Cigarette Use Harming the Planet : सिगारेटच्या धुराने पृथ्वीचा श्वास कोंडतोय ! 'धुरांच्या रेषा हवेत काढी' आजच सोडून द्या !!
तंबाखूजन्य उत्पादनांमुळे 6 लाख 80 हजार 388 टन वार्षिक कचरा निर्माण होत आहे, तर सिगारेटच्या बटपासून (Cigarette Use Harming the Planet) निर्माण होणारा कचरा वार्षिक 9 लाख 7 हजार 184 टन आहे.
Cigarette Use Harming the Planet : सिगारेटचा झुरका शरीरासाठी कितीही घातक आहे म्हणून सांगितले, तरी धुर काढणाऱ्यांवर काहीही फरक पडलेला नाही. सिगारेटच्या धुराने फक्त शरीराची हानी होत नसून पृथ्वीचाही श्वास कोंडू लागला आहे. सिगारेट पर्यावरणाला हानी कशा पद्धतीने पोहोचवत आहे हे समजून घेऊया.
सिगारेटच्या बटमुळे पर्यावरणाला धोका
सिगारेट ओढून झाल्यानंतर जी बट फेकून देण्यात येते त्यामुळे पर्यावरणाला धोका निर्माण झाला आहे. वर्षाला फेकून दिलेल्या तब्बल 4.5 ट्रिलियन (4 लाख 50 हजार कोटी) सिगारेटचे बट दरवर्षी पर्यावरण प्रदूषित करत आहेत. टाकून दिलेली सिगारेट बट जंगलातील आग आणि त्यापासून होणारे मृत्यू एक महत्त्वाचे कारण आहे. तंबाखूजन्य उत्पादनांमुळे 6 लाख 80 हजार 388 टन वार्षिक कचरा निर्माण होत आहे, तर सिगारेटच्या बटपासून निर्माण होणारा कचरा वार्षिक 9 लाख 7 हजार 184 टन आहे, तर 65 टक्के धूम्रपान करणारे सिगारेटचे बट अयोग्य पद्धतीने टाकून रिकामे होतात.
तंबाखू उत्पादनाचा कचरा हा सर्व गोळा केलेल्या कचऱ्याच्या आणि कचऱ्यांमध्ये सातत्याने सर्वाधिक आहे. जागतिक कचऱ्यापैकी किमान 25 ते 40 टक्के कचरा तंबाखू उत्पादनांचा असल्याने हा पर्यावरणासाठी मोठा धोका आहे
किती सिगारेट वर्षाला उत्पादित होतात ?
दरवर्षी अंदाजे 6 ट्रिलियन म्हणजेच 6 लाख कोटी सिगारेट तयार होतात. कागद, शाई, सेलोफेन, फॉइल आणि गोंद यापासून बनवलेल्या सुमारे 300 अब्ज म्हणजेच 30 हजार 000 कोटी पॅकेजमध्ये हे विकले जाते.गेल्या वर्षी म्हणजेच 2021 मध्ये तंबाखू उत्पादनांच्या वितरणासाठी आणि पॅकिंगसाठी वापरल्या जाणार्या कार्टन आणि बॉक्समधील कचऱ्याने 20 लाख टन कचरा निर्माण केला. साध्या भाषेत सांगायचं झाल्यास हे 9 हजार 433 मालवाहू गाड्यांच्या वजनाइतके आहे.
तंबाखूच्या धुरात रसायने सु्द्धा तयार होत आहेत. तंबाखूच्या धुरात 7 हजारहून अधिक रसायने आढळून आली आहेत. त्यामधील 70 रसायने अशी आहेत जी मनुष्य आणि प्राण्यांच्या कॅन्सरसाठी कारणीभूत आहेत.
एका सिगारेटसाठी किती पाणी वापरले जाते ?
एक सिगारेट बनवण्यासाठी जवळपास 3.7 लिटर पाणी वापरले जाते.
तंबाखू उत्पादनांसाठी किती पाणी वापरले जाते ?
जागतिक स्तरावर तंबाखू उत्पादनात 22 अब्ज टन म्हणजेच 2 हजार 200 टन पाणी तंबाखू उत्पादनात वापरले जाते. तुलना करायची झाल्यास हे पाणी 1.5 कोटी ऑलिम्पिक आकाराच्या जलतरण तलावांच्या बरोबरीचे आहे. जगातील सर्वात मोठी नदी असलेल्या अॅमेझॉन नदीतून एका दिवसात सोडण्यात येणाऱ्या पाण्याएवढे हे पाणी आहे.
तंबाखूचा वापर आणि पाण्याचे गणित
टोमॅटो किंवा बटाट्यांपेक्षा तंबाखूला आठ पट जास्त पाणी लागते. प्रत्येक किलोमागे तंबाखूचे उत्पादन, सेवन आणि विल्हेवाट लावली नाही, तर एका व्यक्तीची पिण्याच्या पाण्याची वर्षभराची गरज पूर्ण होऊ शकते.
1 किलो तंबाखूच्या लागवडीसाठी लागणारे पाणी
1 किलो तंबाखूच्या लागवडीसाठी 678 लिटर पाणी लागते. मानक बाथ टबमध्ये 302 लिटर असतेस, म्हणजेच सव्वा दोन बाथ टब एक किलो तंबाखू निर्मितीसाठी लागते.
सिगारेट बनवण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या झाडांची संख्या
300 सिगारेट बनवण्यासाठी अंदाजे एका झाडाची गरज असते, तर एकूण जंगलतोडीसाठी 5 टक्के तंबाखू शेतीचा वाटा आहे. तंबाखू शेतीसाठी जमीन मोकळी केली जाते. दरवर्षी 2 लाख हेक्टर जमीन तंबाखू शेतीसाठी साफ केली जाते. इतकंच नाही, तर तंबाखूमुळे दरवर्षी वातावरणात कार्बन डाय-ऑक्साइड सोडला जातो, तर 84 मेगाटन कार्बन डाय-ऑक्साईड सोडला जातो. प्रत्येक सिगारेटमधून संपूर्ण जीवनचक्रात अंदाजे 14 ग्रॅम CO2 उत्सर्जित होतो
तंबाखू पिकवणाऱ्या शेतकऱ्यांच्या आरोग्याची हानी
तंबाखूची लागवड करणारा आणि कापणी करणारा तंबाखू उत्पादक शेतकरी ५० सिगारेटमध्ये जितके निकोटीन शोषून घेतो तितके निकोटीन शोषून घेतो.
पर्यावरण कर
काही देश आणि शहरांनी तंबाखू उत्पादनांवर पर्यावरण कर आकारणी केली आहे. युरोपियन युनियनने तंबाखू उत्पादनासारख्या विशिष्ट उत्पादनामुळे होणाऱ्या कार्बन उत्सर्जनाच्या प्रमाणात आधारित कार्बन-केंद्रित उत्पादनांवर शुल्क आकारण्याचा प्रस्ताव दिला आहे. सॅन फ्रान्सिस्कोने 2010 मध्ये सिगारेट कचरा म्हणजेच सिगारेटचे बट आणि प्लास्टिक पॅकेजिंग साफ करण्यासाठी शुल्क लागू केले.
Source: WHO report on Tobacco : poisoning our planet
इतर महत्त्वाच्या बातम्या
महत्त्वाच्या बातम्या
