Women Health: सावधान.. तुमच्या स्तनांमध्ये होतोय बदल? जराही शंका असेल तर, घरीच 'अशा' प्रकारे तपासा, ब्रेस्ट कॅन्सरची 'ही' लक्षणं नाही ना?

Women Health :  पुरुषांना देखील स्तनाचा कर्करोग होऊ शकतो, परंतु हे फार दुर्मिळ आहे. महिलांनो, तुम्हालाही याबद्दल जराही शंका असेल तर तुम्ही घरीच तपासून जाणून घेऊ शकता. 

Women Health lifestyle marathi news Ladies beware these symptoms of breast cancer

Source : Google

Women Health : सध्या महिलांना आपल्या आरोग्याबाबत अधिक सावध होण्याची गरज आहे. ब्रेस्ट कॅन्सरची (Breast Cancer) प्रकरणं सध्या वाढताना दिसत आहेत. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) च्या मते, स्तनाचा कर्करोग हा सर्वात सामान्य कर्करोगांपैकी एक आहे. दरवर्षी या आजाराची सुमारे 20 लाख नवीन रुग्ण नोंदवले जातात. या कॅन्सरबद्दल माहिती नसणे आणि उशीरा ओळखणे या आजारामुळे होणाऱ्या मृत्यूची प्रमुख कारणं आहेत. म्हणून, या प्राणघातक आजाराबद्दल लोकांना जागरूक करण्यासाठी आणि स्तनाच्या कर्करोगाच्या रुग्णांना आधार देण्यासाठी दरवर्षी ऑक्टोबर महिन्यात स्तनांचा कर्करोग जनजागृती महिना (Breast Cancer Awareness Month) म्हणजेच साजरा केला जातो.

ब्रेस्ट कॅन्सरची लक्षणं कशी ओळखावी? घरी तपासणी कशी करता येते?

महिलांनो, तुम्हाला थोडी जरी शंका असेल तर, ब्रेस्ट कॅन्सरची लक्षणे आणि त्याची घरी तपासणी कशी करता येते? हे जाणून घेण्यासाठी, एका वृत्तसंस्थेने घेतलेल्या मुलाखतीनुसार स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. पल्लवी वासल यांनी याबाबत माहिती दिलीय. स्तनाचा कर्करोग हा महिलांमध्ये होणारा कर्करोगाचा प्रमुख प्रकार आहे. पुरुषांना देखील स्तनाचा कर्करोग होऊ शकतो, परंतु हे फार दुर्मिळ आहे. स्तनाचा कर्करोग वेळीच आढळल्यास त्यावर उपचार करता येतात. म्हणून, नियमितपणे आपल्या स्तनांची तपासणी करणे आणि त्याच्या लक्षणांकडे लक्ष देणे खूप महत्वाचे आहे.

 

स्तनाचा कर्करोग म्हणजे काय?

आपल्या शरीरात अनेक पेशी असतात. जेव्हा या पेशी कोणत्याही अवयवामध्ये असाधारणपणे वाढू लागतात तेव्हा कर्करोगाची शक्यता वाढते. स्तनाच्या कर्करोगात, पेशी एक ट्यूमर बनवतात, जी एखाद्या गाठ सारखी वाटते.

 

स्तनाच्या कर्करोगाची लक्षणे कोणती?

ब्रेस्ट कॅन्सर अनेक प्रकारे दिसू शकतो, असे डॉक्टर सांगतात...

• स्तन किंवा काखेखाली गाठ जाणवणे
• स्तनाचा आकार बदलणे
• निप्पलच्या आतील भागातून स्त्राव
• स्तनाग्र आत होणे किंवा कडक होणे
• स्तनाच्या त्वचेवर लालसरपणा किंवा पुरळ उठणे
• स्तनाखाली किंवा त्याच्या बाजूला सूज येणे
• एक स्तन दुसऱ्यापेक्षा वेगळे दिसणे
• यापैकी कोणतीही लक्षणे दिसल्यास, डॉक्टरांशी संपर्क करणे महत्वाचे आहे.

घरी आपल्या स्तनांची स्वत:ची तपासणी कशी करावी?

तुमचे स्तन तपासण्याची सर्वोत्तम वेळ तुमच्या मासिक पाळीच्या नंतरच्या आठवड्यात असते, जेव्हा तुमचे स्तन मऊ असतात. 

तुम्ही उभे किंवा झोपून असताना तुम्ही स्वतःची चाचणी करू शकता.

उभे असताना स्वतःचे परीक्षण करण्यासाठी, आपले हात वर करा आणि छातीचे स्नायू स्ट्रेच करा.

त्यानंतर, आपल्या बोटांनी आपले स्तन हळूवारपणे दाबा. कोणतीही गाठ दिसल्यास आपल्या स्तनांचा स्पर्श जाणून घ्या

बाजूला हात वर करून समान प्रक्रिया पुन्हा करा.

झोपून स्वतःचे परीक्षण करण्यासाठी, आपला हात डोक्याखाली ठेवा आणि दुसऱ्या हाताने आपले स्तन अनुभवा.

आपल्या बोटांनी हळूवारपणे आपले स्तन दाबा. स्तनाग्र दिशेने बाहेरून हळूहळू जाणवा. कोणतीही गाठ दिसत असल्यास आपले स्तन अनुभवा.

तुमच्या स्तनाग्रांकडे पाहा, त्यातून काही स्त्राव होतोय का ते पाहा. विशेषतः जर रक्त येत नसेल तर.

तुमच्या स्तनांची त्वचा तपासा आणि लालसरपणा किंवा पुरळ आहेत का ते पाहा. तसेच, त्वचा कडक आहे की नाही हे शोधा.

डॉक्टर दर महिन्याला तुमच्या स्तनांची तपासणी करण्याची आणि तुम्हाला काही शंका दिसल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधण्याची शिफारस करतात.

 

अनुवांशिक संबंध असल्यास सतर्क व्हा.

काही दिवसांपूर्वी सुप्रसिद्ध टीव्ही अभिनेत्री हिना खानने तिच्या सोशल मीडिया पोस्टमध्ये एक दुःखद बातमी शेअर केली होती. तिने सांगितले की ती ब्रेस्ट कॅन्सरच्या तिसऱ्या स्टेजमध्ये आहे. मात्र, निदान झाल्यानंतर काही दिवसांतच त्याच्यावर उपचार सुरू झाले. स्तनाचा कर्करोग हा एक गंभीर कर्करोग आहे जो दरवर्षी लाखो महिलांना प्रभावित करतो. स्तनाचा कर्करोग हा महिलांमध्ये आढळणारा आजार आहे. 

स्तनाच्या कर्करोगाचे वेगवेगळे टप्पे कोणते आहेत?

कर्करोग किती गंभीर आहे हे त्याच्या स्टेजवरून ठरवले जाते.

स्टेज-1 सौम्य: यामध्ये कर्करोग फक्त स्तनापुरता मर्यादित असतो.

स्टेज-2 मध्यम: यामध्ये कर्करोग स्तनापासून सुरू होतो आणि काखेपर्यंत पसरतो.

स्टेज-3 आणि 4:  खूप वेगाने पसरतो. जर कर्करोग यकृत, फुफ्फुस किंवा हाडांपर्यंत पोहोचला असेल तर तो स्टेज 4 आहे.

स्तनाचा कर्करोग हा अनुवांशिक?

सामान्यत: लोकांना असे वाटते की, स्तनाचा कर्करोग हा अनुवांशिक आहे, याचा अर्थ जर त्याचा कौटुंबिक इतिहास असेल तर तुम्हालाही तो होणे बंधनकारक आहे, परंतु हे पूर्णपणे बरोबर नाही. स्तनाच्या कर्करोगाच्या केवळ 10-15 टक्के प्रकरणे अनुवांशिक असतात. त्याची नेमकी कारणे अद्याप कळू शकलेली नाहीत. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की हा कॅन्सर केवळ महिलांनाच नाही तर पुरुषांनाही प्रभावित करू शकतो.

 

अनुवांशिक संबंध असल्यास अधिक सतर्क व्हा

तुमच्या कुटुंबात तुमच्या आईला, वडिलांच्या बहिणींना किंवा त्यांच्या आईला स्तनाचा कर्करोग झाला असेल, तर तुम्ही स्वत:चीही स्तनाचा कर्करोग चाचणी (BRCA1 आणि BRCA2) करून घ्या. ही फक्त रक्त तपासणी आहे. जेव्हा त्याचा परिणाम सकारात्मक येतो, तेव्हा स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका 40 टक्क्यांनी वाढतो आणि केवळ स्तनाचा कर्करोगच नाही तर गर्भाशयाचा कर्करोग होण्याची शक्यताही वाढते. चाचणी पॉझिटिव्ह आल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा, ज्यांच्या योग्य सल्ल्याने कर्करोगाचा धोका बऱ्याच प्रमाणात कमी होऊ शकतो.

 

हेही वाचा>>>

(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )