Malala Day 2023 : आज 'जागतिक मलाला दिन'; जाणून घ्या सर्वात तरूण नोबेल पुरस्कार विजेती मलाला यूसुफजईविषयी महत्त्वाचे मुद्दे

Malala Day 2023 : जगभरातील महिला आणि मुलांच्या हक्कांचा सन्मान करण्यासाठी मलाला युसूफजईचा जन्मदिन मलाला दिन म्हणून साजरा केला जातो.

Malala Day 2023

Malala Day 2023 : युवा कार्यकर्त्या मलाला यूसुफजईचा सन्मान करण्यासाठी संयुक्त राष्ट्र संघाने 12 जुलै हा दिन 'जागतिक मलाला दिन' म्हणून घोषित केला. जगभरातील महिला आणि मुलांच्या हक्कांचा सन्मान करण्यासाठी मलाला युसूफजईचा जन्मदिन मलाला दिन म्हणून साजरा केला जातो. मलालाने तिच्या आयुष्यात अत्याचाराविरुद्ध आवाज उठवला. मलालाने निर्धाराने महिलांच्या सन्मानासाठी आणि शिक्षणासाठी दहशतवादी तालिबान्यांशी लढा दिला.

मलालाचा जन्म 12 जुलै 1997 रोजी झियाउद्दीन युसुफझाई येथे स्वात खोऱ्यातील सर्वात मोठे शहर मिंगोरा येथे झाला, जो आताचा पाकिस्तानचा खैबर पख्तुनख्वा प्रांत आहे. 

2007 मध्ये तालिबानने ताबा घेतल्यानंतर, स्वात खोऱ्यातील परिस्थितीने आणखी वाईट वळण घेतले. यामुळे तिच्या कुटुंबावर आणि तेथे राहणाऱ्या समुदायावर परिणाम झाला. या कारणास्तव, मुलींना शाळेत जाण्यास, नृत्यासारख्या सांस्कृतिक कार्यात भाग घेण्यास आणि दूरदर्शन पाहण्यास बंदी घालण्यात आली होती. तेव्हा मलाला फक्त 9-10 वर्षांची होती.

मलालाचा लढा कसा सुरू झाला? 

तालिबान दहशतवादी मोहिमेदरम्यान, 2008 च्या अखेरीस सुमारे 400 शाळा नष्ट करण्यात आल्या आणि आत्मघाती हल्ले ही रोजचीच घटना ठरत गेली. पण मलालाचा असा विश्वास होता की शिक्षणाचा अधिकार प्रत्येकाला आहे आणि म्हणूनच ती तालिबानच्या विरोधात उभी राहिली आणि शाळेत जाण्याचा निर्धार केला. 

वयाच्या 15 व्या वर्षी गोळ्या झाडल्या गेल्या

9 ऑक्टोबर 2012 रोजी सकाळी, शाळेतून घरी परतत असताना तालिबानच्या दोन सदस्यांनी बसमध्ये मलालावर गोळ्या झाडल्या. एक गोळी तिच्या डोक्याला लागली आणि तिच्या खांद्यात अडकली. मलाला गंभीर जखमी झाल्याने तिला पेशावर येथील पाकिस्तानी लष्करी रुग्णालयात नेण्यात आले. उपचारा दरम्यान, काही दिवसांनी तिला इंग्लंडमधील बर्मिंगहॅम येथील रुग्णालयात हलवण्यात आले.

गोळी लागल्याने मलाला कोमात गेली 

मलालाला जेव्हा तालिबान्यांकडून गोळ्या झाडण्यात आल्या तेव्हा उपचारा दरम्यान ती कोमात गेली. अर्धांगवायू झालेल्या मलालाच्या चेहऱ्याची डाव्या बाजूची शस्त्रक्रिया करण्यासाठी अनेक उपचार करावे लागले. अखेर 16 ऑक्टोबर 2012 रोजी ती कोमातून बाहेर आली. मात्र, तेव्हाही तिने आपला लढा सुरु ठेवला.  

मलालाने न्यूयॉर्कमध्ये संयुक्त राष्ट्र संघात भाषण दिले आणि याच वर्षी तिने 'आय एम मलाला: द गर्ल हू स्टुड अप फॉर एज्युकेशन अँड वॉज शॉट बाय द. तालिबान' हे तिचे पहिले पुस्तक आणि आत्मचरित्र प्रकाशित केले.  

डिफायिंग द ऑड्स: मलालाचा शिक्षणासाठीचा लढा

BBC साठी तिच्या ब्लॉगद्वारे, वयाच्या 11 व्या वर्षी, मलालाने तिचे अनुभव दस्तऐवजीकरण केले आणि मुलींना शिक्षण नाकारण्याच्या तालिबानच्या प्रयत्नांवर प्रकाश टाकला. तिचे निर्भीड शब्द आणि शिक्षण समानतेसाठी लढण्याचा दृढनिश्चय जगभरातील असंख्य मुलांसाठी आशेचा किरण ठरला.

मलालाच्या ब्लॉगने आंतरराष्ट्रीय लक्ष वेधून घेतले, तिला तिची कथा सामायिक करण्यासाठी आणि शिक्षणाच्या महत्त्वाबद्दल जागरुकता निर्माण करण्यासाठी एक व्यासपीठ उपलब्ध करून दिले. तिच्या शब्दांतून, तिने लाखो लोकांना प्रेरणा दिली आणि मुलींच्या शिक्षणासाठी पाठिंबा दिला.

शैक्षणिक समानतेसाठी आशेचा किरण

मलालाने तिच्या वडिलांबरोबर मलाला फंडाची स्थापना केली. ही संस्था प्रत्येक मुलीला 12 वर्षांपर्यंत मोफत, सुरक्षित आणि दर्जेदार शिक्षण मिळावे यासाठी कार्य करते. हा निधी शिक्षणामधील अडथळे दूर करण्यासाठी आणि स्थानिक कार्यकर्त्यांना बदलासाठी समर्थन देण्याचे कार्य करणारा ठरला.

स्थानिक शैक्षणिक कार्यकर्त्यांमध्ये गुंतवणूक

मलाला फंड शिक्षण उपक्रमांना समर्थन देते आणि जगभरातील स्थानिक शैक्षणिक कार्यकर्त्यांमध्ये गुंतवणूक करते. आर्थिक संसाधने, प्रशिक्षण आणि मार्गदर्शन प्रदान करून, निधी या कार्यकर्त्यांना त्यांच्या समुदायांमध्ये मूर्त प्रभाव पाडण्यास आणि शैक्षणिक समानतेचा पुरस्कार करण्यास सक्षम करतो.

जागतिक नेत्यांना संबोधित केले

मलालाने युनायटेड नेशन्समधील तिच्या शक्तिशाली भाषणासह जागतिक नेत्यांना संबोधित केले आहे. तिने प्रत्येक मुलाचा शिक्षणाचा हक्क सुनिश्चित करण्यासाठी त्वरित कारवाई करण्याचे आवाहन केले आहे. तिच्या भाषणाद्वारे तिने धोरणात्मक बदलांवर प्रभाव टाकला आणि सरकारला सर्वांसाठी शिक्षणाला प्राधान्य देण्यासाठी प्रेरित केले आहे.

नोबेल शांतता पुरस्कार

2014 मध्ये, मलालाला नोबेल शांतता पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. हा पुरस्कार सन्मानित करणारी मलाला सर्वात तरूण महिला ठरली. या पुरस्काराने तिच्या अथक प्रयत्नांची आणि मुलींच्या शिक्षणासाठी जो तिचा लढा सुरु होता त्याला एक वेगळी ओळख मिळवून दिली.