World Asthma Day 2024 : मंडळीनो.. दम्याची 'ही' लक्षणं तुम्हाला नाही ना? आज जागतिक दमा दिवस! एकट्या भारतात 46% मृत्यू, डॉक्टर सांगतात..

World Asthma Day 2024 : एका सर्वेक्षणातील आकडेवारीनुसार, जगभरातील अस्थमामुळे होणाऱ्या मृत्यूंपैकी 46% मृत्यू एकट्या भारतात होत आहेत. 

World Asthma Day 2024 health lifestyle marathi news

World Asthma Day 2024 : मंडळींनो.. सध्या देशासह राज्यात उष्णतेचं प्रमाण वाढतंय. वाढत्या उष्णतेमुळे विविध आजारांनी लोकांना ग्रासलय. आरोग्याची योग्य काळजी न घेणे, खाण्या-पिण्यात थोडासा निष्काळजीपणाही आरोग्याचा त्रास वाढवू शकतो. सध्या भारतासह जगातील अनेक देशांमध्ये दम्याच्या रुग्णांची संख्या वाढत आहे. एका सर्वेक्षणातील आकडेवारीनुसार, जगभरातील अस्थमामुळे होणाऱ्या मृत्यूंपैकी 46% मृत्यू हे एकट्या भारतात होत आहेत. आज जागतिक दमा म्हणजेच अस्थमा दिनानिमित्त जाणून घेऊया काही लक्षणं आणि माहितीबाबत...

 

जागतिक अस्थमा दिवस का साजरा केला जातो? जाणून घ्या

दरवर्षी मे महिन्याचा पहिला मंगळवार हा अस्थमा दिवस म्हणून साजरा केला जातो. यंदा हा दिवस 7 मे रोजी साजरा केला जात आहे. हा दिवस अस्थमा आजाराबाबत जनजागृती करण्यासाठी साजरा केला जातो. दमा ही श्वसनाची समस्या आहे, ज्यामध्ये व्यक्तीने आपल्या खाण्यापिण्याची विशेष काळजी घेतली पाहिजे. कारण खाण्या-पिण्यात थोडासा निष्काळजीपणाही हा त्रास वाढवू शकतो. अस्थमाच्या रुग्णांनी त्यांच्या आहारात अशाच गोष्टींचा समावेश करावा, ज्या त्यांच्यासाठी फायदेशीर असतील. या आजाराने त्रस्त असलेल्या लोकांनी काय खावे आणि कोणत्या गोष्टी खाणे टाळावे ते येथे जाणून घ्या.

 

दमा कसा होतो? त्याचे प्रकार, लक्षणे आणि उपचार जाणून घ्या

दमा ही एक श्वसन स्थिती आहे जी तुमच्या फुफ्फुसांवर परिणाम करते. या प्रकरणात, ब्रोन्कियल नलिका सूजतात, ज्यामुळे स्नायूंमध्ये हवा जाणे कठीण होते आणि श्वास घेण्यात अडचण वाढते. अशा स्थितीत श्वास घेताना घुरघुरण्याचा आवाज येतो. यावर योग्य वेळी उपचार न केल्यास अस्थमा हा जीवघेणा ठरू शकतो. दमा कसा होतो, कोणत्या कमतरतेमुळे दमा होतो, त्याची लक्षणे, कारणे आणि उपचार इ. जाणून घेऊया.

 

दमा कसा होतो माहीत आहे का? जेव्हा तुम्ही श्वास घेता तेव्हा तुमच्या नाकातून किंवा तोंडातून, घशातून किंवा वायुमार्गातून हवा फुफ्फुसापर्यंत पोहोचते. तुमच्या फुफ्फुसात अनेक लहान वायुमार्ग आहेत, जे हवेतील ऑक्सिजन फिल्टर करतात आणि ते तुमच्या रक्तापर्यंत पोहोचवतात. पण जेव्हा वायुमार्गाच्या अस्तरांना सूज येते आणि स्नायू ताणले जातात तेव्हा तुम्हाला दम्याची लक्षणे दिसू लागतात. मग वायुमार्ग कफने भरतात आणि श्वास घेण्यास त्रास होतो, ज्यामुळे छातीत घट्टपणा आणि खोकला सारखी स्थिती जाणवते. त्याला दमा किंवा अस्थमा असेही म्हणतात.

दम्याचे प्रकार कोणते आहेत?

दम्याचे कारण आणि लक्षणे यांच्या आधारे त्याचे दोन भाग केले जातात.

इंटरमिटेंट दमा – या प्रकारचा दमा अधूनमधून येतो, म्हणजेच येतो आणि जातो. अस्थमाच्या या प्रकारात तुम्हाला काही वेळा सामान्यही वाटू शकते.

सततचा दमा - या प्रकारच्या दम्यामध्ये तुम्हाला लक्षणे दिसतात. तुम्हाला जाणवणारी लक्षणे सौम्य, मध्यम किंवा अगदी गंभीर असू शकतात.

 

दम्याची लक्षणे कोणती?

छातीत घट्टपणा
श्वसनविषयी दाह, फुफ्फुसातील दाह
थकवा
कोरड्या खोकल्यासह दम लागणे
व्यायामादरम्यान अधिक गंभीर होणे
रात्री कफचा त्रास होणे
वारंवार संक्रमण
हसताना वाढलेला खोकला

दम्याची कारणे कोणती?

दमा कशाच्या कमतरतेमुळे होतो? दम्यासाठी कोणताही एक घटक जबाबदार नाही. याची अनेक कारणे आहेत

अनुवांशिक
व्हायरल इन्फेक्शनचा इतिहास
हायजीन हायपोथिसिस
ऍलर्जी
आरोग्याच्या स्थिती जसे की श्वसन संक्रमण
खराब वातावरण

सावधान... दमा हा श्वसनमार्ग आणि फुफ्फुसांवर परिणाम करतो

दमा हा आजाक थेट तुमचा श्वसनमार्ग आणि फुफ्फुसांवर परिणाम करतो. दम्याच्या समस्येमध्ये तुमच्या फुफ्फुसात हवा वाहून नेणाऱ्या नसा प्रभावित होतात. श्वासनलिकेतील सूज आणि आकुंचन यामुळे, श्वास सोडताना वेदना आणि आवाज यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की ज्यांना दम्याचा त्रास आहे त्यांनी त्याला कारणीभूत ठरणाऱ्या घटकांना रोखण्यासाठी उपाय करत राहावे.
जाहिरात

हा आजार होण्याची कारणं काय? 

एका वृत्तवाहिनीने घेतलेल्या मुलाखतीनुसार श्वासोच्छवासाच्या आजारांचे तज्ज्ञ डॉ. निहाल सिंग सांगतात की दम्यामध्ये श्वास घेण्यास त्रास होणे आणि चक्कर येणे कायम राहते. या आजारामुळे श्वसनाच्या सामान्य कार्यामध्ये देखील व्यत्यय येऊ शकतो. प्रदूषणात वाढ, जीवनशैलीतील बदल आणि इतर अनेक कारणांमुळे दम्याचा झटका येऊ शकतो. डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की, या आजाराबाबत समजून घेणे आणि ते टाळण्यासाठी उपाययोजना केल्याने दम्याची लक्षणे अधिक बिघडण्यापासून रोखता येऊ शकतात. ज्या लोकांना दम्याचा त्रास होतो त्यांना याबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे.

 

धूळ आणि प्रदूषणापासून स्वतःचे रक्षण करा

आरोग्य तज्ज्ञांनी सांगितले की, हवेतील प्रदुषण, धुळीचे कण, पाळीव प्राण्यांचा कोंडा आणि बुरशी यासारख्या ऍलर्जीमुळे शरीरात दुष्परिणाम होऊ शकतात. यामुळे श्वसनलिकेला सूज आणि अरुंद होण्याचा धोका वाढतो,  दम्याचा त्रास असलेल्यांनी या गोष्टी टाळल्या पाहिजेत. बाहेर जाताना मास्क घालणे हा या घटकांपासून बचाव करण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग असू शकतो.

व्हायरल इन्फेक्शनमुळेही समस्या वाढू शकतात

विषाणूजन्य संसर्गजन्य परिस्थिती, जसे की सर्दी किंवा ताप यामुळे संवेदनशील वायुमार्गांना आणखी त्रास होऊ शकतो, ज्यामुळे दम्याच्या लक्षणांचा धोका वाढतो. अस्थमाच्या रुग्णांनी व्हायरल इन्फेक्शनपासून स्वतःचे संरक्षण करणे महत्त्वाचे आहे. विशेषत: थंड हवा, आर्द्रता किंवा तापमानात अचानक बदल यांसारख्या हवामानातील बदलामुळे तुमच्या वायुमार्गाच्या समस्या वाढू शकतात. ज्यामुळे दम्याचा अटॅक येण्याचा धोका असतो.

 

यावर उपाय काय?

डॉक्टर म्हणतात, दम्यावर प्रभावीपणे उपाय सांगायचे झाले तर, त्याबद्दल समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. अस्थमाच्या रुग्णांना इनहेल कॉर्टिकोस्टेरॉईड्स सारखी औषधे दिली जातात आणि ती त्यांच्या सोबत नेहमी ठेवतात. याव्यतिरिक्त, शारीरिक कार्य, संतुलित आहार आणि श्वासोच्छवासाचे व्यायाम आपले आरोग्य राखण्यास मदत करू शकतात. वेगवेगळ्या प्रकारच्या दम्यावरील उपचारांमध्ये श्वासोच्छवासाचे व्यायाम, प्रथमोपचार, दमा नियंत्रण औषधे आणि दीर्घकालीन उपचारांचा समावेश होतो. रुग्णाचे वय, वैद्यकीय इतिहास, तीव्रता आणि स्थितीचा प्रकार जाणून घेतल्यानंतरच योग्य उपचार ठरवले जातात. श्वसनाच्या व्यायामामुळे फुफ्फुसातील हवेचा प्रवाह वाढतो, ज्यामुळे दमा बरा होण्यास मदत होते. प्रथमोपचार उपचार म्हणजे दम्याचा झटका येताना तात्काळ आराम देणारी औषधे.

 

 

(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )

हेही वाचा>>>