतीय शास्त्रीय संगीताचे विशारद भारतरत्न पंडित भीमसेन जोशी यांचा जन्म
भारतीय शास्त्रीय संगीताचे विशारद भारतरत्न पंडित भीमसेन जोशी यांचा जन्म 4 फेब्रुवारी 1922 रोजी कर्नाटकातील गडक शहरात झाला. किराणा घराण्यातील पंडित जोशी हे ख्याल आणि भजने गाण्यासाठी प्रसिद्ध होते. संगीतातील योगदानाबद्दल त्यांना 2008 मध्ये भारतरत्न पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. त्यांचे वडील गुरुराज जोशी हे शाळेत शिक्षक होते. त्यांचे गुरू सवाई गंधर्व अब्दुल करीम खान यांचे मुख्य शिष्य होते. अब्दुल करीम खान यांनीच भारतीय शास्त्रीय संगीताच्या किराणा घराण्याची स्थापना केली. 1936 मध्ये ते धारवाडला पोहोचले जेथे सवाई गंधर्वांनी त्यांना आपले शिष्य केले. किराणा घराण्याचे आणखी एक प्रसिद्ध व्यक्तिमत्त्व गंगूबाई हनगल यांनी त्यांच्याकडे संगीताचे धडे घेतले. 1943 मध्ये त्यांनी मुंबई गाठली आणि रेडिओ कलाकार म्हणून काम केले. वयाच्या अवघ्या 22 व्या वर्षी त्यांचा पहिला अल्बम लोकांसमोर आला.
1938 : कथ्थक नृत्याचे देशातील महान साधक बिरजू महाराज यांचा जन्म
पंडित बृजमोहन मिश्रा यांना बिरजू महाराज म्हणून ओळखले जाते, ४ फेब्रुवारी 1938 रोजी त्यांचा जन्म झाला. ते प्रसिद्ध भारतीय कथ्थक नृत्यांगना होते. ते शास्त्रीय कथ्थक नृत्यातील लखनौ कालिका-बिंदादिन घराण्याचे प्रमुख नर्तक होते. पंडितजी कथ्थक नर्तकांच्या महाराज घराण्यातील एक वंशज होते. गायनावरही त्यांची चांगली पकड होती आणि ते उत्तम शास्त्रीय गायकही होते. त्यांनी कथ्थकसाठी "कलाश्रम" देखील स्थापन केला आहे. याशिवाय त्यांनी जगभर फिरून हजारो नृत्याचे कार्यक्रम केले तसेच कथ्थक विद्यार्थ्यांसाठी शेकडो कार्यशाळा आयोजित केल्या.
1948 : सिलोन (आताचे श्रीलंका) ला ब्रिटनपासून स्वातंत्र्य मिळाले
4 फेब्रुवारी 1948 रोजी सिलोनला अधिराज्य म्हणून स्वातंत्र्य मिळाले. ब्रिटीश कॉमनवेल्थमधील वर्चस्वाचा दर्जा पुढील 24 वर्षांसाठी 22 मे 1972 पर्यंत कायम ठेवण्यात आला. पुढे हे अधिराज्य प्रजासत्ताक बनले आणि श्रीलंका प्रजासत्ताक असे नामकरण करण्यात आले.
2004 : फेसबुकची सुरूवात
4 फेब्रुवारी 2004 रोजी मार्क झुकरबर्गने हॉवर्ड विद्यापीठात त्याच्यासोबत शिकत असलेल्या तीन मित्रांसह 'फेसबुक' ही वेबसाइट सुरू केली आणि जगभरातील लोकांना 'मित्र' जोडण्याचा एक नवीन मार्ग दिला. सध्या जगातील कोट्यवधी लोक आपले अनेक क्षण फेसबुकवर शेअर करत असतात. झुकेरबर्गने फेसबुकच्या माध्यमातून आपले नशीब बदलले आणि संपूर्ण जगाचे चित्र देखील बदलले. एकाच वेळी जगातील इतक्या लोकांना प्रभावित करण्याची ताकद असलेल्या हवामानानंतर कदाचित ही पहिली गोष्ट आहे. यानंतर सोशल मीडियावर अशा अनेक साईट्स येत राहिल्या तरी फेसबुकने आपले स्थान भक्कमपणे राखली.
2014 : भारतीय वंशाचे सत्या नडेला यांची मायक्रोसॉफ्टचे नवीन सीईओ (मुख्य कार्यकारी अधिकारी) म्हणून नियुक्ती करण्यात आली.
भारतीय वंशाचे सत्या नडेला यांची आजच्या दिवशी म्हणजे 4 फेब्रुवारी 2014 रोजी मायक्रोसॉफ्टचे नवीन सीईओ म्हणजे मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. त्यांचा जन्म 19 ऑगस्ट 1967 रोजी हैदराबाद येथे झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव बुकपुरम नडेला होते आणि ते आयएएस अधिकारी होते. सत्या नडेला लहानपणापासूनच अभ्यासात खूप पुढे होते. त्यांनी हैदराबादमधून शिक्षणाला सुरुवात केली, त्यानंतर त्यांनी मनिपाल विद्यापीठातून इलेक्ट्रिकलमध्ये बॅचलर डिग्री मिळवली. त्यानंतर ते अमेरिकेला गेले आणि विस्कॉन्सिन विद्यापीठातून मास्टर ऑफ सायन्स व शिकागो विद्यापीठातून एमबीए केले. शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर ते 1992 मध्ये मायक्रोसॉफ्ट कंपनीत रुजू झाले. नडेला कंपनीत येण्यापूर्वी मायक्रोसॉफ्टची ओळख फक्त ऑफिसच्या कामासाठी होती, पण नडेला यांनी मायक्रोसॉफ्टच्या अनेक मोठ्या प्रोजेक्ट्सवर काम केले, त्यापैकी ऑनलाइन सेवा, जाहिरात, सॉफ्टवेअर, गेमिंग कमी करून कंपनीला नवी दिशा मिळाली. मायक्रोसॉफ्टची एक्सबॉक्स गेमिंग सेवा आज जगभरात खूप प्रसिद्ध आहे. सत्या नाडेला यांच्या या मेहनतीमुळे त्यांना 4 फेब्रुवारी 2014 रोजी मायक्रोसॉफ्टचे सीईओ बनवण्यात आले.
इतर महत्त्वाच्या घडामोडी
1973 : भारतातील सर्वात मोठ्या व्यापारी जहाजाचे उद्घाटन
1976 : ग्वाटेमालामधील भूकंपात 23 हजार लोकांचा मृत्यू
1997 : इस्रायलमध्ये लष्करी हेलिकॉप्टरच्या अपघातात 72 जणांचा मृत्यू
1998 : ईशान्य अफगाणिस्तानात भूकंपामुळे 4,000 हून अधिक लोकांचा मृत्यू
महत्त्वाच्या बातम्या
