F 35 Fighter Jet : एलाॅन मस्क ज्याला 'कचरा' म्हणाले तेच F-35 फायटर जेट अमेरिका भारताला का विकू इच्छिते? जगातील सर्वात महागडे, तरीही 5 वर्षांत 9 वेळा क्रॅश!

मस्क यांनी X वर एका पोस्टमध्ये व्हिडिओ अपलोड केला आहे. यामध्ये एकाच वेळी शेकडो छोटे ड्रोन आकाशात प्रदक्षिणा घालत होते. मस्क यांनी लिहिले होते, काही मूर्ख अजूनही F-35 सारखे पायलटेड फायटर जेट बनवत आहेत

F-35 Fifth Generation Fighter Jet

Source : Getty Images

F-35 Fifth Generation Fighter Jet : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अमेरिका दौऱ्याचा सर्वाधिक चर्चेचा मुद्दा म्हणजे F-35 लढाऊ विमान ठरला. बैठकीनंतर संयुक्त पत्रकार परिषदेत राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प म्हणाले की, आम्ही भारतासोबत शस्त्रास्त्रांची विक्री वाढवत आहोत आणि  F-35 लढाऊ विमानांसाठी कराराचा मार्ग मोकळा करत आहोत. F-35 हे अमेरिकेचे 5व्या पिढीतील लढाऊ विमान आहे. हे लॉकहीड मार्टिन कंपनीने विकसित केले आहे. या विमानाची निर्मिती 2006 पासून सुरू झाली. 2015 पासून ते यूएस एअर फोर्समध्ये समाविष्ट आहे. पेंटागॉनच्या इतिहासातील हे सर्वात महागडे विमान आहे. अमेरिका F-35 फायटर प्लेनवर सरासरी 82.5 मिलियन डॉलर (सुमारे 715 कोटी रुपये) खर्च करते. मग हे फायटर जेट खरेदी करण्यासाठी ट्रम्प भारतावर दबाव आणण्याचे कारण काय? एवढी महागडी विमाने खरेदी करून भारताचा फायदा होईल की तोटा? असा प्रश्न उपस्थित झाला आहे. टेस्ला प्रमुख एलाॅन मस्क यांनी जगातील ‘काही मूर्ख अजूनही F-35 सारखी लढाऊ विमाने बनवत आहेत’ अशा शब्दात खिल्ली उडवताना F-35 कचरा असा उल्लेख केला होता.

1. जगातील सर्वात महाग विमान 

2. वार्षिक ₹ 53 कोटी देखभाल, फ्लाइटच्या प्रत्येक तासाला ₹ 30 लाख खर्च केले जातील

अमेरिकन सरकारच्या कामावर लक्ष ठेवणारी संस्था गव्हर्नमेंट अकाउंटेबिलिटी ऑफिस (GAO) च्या नवीन अंदाजानुसार, F-35 विकसित करण्यासाठी अमेरिकन सरकारच्या प्रकल्पाची आजीवन किंमत $2 ट्रिलियन म्हणजेच सुमारे 170 लाख कोटी रुपये असेल. 2018 मध्ये, या कार्यक्रमाची एकूण किंमत 1.7 लाख कोटी डॉलर म्हणजे 157 लाख कोटी रुपये निश्चित करण्यात आली होती. या लढाऊ विमानाच्या देखभाल खर्चात वाढ झाल्यामुळे त्याचा आयुष्यभराचा खर्चही वाढला आहे. GAO च्या मते, एका F-35 च्या देखभालीसाठी दरवर्षी 53 कोटी रुपये खर्च होतील. यासोबतच प्रत्येक तासाच्या फ्लाइटसाठी 30 लाख रुपये खर्च येणार आहे. भारताने हे विमान 1000 कोटी रुपयांना विकत घेतल्यास 60 वर्षांच्या सेवा कालावधीत 3,180 कोटी रुपये खर्च होतील. विमानाच्या किमतीपेक्षा ही किंमत तिप्पट आहे.

Meanwhile, some idiots are still building manned fighter jets like the F-35 🗑️ 🫠
pic.twitter.com/4JX27qcxz1

— Elon Musk (@elonmusk) November 24, 2024

3. ड्रोन तंत्रज्ञानाच्या तुलनेत लढाऊ विमाने मागे पडली 

ड्रोन तंत्रज्ञानाने युद्ध लढण्याची पद्धत बदलली आहे. लढाऊ विमानांपेक्षा फ्रंट लाइनवर ड्रोनने हल्ला करणे सोपे आहे. रशिया-युक्रेन युद्धात आघाडीच्या रेषेजवळ बसवलेल्या विमानविरोधी यंत्रणांमुळे लढाऊ विमानांना हल्ला करणे कठीण होते. अशा परिस्थितीत लहान आणि अत्यंत कमी किमतीचे ड्रोन हे सर्वात प्राणघातक शस्त्र असल्याचे सिद्ध झाले आहे.

4. काही मूर्ख अजूनही F-35 सारखी लढाऊ विमाने बनवत आहेत 

मस्क यांनी X वर एका पोस्टमध्ये व्हिडिओ अपलोड केला आहे. यामध्ये एकाच वेळी शेकडो छोटे ड्रोन आकाशात प्रदक्षिणा घालत होते. मस्क यांनी लिहिले होते, काही मूर्ख अजूनही F-35 सारखे पायलटेड फायटर जेट बनवत आहेत. F-35 चे डिझाईन सुरुवातीच्या पातळीवर खराब असल्याचे मस्क यांनी सांगितले. प्रत्येकाला प्रत्येक फीचर मिळू शकेल अशा प्रकारे त्याची रचना करण्यात आली होती. परंतु यामुळे F-35 महाग आणि गुंतागुंतीचे उत्पादन झाले. अशी रचना कधीही यशस्वी होणार नव्हती. असो, ड्रोनच्या जमान्यात अशा लढाऊ विमानांना आता काही अर्थ नाही. हे फक्त पायलटचा जीव घेण्यासाठी आहेत.

ट्रम्प भारताला F-35 का विकू इच्छितात?

अमेरिकन संसदेसाठी संशोधन आणि विश्लेषण करणारी काँग्रेसनल रिसर्च सर्व्हिस (CRS) म्हणते की भारत पुढील 10 वर्षांत 200 अब्ज डॉलर्स म्हणजेच सुमारे 17 लाख कोटी रुपये खर्च करेल. ट्रम्प यांना अमेरिकेला या खर्चाचा सर्वात मोठा भागधारक बनवायचा आहे. अमेरिकेपूर्वी रशियाने पाचव्या पिढीचे Su 57 विकण्याची ऑफर दिली होती. अशा परिस्थितीत ट्रम्प यांना विविध उत्पादनांवर आयात शुल्क वाढवण्यासाठी दबाव आणून भारतासोबत हा करार करायचा आहे. भारतीय हवाई दलाला 42 स्क्वाड्रन विमानांची गरज आहे. त्याऐवजी हवाई दलाकडे केवळ 31 स्क्वाड्रन आहेत. त्यातही सक्रिय स्क्वॉड्रनची संख्या केवळ 29 आहे. मिग 29 बायसनचे 2 स्क्वॉड्रन यावर्षी निवृत्त होणार आहेत. एका स्क्वाड्रनमध्ये 18 विमाने असतात. त्यानुसार हवाई दलाकडे 234 विमानांची मोठी कमतरता आहे. ट्रम्प यांना भारताच्या या मजबुरीचा फायदा घ्यायचा आहे आणि त्यांना F-35 चे किमान 2 स्क्वाड्रन भारताला इतर कोणत्याही देशापुढे विकायचे आहेत.

भारताकडे F-35 लढाऊ विमानाचा कोणता पर्याय आहे?

1. रशियाचे पाचव्या पिढीतील Su-57 लढाऊ विमान, F-35 पेक्षा निम्मी किंमत

रशियाने आपले पाचव्या पिढीचे विमान Su-57 भारताला देऊ केले आहे. त्याची किंमत F-35 पेक्षा निम्मी आहे. रिपोर्ट्सनुसार, एका Su-57 ची किंमत सुमारे 325 कोटी रुपये आहे. या आठवड्यात बेंगळुरूमध्ये एरो इंडिया 2025 मध्ये आलेल्या Su-57 अधिकाऱ्यांनी अमेरिकेचे नाव न घेता सांगितले की, जर भारताने रशियन जेट खरेदी केले, तर त्याला निर्बंधांची चिंता करावी लागणार नाही किंवा सुटे भागांची प्रतीक्षा करावी लागणार नाही. त्याची देखभाल F-35 पेक्षाही स्वस्त असेल. वास्तविक, जर भारताने अमेरिकेकडून F-35 खरेदी केले, तर सेवेपासून सुटे भागांपर्यंत सर्व गोष्टींसाठी त्याला अमेरिकन कंपनीवर अवलंबून राहावे लागेल. तर Su-57 मध्ये अशी कोणतीही समस्या नाही. रशियाने ते भारतातच बनवण्याचा प्रस्ताव दिला आहे. जर तो भारतात बनवला गेला असेल तर त्याच्याशी संबंधित सर्व सेवांची व्यवस्था भारतातच केली जाईल.

पेंटागॉनच्याच अहवालात 'जंक' असल्याचे सिद्ध 

अमेरिका आपले F-35 लढाऊ विमान हे सुपर फायटर जेट असल्याचा दावा करत आहे. F-35 स्टेल्थ फीचर्सने सुसज्ज आहे, कोणताही रडार शोधू शकत नाही. गेल्या वर्षी पेंटागॉनच्या अहवालात असे म्हटले होते की हे लढाऊ विमान आपली परिचालन क्षमता पूर्ण करू शकत नाही. पेंटागॉनच्या अहवालात म्हटले आहे की F-35 मध्ये 65 ऑपरेशनल त्रुटी आहेत. या कमतरतेमुळे F-35 विमान मूलभूत चाचणी वैशिष्ट्यांची पूर्तता करू शकत नाही, असा आरोप अहवालात करण्यात आला आहे.

यूएस एअरफोर्समधील F-35 पैकी 50 टक्के विमाने उड्डाण करण्याच्या लायकीची नाहीत

सप्टेंबर 2023 मध्ये, यूएस गव्हर्नमेंट अकाउंटेबिलिटी ऑफिस (GAO) ने अहवाल दिला की यूएस एअरफोर्सच्या F-35 फ्लीटपैकी निम्म्याहून अधिक विमाने उड्डाण करण्याच्या लायकीची नाहीत. 

रशिया हा भारताचा विश्वसनीय संरक्षण पुरवठादार  

रशिया अनेक दशकांपासून भारताचा प्रमुख लष्करी पुरवठादार आहे. रशिया भारताला लढाऊ विमाने आणि पाणबुड्यांपासून क्षेपणास्त्र यंत्रणा आणि हेलिकॉप्टरपर्यंत सर्व काही पुरवत आहे. यामध्ये भारतीय वायुसेनेचे Su-30MKI, नौदलाचे तलवार श्रेणीचे फ्रिगेट आणि लष्कराचे T-90 रणगाडे रशियाकडून घेण्यात आले आहेत.

2. भारत स्वतः पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमाने बनवत आहे

भारत स्वत:च्या 5व्या पिढीतील लढाऊ विमानावर काम करत आहे, जे 2-3 वर्षात पूर्ण होईल. एप्रिल 2024 मध्ये, कॅबिनेट कमिटी ऑन सिक्युरिटी (CCS) ने पाचव्या पिढीच्या स्वदेशी फायटर जेटच्या डिझाइन आणि विकासासाठी 15 हजार कोटी रुपयांच्या प्रकल्पाला मंजुरी दिली होती. या लढाऊ विमानाचे नाव ‘ॲडव्हान्स्ड मीडियम कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट’ (AMCA) आहे. मंत्रिमंडळ समितीनुसार AMCA विमान भारतीय हवाई दलाच्या इतर लढाऊ विमानांपेक्षा मोठे असेल. यात शत्रूच्या रडारपासून बचाव करण्यासाठी प्रगत स्टेल्थ तंत्रज्ञान असेल. हे जगात सध्या असलेल्या पाचव्या पिढीतील स्टेल्थ लढाऊ विमानांपेक्षा समान किंवा त्याहूनही चांगले असेल.

इतर महत्वाच्या बातम्या