Shardiya Navratri 2025: नवरात्री आणि दुर्गा पूजा यात नेमका काय फरक आहे? उत्सव एकाच शक्तीचा, तरी परंपरा वेगळ्या कशा? तिथी, मुहूर्त, महत्त्व जाणून घ्या..

Shardiya Navratri 2025:  अनेकदा लोकांच्या मनात संभ्रम निर्माण होतो की नवरात्र आणि दुर्गा पूजा यात फरक काय? देवी शक्तीच्या उपासना करण्याचा काळ असला तरी वेगवेगळे उत्सव का साजरे केले जातात?

Navratri 2025 hindu religion marathi news difference between Navratri and Durga Puja festival

Source : ABPLIVE AI

Shardiya Navratri 2025: नुकताच गणेशोत्सव पार पडला आहे, आता भाविकांना वेध लागलेत, ते म्हणजे नवरात्रौत्सवाचे.. पितृपक्ष संपताच नवरात्रीची सुरूवात घस्थापनेने करण्यात येते. तर नवरात्रीसोबतच दुर्गा पूजा देखील अत्यंत उत्साहात साजरी केली जाते. पण अनेकदा लोकांच्या मनात संभ्रम निर्माण होतो की नवरात्र आणि दुर्गा पूजा ही शेवटी देवी शक्तीच्या उपासना करण्याचा काळ आहे. मग दोन वेगवेगळे उत्सव का साजरे केले जातात? दुर्गा पूजा आणि नवरात्रौत्सवात नेमका काय फरक आहे? त्यांच्या परंपरा, पूजा पद्धती आणि पौराणिक कथांमध्ये नेमका काय फरक आहे? जाणून घ्या...

दुर्गा पूजा 2025 कधी साजरी केली जाईल? -

दुर्गा पूजा 2025 यंदा 29 सप्टेंबर 2025 (षष्ठी तिथी) रोजी सुरू होईल आणि 2 ऑक्टोबर 2025 (विजया दशमी) रोजी संपेल.

शारदीय नवरात्र आणि दुर्गा पूजा 2025 यांच्यातील फरक

• शारदीय नवरात्र 2025 सुरू होते (घटस्थापना): 22 सप्टेंबर 2025, सोमवार
• दुर्गा पूजा 2025 सुरू होते (महाषष्ठी): 27 सप्टेंबर 2025, शनिवार
• दुर्गा अष्टमी (महाअष्टमी): 29 सप्टेंबर 2025, सोमवार
• दुर्गा नवमी (महानवमी): 30 सप्टेंबर 2025, मंगळवार
• विजयादशमी (दसरा) / दुर्गा विसर्जन: 1 ऑक्टोबर 2025, बुधवार

नवरात्र म्हणजे काय?

“नवरात्र” चा शब्दशः अर्थ ‘नऊ रात्री’ असा होतो. हा सण प्रामुख्याने उत्तर, पश्चिम आणि मध्य भारतात मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो. हा उत्सव देवी दुर्गेच्या (नवदुर्गा) नऊ रूपांना समर्पित आहे. या नऊ रात्री दररोज उपवास केला जातो आणि देवीच्या वेगवेगळ्या रूपाची पूजा केली जाते.

पौराणिक महत्त्व

नवरात्रीबाबत याची मुख्य आख्यायिका म्हणजे भगवान राम यांनी रावणावर विजय मिळवण्यापूर्वी नऊ दिवस देवीच्या उपासनेशी संबंधित आहे. दुसऱ्या एका आख्यायिकेनुसार, ती देवी दुर्गेने महिषासुर राक्षसाशी केलेल्या नऊ दिवसांच्या युद्धाचे प्रतीक आहे.

दुर्गा पूजा आणि नवरात्रात काय फरक आहे? -

नवरात्र हा नऊ दिवसांचा उत्सव आहे, तर दुर्गा पूजा हा प्रामुख्याने पाच दिवसांचा उत्सव आहे. पश्चिम बंगाल, आसाम, बिहार आणि झारखंडमध्ये हा सर्वात मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.

दुर्गा पूजा 2025 मधील सर्वात शुभ दिवस कोणता आहे? -

महाअष्टमी (1 ऑक्टोबर 2025) आणि महानवमी (2 ऑक्टोबर 2025 सकाळपर्यंत) हे विशेषतः शुभ मानले जातात. या दिवशी संधी पूजा आणि कन्या पूजन महत्वाचे आहेत.

दुर्गापूजेत संधी पूजेचे महत्त्व काय आहे? -

संधी पूजा अष्टमी आणि नवमीच्या महासंगमावर केली जाते. याच क्षणी दुर्गा मातेने चंड आणि मुंडाचा वध केला होता. या वेळी केलेली पूजा अत्यंत शक्तिशाली आणि फलदायी मानली जाते.

दुर्गा पूजा 2025 मध्ये कोणत्या परंपरा पाळल्या जातात? -

दररोज दुर्गा देवीची पूजा केली जाते. अष्टमी-नवमीला कन्या पूजन केली जाते आणि नैवेद्य दिला जातो. दशमीला मूर्ती विसर्जनासोबत शुभ विजयाची परंपरा देखील केली जाते. व्रत करणाऱ्यांकडून सात्विक आहाराचे पालन केले जाते.

दुर्गा पूजा - महिषासुर मर्दिनीचा विजयोत्सव

दुर्गा पूजा, ज्याला 'दुर्गोत्सव' असेही म्हणतात, हा प्रामुख्याने पश्चिम बंगाल, आसाम, ओडिशा आणि पूर्व भारतातील इतर भागात साजरा केला जाणारा सर्वात मोठा उत्सव आहे. हा उत्सव महिषासुर राक्षसावर देवी दुर्गेच्या विजयाचे स्मरण करण्यासाठी साजरा केला जातो. तो वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे.

पूजा विधी: दुर्गा पूजेचा मुख्य उत्सव नवरात्रीच्या सहाव्या दिवशी (षष्ठी) सुरू होतो. यामध्ये, भव्य मंडपात देवी दुर्गेच्या विशाल आणि कलात्मक मूर्ती स्थापित केल्या जातात. देवी दुर्गेसोबत तिचे पुत्र गणेश आणि कार्तिकेय, कन्या लक्ष्मी आणि सरस्वती यांच्या मूर्ती असतात. पूजेमध्ये 'पुष्पांजली', 'संधी पूजा' आणि 'धनूची नृत्य' यांचे विशेष महत्त्व आहे. दुर्गा पूजा ही केवळ पूजा नाही तर ती कला, संस्कृती आणि सामाजिक मेळाव्याचा एक भव्य उत्सव आहे. लोक नवीन कपडे घालतात, मंडपात फिरायला जातात आणि स्वादिष्ट बंगाली पाककृतींचा आनंद घेतात.

हेही वाचा :           

(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)