Diwali 2025 : दिवाळीत अलक्ष्मीचं महत्त्व नेमकं काय? घरावरील संकट दूर करण्यासाठी अलक्ष्मीचे 'हे' नियम पाळा
Diwali 2025 : अलक्ष्मी आणि लक्ष्मी या दोन देवीच्या संकल्पना एकमेकांच्या विरुद्ध आहेत आणि दिवाळीमध्ये या दोन्हीचा उल्लेख येतो.
Diwali 2025 : दिवाळीच्या (Diwali 2025) काळात अलक्ष्मीचे महत्त्व हे लक्ष्मीच्या स्वागतासाठी पार्श्वभूमी तयार करण्याचे असते. अलक्ष्मीला 'दारिद्र्याची देवता' किंवा 'दुर्भाग्याची देवता' मानले जाते. अलक्ष्मी आणि लक्ष्मी या दोन देवीच्या संकल्पना एकमेकांच्या विरुद्ध आहेत आणि दिवाळीमध्ये या दोन्हीचा उल्लेख येतो. याच संदर्भात सविस्तर माहिती ज्योतिषशास्त्र डॉ. भूषण ज्योतिर्विद यांच्याकडून जाणून घेऊयात.
1. अलक्ष्मी म्हणजे काय? (What is Alakshmi?)
दारिद्र्य आणि दुर्भाग्य : अलक्ष्मी ही लक्ष्मीची मोठी बहीण मानली जाते आणि ती दारिद्र्य, अस्वच्छता, भांडणे आणि आळस यांचे प्रतीक आहे.
समुद्रमंथनाची कथा : पौराणिक कथेनुसार, समुद्रमंथनात लक्ष्मी प्रकट होण्यापूर्वी अलक्ष्मी प्रकट झाली होती. ती जिथे अस्वच्छता, गोंधळ आणि अव्यवस्था असते तिथे वास करते असे मानले जाते.
२. दिवाळीत अलक्ष्मीचे महत्त्व (Importance of Alakshmi in Diwali):
दिवाळीच्या काळात अलक्ष्मीचे महत्त्व खालीलप्रमाणे आहे:
शुद्धीकरण (Purification):
दिवाळीपूर्वी लोक संपूर्ण घराची स्वच्छता करतात. या स्वच्छतेचे मुख्य कारण म्हणजे अलक्ष्मीला घराबाहेर काढणे आणि घरात लक्ष्मीच्या आगमनासाठी जागा तयार करणे. अस्वच्छ घरात अलक्ष्मी राहते, म्हणून घर चकाचक करणे हे अलक्ष्मीला दूर करण्यासाठी आवश्यक मानले जाते.
दारिद्र्य निस्सारण (RemovingNegativity and Poverty):
लक्ष्मीपूजनाच्या रात्री (अमावस्येच्या मध्यरात्री) काही ठिकाणी प्रतीकात्मकपणे घराची साफसफाई करून कचरा बाहेर काढण्याची प्रथा आहे. याला 'अलक्ष्मी निस्सारण' म्हणतात. याचा अर्थ घरातील दारिद्र्य आणि नकारात्मकता बाहेर काढून टाकणे.
केरसुणीचे पूजन (Worship of Kerasuni):
दिवाळीच्या दिवशी केरसुणी (झाडू) विकत घेऊन तिची पूजा केली जाते. केरसुणीला 'लक्ष्मी' मानले जाते, कारण ती घर स्वच्छ करून अलक्ष्मीला दूर करते. म्हणजेच, जी वस्तू दारिद्र्य दूर करण्यासाठी मदत करते, तिला देवीचे स्वरूप मानले जाते.
सकारात्मकतेवर भर (Positive Focus):
अलक्ष्मीला दूर केल्याशिवाय लक्ष्मीचे स्थायी वास्तव्य होऊ शकत नाही, अशी श्रद्धा आहे. घरातून नकारात्मकता आणि आळस (अलक्ष्मीचे प्रतीक) दूर केल्यावरच घरात सुख, समृद्धी आणि ऐश्वर्य (लक्ष्मीचे प्रतीक) नांदते.
थोडक्यात, दिवाळीमध्ये लक्ष्मीचे स्वागत करण्यापूर्वी, त्या शुभ कार्यासाठी घरातील अशुद्धी, दारिद्र्य आणि नकारात्मकता (म्हणजेच अलक्ष्मी) काढून टाकणे आवश्यक आहे. त्यामुळे, अलक्ष्मीचे महत्त्व हे लक्ष्मीच्या आगमनासाठी आणि चिरस्थायी निवासासाठी घराला तयार करण्याच्या विधीमध्ये आहे.
डॉ. भूषण ज्योतिर्विद
हे ही वाचा :
(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)
महत्त्वाच्या बातम्या
