प्रयागराजमध्ये गंगा-यमुनेचे पाणी आंघोळीसाठी योग्य नाही, केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने 73 ठिकाणी पाण्याची चाचणी केली, राष्ट्रीय हरित लवादाला अहवाल सादर
Ganga Yamuna water in Prayagraj : केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने जारी केलेल्या अहवालात गंगा आणि यमुना नद्यांच्या पाण्याची एकूण 6 पॅरामीटर्सवर चाचणी करण्यात आली आहे.
Ganga Yamuna water in Prayagraj : प्रयागराज महाकुंभात गंगा-यमुना संगमावर महाकुंभमेळात स्नान सुरू आहे. आत्तापर्यंत 54 कोटींहून अधिक भाविकांनी स्नान केले आहे, दरम्यान केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचा (CPCB) अहवाल आला आहे, ज्यामध्ये दोन्ही नद्यांचे पाणी आंघोळीसाठी योग्य नसल्याचे सांगण्यात आले आहे. CPCB ने 17 फेब्रुवारी रोजी राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरण (NGT) मध्ये आपला अहवाल दाखल केला आहे. सीपीसीबीने 9 ते 21 जानेवारी दरम्यान प्रयागराजमधील एकूण 73 वेगवेगळ्या ठिकाणांहून नमुने गोळा केले. आता त्याच्या तपास अहवाल जाहीर झाले आहेत.
गंगा आणि यमुना नदीच्या पाण्याबाबत केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या अहवालात काय म्हटले आहे ते वाचा.
गंगा आणि यमुना नदीच्या पाण्याची 6 पॅरामीटर्सवर चाचणी करण्यात आली
केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने जारी केलेल्या अहवालात गंगा आणि यमुना नद्यांच्या पाण्याची एकूण 6 पॅरामीटर्सवर चाचणी करण्यात आली आहे. यामध्ये पीएच म्हणजेच पाणी किती अम्लीय किंवा अल्कधर्मी आहे, विष्ठा (फिकल) कोलिफॉर्म, बीओडी म्हणजेच बायोकेमिकल ऑक्सिजनची मागणी, सीओडी म्हणजेच रासायनिक ऑक्सिजनची मागणी आणि विरघळलेला ऑक्सिजन यांचा समावेश होतो. या सहा पॅरामीटर्सवर नमुने घेतलेल्या बहुतांश ठिकाणी विष्ठेतील कोलिफॉर्म बॅक्टेरियाचे प्रमाण प्रमाणापेक्षा जास्त असल्याचे आढळून आले. याशिवाय इतर 5 पॅरामीटर्सवरील पाण्याची गुणवत्ता मानकांनुसार आहे.
जिल्ह्यातील सर्व नमुना बिंदूंवर विष्ठा कोलिफॉर्म जीवाणू निर्धारित मानकांपेक्षा जास्त
नद्यांच्या पाण्यात फेकल कोलिफॉर्म नावाचा जीवाणू आढळतो. सामान्य परिस्थितीत, एक मिलिलिटर पाण्यात 100 जीवाणू असणे आवश्यक आहे, परंतु अमृतस्नानाच्या एक दिवस आधी, यमुना नदीच्या नमुन्यात फेकल कोलिफॉर्म 2300 आढळले.
संगमच्या आसपासची परिस्थिती वाईट
संगममधून घेतलेल्या नमुन्यात एक मिलिलिटर पाण्यात 100 ऐवजी 2000 फॅकल कोलिफॉर्म बॅक्टेरिया आढळून आले. त्याचप्रमाणे एकूण विष्ठा कोलिफॉर्म 4500 आहे. गंगेवरील शास्त्री पुलाजवळून घेतलेल्या नमुन्यात, विष्ठेतील कोलिफॉर्म बॅक्टेरिया 3200 आणि एकूण विष्ठा कोलिफॉर्म 4700 आहे. संगमापासून दूर असलेल्या भागात दोघांची संख्या कमी आहे. फाफामाळ चौरस्त्याजवळ घेतलेल्या नमुन्यात एक मिलिलिटर पाण्यात 100 ऐवजी 790 फॅकल कोलिफॉर्म बॅक्टेरिया आढळून आले. तसेच राजापूर मेहदौरी येथे 930 असल्याचे आढळून आले. झुंसी येथील छतनाग घाट आणि एडीए कॉलनीजवळ त्याचे प्रमाण 920 असल्याचे आढळून आले. नैनी येथील अराइल घाटाजवळ ते 680 होते. राजापूर येथे 940 असल्याचे आढळून आले. अशा स्थितीत केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाच्या मानकांनुसार ते C श्रेणीत येते. शुद्धीकरण आणि निर्जंतुकीकरणाशिवाय हे पाणी आंघोळीसाठी वापरता येत नाही.
प्रमाणापेक्षा जास्त मल कोलिफॉर्म बॅक्टेरिया रोगांना कारणीभूत ठरतात
बनारस हिंदू विद्यापीठात गंगा नदीवर संशोधन करणारे प्रोफेसर बीडी त्रिपाठी म्हणतात की ज्या पाण्यात विष्ठा कोलिफॉर्म बॅक्टेरियाचे प्रमाण प्रमाणापेक्षा जास्त आहे ते कोणत्याही वापरासाठी योग्य नाही. हे पाणी शरीरात गेल्यास आजार होतात. अशा पाण्याने अंघोळ केल्यास किंवा प्यायल्यास त्वचेचे आजार होऊ शकतात.
शुद्ध पाणी गंगेत सोडले जात आहे
महाकुंभ दरम्यान गंगा स्वच्छ ठेवण्याची जबाबदारी प्रयागराज महानगरपालिका आणि उत्तर प्रदेश जल निगमची आहे. महापालिकेच्या अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, 23 न वापरलेल्या नाल्यांमधील सांडपाण्यावर जिओ-ट्यूब तंत्रज्ञानाचा वापर करून प्रक्रिया केली जात आहे. 1 जानेवारी ते 4 फेब्रुवारीपर्यंत 3 हजार 660 एमएलडी प्रक्रिया केलेले पाणी गंगेत सोडण्यात आले आहे.
महत्त्वाच्या बातम्या
