Health : भजी.. पापड...फ्राईज.. असे विविध तेलात तळलेले पदार्थ जोपर्यंत ताटात येत नाहीत, तोपर्यंत काही जणांना जेवण गोड लागत नाही. पण तुम्हाला माहित आहे का? अनेक हॉटेल्स आणि रेस्टॉरंटमध्ये तेच तेल पुन्हा पुन्हा वापरले जाते. इतकेच नाही तर एकदा वापरलेले तेल घरांमध्ये सुद्धा पुन्हा वापरले जाते. मात्र, तुमची ही सवय तुमच्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. खरं तर, वनस्पती तेल वारंवार गरम केल्याने' गंभीर नुकसान होऊ शकते. नुकताच इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल रिसर्चने (ICMR) याबाबत धक्कादायक खुलासा केला आहे. आयसीएमआरने म्हटले आहे की तेल पुन्हा वापरल्याने हृदयरोग आणि कर्करोगाचा धोका वाढतो.
ICMR कडून आहारविषयक मार्गदर्शक तत्त्वे
अलीकडेच, ICMR ने भारतीयांसाठी सुधारित आहारविषयक मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली होती, ज्यामध्ये खाण्याच्या सवयी आणि त्यासंबंधित अनेक मार्गदर्शक तत्त्वे जारी करण्यात आली आहेत. या मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये त्यांनी सांगितले की, वनस्पती तेल वारंवार गरम केल्याने विषारी टॉक्सिक तयार होतात, ज्यामुळे डार्ट रोग आणि कर्करोगाचा धोका वाढतो. ICMR अहवाल काय म्हणतो ते सविस्तर जाणून घेऊया-
तेल वारंवार गरम केल्याने कर्करोग होऊ शकतो
ICMR ने जारी केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये असं म्हटलंय की, स्वयंपाकासाठी भाजीपाला तेलाचा पुनर्वापर करण्याची प्रथा घरं आणि हॉटेल-रेस्टॉरंट या दोन्ही ठिकाणी सामान्य आहे. याबाबत अहवालात स्पष्ट केलंय की ते हानिकारक टॉक्सिक सोडतात, ज्यामुळे चिंताजनक आरोग्य स्थिती निर्माण होऊ शकते. "वनस्पती तेल/चरबी वारंवार गरम केल्याने पीयूएफएचे ऑक्सिडेशन होते, ज्यामुळे हानिकारक/विषारी टॉक्सिक तयार होतात. यामुळे हृदयरोग आणि कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो," असे अहवालात म्हटले आहे.
हृदयासाठी वाईट
उच्च तापमानात, तेलातील काही चरबी ट्रान्स फॅट्समध्ये बदलतात. ट्रान्स फॅट्स हे हानिकारक चरबी असतात ज्यामुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो. जेव्हा तेल पुन्हा वापरतात तेव्हा ट्रान्स फॅटचे प्रमाण वाढते. पूर्वीच्या अभ्यासातून हे देखील दिसून आले आहे की स्वयंपाकासाठी तेल पुन्हा गरम केल्याने विषारी पदार्थ कसे बाहेर पडतात आणि शरीरातील रॅडिकल्स वाढतात, ज्यामुळे जळजळ आणि विविध जुनाट आजार होऊ शकतात.
तेलाच्या पुनर्वापरावर ICMR काय म्हणते?
या मार्गदर्शक तत्त्वांमध्ये, ICMR ने हे देखील सांगितले आहे की उर्वरित वनस्पती तेलाचा पुनर्वापर कसा आणि किती काळ करता येईल. ICMR ने सुचवलंय की, एखादा पदार्थ तयार करण्यासाठी उरलेले तेल एक-दोन दिवसांत वापरावे. ते पुढे म्हणाले की, घरांमध्ये एकदा तळण्यासाठी वापरण्यात आलेले तेल गाळून पदार्थामध्ये वापरावे, परंतु तेच तेल तळण्यासाठी पुन्हा वापरणे टाळले पाहिजे. याशिवाय अशा तेलांचा वापर एक-दोन दिवसांत करावा. तसेच, असे तेल जास्त काळ टाळावे, कारण अशा तेलांमुळे आरोग्य खराब होण्याची शक्यता जास्त असते.
हेही वाचा>>>
Women Health : महिलांनो टेन्शन कमी घ्या.. सतत तणावाखाली राहिल्यास पोट वाढते, कसे कमी कराल? जाणून घ्या
(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )