What is Human Metapneumovirus In India : भारतात एन्ट्री केलीच, एचएमपीव्ही व्हायरस किती खतरनाक? लक्षणे अन् उपाय काय? आपल्याला पडलेल्या सर्व प्रश्नांची उत्तरे!
What is Human Metapneumovirus In India : एचएमपीव्ही विषाणूचा संसर्ग झाल्यावर, रुग्ण सर्दी आणि कोविड-19 सारखी लक्षणे दाखवतात. त्याचा सर्वाधिक परिणाम लहान मुलांवर होत आहे.
What is Human Metapneumovirus In India : चीनमध्ये कोरोना नसला, तरी उद्रेक झालेल्या कोरोनासारख्या एचएमपीव्ही व्हायरसचा दुसरा रुग्ण भारतात (What is Human Metapneumovirus In India) आढळून आला आहे. आज (6 जानेवारी) एका तीन महिन्यांच्या मुलीमध्ये ह्युमन मेटाप्युमोव्हायरस (एचएमपीव्ही) नावाचा संसर्ग आढळून आला. यापूर्वी हाच विषाणू 8 महिन्यांच्या मुलामध्ये आढळून आला होता. दोन्ही मुलांना बेंगळुरू येथील रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे. केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने सांगितले की, कर्नाटकात एचएमपीव्हीचे दोन रुग्ण आढळले आहेत. दोन्ही मुलं रुटीन चेकअपसाठी हॉस्पिटलमध्ये पोहोचली होती. चाचणी केल्यानंतर त्यांचा अहवाल पॉझिटिव्ह आला. मात्र, मुलांचे नमुने सरकारी प्रयोगशाळेत नव्हे तर खासगी रुग्णालयात तपासण्यात आल्याचे कर्नाटक आरोग्य विभागाने स्पष्ट केले.
लहान मुले सर्वात जास्त प्रभावित होतात
एचएमपीव्ही विषाणूचा संसर्ग झाल्यावर, रुग्ण सर्दी आणि कोविड-19 सारखी लक्षणे दाखवतात. त्याचा सर्वाधिक परिणाम लहान मुलांवर होत आहे. यापैकी 2 वर्षांखालील मुलांना सर्वाधिक त्रास होतो. चीनमध्ये एचएमपीव्हीच्या वाढत्या केसमध्ये आपत्कालीन परिस्थिती निर्माण झाल्याची चर्चा होती. मात्र, भारत सरकारने 4 जानेवारी रोजी संयुक्त देखरेख गटाची बैठक घेतली होती. यानंतर, सरकारने म्हटले होते की फ्लूचा हंगाम लक्षात घेता, चीनमधील परिस्थिती असामान्य नाही आणि सरकार त्यास सामोरे जाण्यास तयार आहे.
फ्लू सारख्या आजारांना आळा घालण्यासाठी यंत्रणा अस्तित्वात
सरकारने म्हटले आहे की ICMR आणि IDSP द्वारे इन्फ्लूएंझा सारख्या आजारासाठी (ILI) आणि इन्फ्लूएंझासाठी गंभीर तीव्र श्वसन आजार (SARI) साठी भारतामध्ये एक मजबूत प्रणाली आहे. दोन्ही एजन्सींच्या डेटावरून असे दिसून येते की ILI आणि SARI प्रकरणांमध्ये कोणतीही एकदम वाढ झालेली नाही. तथापि, खबरदारी म्हणून ICMR HMPV चाचण्या करणाऱ्या लॅबची संख्या वाढवेल असेही सांगण्यात आले. वर्षभर एचएमपीव्ही प्रकरणांवरही लक्ष ठेवणार आहे.
HMPV व्हायरसबद्दल आपल्याला पडलेल्या प्रश्नांची उत्तरे
प्रश्नः HMPV व्हायरस म्हणजे काय?
उत्तर : एचएमपीव्ही हा आरएनए व्हायरस आहे, ज्यामुळे सहसा सर्दीसारखी लक्षणे दिसतात. यामुळे घशात खोकला किंवा घरघर होऊ शकते. वाहणारे नाक किंवा घसा खवखवणे असू शकते. थंड हवामानात त्याचा धोका जास्त असतो.
प्रश्न: HMPV व्हायरस कसा पसरतो?
उत्तर : HMPV विषाणू खोकताना आणि शिंकण्याद्वारे पसरतो. हा विषाणू संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्कातून पसरतो. संक्रमित व्यक्तीशी हस्तांदोलन करून किंवा विषाणूने संक्रमित झालेल्या कोणत्याही वस्तूला स्पर्श केल्याने देखील त्याचा प्रसार होऊ शकतो. संसर्ग झाल्यानंतर 3 ते 5 दिवसांत त्याची लक्षणे दिसू लागतात.
प्रश्न: HMPV रोगाची लक्षणे कोणती आहेत?
उत्तर : खोकला आणि ताप ही त्याची सर्वात सामान्य लक्षणे आहेत. सुरुवातीला त्याची लक्षणे सामान्य व्हायरससारखीच दिसतात, परंतु जर विषाणूचा प्रभाव गंभीर असेल तर न्यूमोनिया आणि ब्राँकायटिसचा धोका असू शकतो.
प्रश्नः HMPV कोरोना व्हायरससारखा आहे का?
उत्तर : HMPV व्हायरस (Paramyxoviridae Family) आणि कोरोना व्हायरस (Coronaviridae Family), दोन्ही वेगवेगळ्या भाग आहेत. असे असूनही, त्यांच्यामध्ये अनेक गोष्टी समान आहेत.
- श्वसनाचे आजार : दोन्ही व्हायरस प्रामुख्याने श्वसनसंस्थेवर परिणाम करतात.
- संक्रमण : दोन्ही व्हायरस इनहेलेशनद्वारे आणि दूषित पृष्ठभागाच्या संपर्काद्वारे पसरतात.
- लक्षणे: दोन्ही व्हायरसची लक्षणे सारखीच असतात. यामध्ये ताप, खोकला, घसादुखी, घरघर आणि श्वास घेण्यात अडचण यांचा समावेश आहे.
- असुरक्षित गट: मुले, वृद्ध आणि कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्या लोकांना दोन्ही व्हायरसचा सर्वाधिक धोका असतो.
- प्रतिबंध: हात स्वच्छ ठेवणे, मास्क घालणे आणि सोशल डिस्टन्सिंग हे दोन्ही व्हायरस टाळण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय आहेत.
प्रश्न: हा विषाणू कोरोनासारखा जगभर पसरू शकतो का?
उत्तर : हा नवीन व्हायरस नाही. गेल्यावर्षी चीनमध्येही त्याचा प्रसार झाल्याची बातमी आली होती. 2023 मध्ये नेदरलँड, ब्रिटन, फिनलंड, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा आणि अमेरिका यांसारख्या देशांमध्येही हा व्हायरस आढळून आला होता. नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनच्या मते, 2001 मध्ये नेदरलँड्समध्ये हे प्रथम आढळले. तथापि, हा किमान 50 वर्षांचा व्हायरस मानला जातो. या विषाणूचा असा कोणताही प्रकार अद्याप दिसला नाही, जो कोरोनासारख्या स्फोटक पद्धतीने पसरतो.
प्रश्न: या आजारावर काही उपचार किंवा लस आहे का?
उत्तर : एचएमपीव्ही व्हायरससाठी अद्याप कोणतेही अँटीव्हायरल औषध बनलेलं नाही. तथापि, बहुतेक लोकांवर त्याचा सामान्य प्रभाव पडतो. त्यामुळे त्याची लक्षणे घरी राहूनच नियंत्रित करता येतात. ज्या लोकांना गंभीर लक्षणे दिसतात त्यांना ऑक्सिजन थेरपी, IV थेरपी आणि कॉर्टिकोस्टिरॉईड्स (स्टेरॉईड्सचा एक प्रकार) दिला जाऊ शकतो. या विषाणूचा सामना करण्यासाठी अद्याप कोणतीही लस विकसित झालेली नाही. एचएमपीव्ही विषाणूमुळे, अशी परिस्थिती अद्याप निर्माण झालेली नाही की त्यासाठी लस तयार करण्याची गरज आहे.
प्रश्न: WHO ने HMPV बाबत कोणतेही अपडेट जारी केले आहे का?
उत्तर : नाही, जागतिक आरोग्य संघटनेने चीनमध्ये पसरणाऱ्या HMPV विषाणूबाबत अद्याप कोणतेही अद्यतन जारी केलेले नाही. तथापि, चीनच्या शेजारी देशांनी या संदर्भात योग्य अपडेट जारी करण्याची मागणी डब्ल्यूएचओकडे केली आहे.
प्रश्न: भारताच्या आरोग्य अधिकाऱ्यांनी HMPV बद्दल काय म्हटले आहे?
उत्तर : देशाचे आरोग्य सेवा महासंचालक डॉ. अतुल गोयल यांनी म्हटले आहे की, भारतात याबाबत कोणतीही गंभीर परिस्थिती निर्माण होण्याची शक्यता नाही. येथे मेटापन्यूमोव्हायरस हा एक सामान्य श्वसन व्हायरस आहे. त्यामुळे सर्दी, फ्लू सारखी लक्षणे दिसू शकतात. तथापि, वृद्ध आणि एक वर्षापेक्षा कमी वयाच्या मुलांमध्ये त्याची लक्षणे थोडी गंभीर असू शकतात. असे असूनही, हा एक गंभीर आजार नाही. परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी आमची रुग्णालये पूर्णपणे सज्ज आहेत.
महत्त्वाच्या बातम्या
