तुम्ही नवीन घराची खरेदी कशी केलीय? घर खरेदी करण्यापूर्वी 'हा' नियम जरुर पाहा, अन्यथा...
शहरातील अनेक लोक आयुष्यभराची कमाई गुंतवून फ्लॅट खरेदी करतात. पण फ्लॅट खरेदी करताना अनेकजण नियम पाहत नाहीत. त्यामुळं काही दिवसांनी अनेक अडचणी निर्माण होतात.
Lease Property : कोरोना महामारीनंतर देशातील रिअल इस्टेट (Real Estate) क्षेत्रात झपाट्याने वाढ झाली आहे. दराबाबत बोलायचे झाले तर त्यात दररोज वाढ होत आहे. तरीही लोक त्यांच्या स्वप्नातील घरे खरेदी करत आहेत. यासाठी बँक त्यांना सुलभ गृहकर्ज (Home Loan)उपलब्ध करून देत आहे. कमी भांडवल असल्यानं घर घेण्याचे स्वप्न पूर्ण होण्यात कोणताही अडथळा येत नाही. दरम्यान, शहरातील लोक जे आयुष्यभराची कमाई गुंतवून फ्लॅट खरेदी करतात. त्यांच्या घराची भाडेपट्टी संपल्यावर त्यांचे काय होते? असा प्रश्न तुम्हाला पडला असेल. शहरात दोन प्रकारे घरे विकली जातात. एक 99 वर्षांच्या लीजवर आणि दुसरी कायमस्वरूपी मालकी म्हणून. जर तुम्ही पहिला पर्याय निवडून घर खरेदी करत असाल, तर लीज संपल्यानंतर तुम्ही बेघर होणार का? चे नियम तुम्हाला माहीत असणं गरजेचं आहे.
मालमत्तेचा व्यवहार दोन प्रकारे केला जातो
मालमत्तेचे दोन प्रकार आहेत, लीजहोल्ड आणि फ्रीहोल्ड. फ्रीहोल्ड मालमत्ता म्हणजे ज्यावर इतर कोणाचाही अधिकार नाही. खरेदीदाराला कायमस्वरूपी पूर्ण मालकी हक्क असतो आणि तो त्याच्या आवडीनुसार बदलू किंवा विकू शकतो. लीजहोल्ड मालमत्तेमध्ये, एखाद्या व्यक्तीस ठराविक कालावधीसाठी किंवा विशिष्ट अटींवर मालमत्तेचा मालकी हक्क आहे. काही शहरांमध्ये हे 10 ते 50 वर्षे देखील होते. साधारणपणे, सदनिका 99 वर्षांच्या भाडेतत्त्वावर विकल्या जातात. या कालावधीनंतर मालमत्तेची मालकी पुन्हा मालकाकडे जाते. वडिलोपार्जित जमीन फक्त फ्रीहोल्ड श्रेणीत येते.
नियम काय म्हणतो?
भारतात, फ्लॅट साधारणपणे 99 वर्षांच्या भाडेतत्त्वावर विकले जातात. याचा अर्थ खरेदीदाराकडे सदनिकेचे मालकी हक्क फक्त 99 वर्षांसाठी आहेत. 99 वर्षांच्या कालावधीनंतर जमिनीची मालकी मूळ मालकाकडे परत जाते. भाडेपट्टीचा कालावधी संपण्यापूर्वी इमारत कोसळल्यास, ज्या जमिनीवर फ्लॅट/टॉवर बांधण्यात आले होते त्या यार्ड जमिनीची संख्या कमी केली जाईल. सध्याच्या सर्कल रेटच्या आधारे ते सर्व फ्लॅट मालकांमध्ये समान समभागांमध्ये विभागले गेले आहे.
लीज होल्डचे फ्री होल्डमध्ये रूपांतर करण्याचे नियम काय?
तुम्ही खरेदी केलेली लीज होल्ड प्रॉपर्टी फ्री होल्डमध्ये रुपांतरित व्हावी असे तुम्हाला वाटत असेल तर त्यासाठी तुम्हाला नियमांचे पालन करावे लागेल. लीज होल्डचे फ्री होल्डमध्ये रूपांतर करण्यासाठी सामान्यतः दोन पद्धतींचा अवलंब केला जातो. प्रथम, अनेक वेळा त्या मालमत्तेचा बिल्डर वेळोवेळी मालमत्ता फ्री होल्डमध्ये रूपांतरित करण्याचा पर्याय देतो. जेव्हा त्याच्याकडे त्या मालमत्तेचे मालकी हक्क असतील तेव्हाच तो हे करू शकतो. जर त्याची मालमत्ता आधीच लीजवर असेल तर तो तुम्हाला फ्री होल्डचा पर्याय देऊ शकत नाही. दुसरा पर्याय असा आहे की तुम्ही ज्या राज्याची मालमत्ता खरेदी केली आहे तेथील सरकार फ्लॅट मालकांना लीज होल्ड कालावधीत मालमत्ता फ्रीहोल्डमध्ये रूपांतरित करण्याचा पर्याय देते. अशा परिस्थितीत, आपण इच्छित असल्यास, आपण आपल्या मालमत्तेचे फ्री होल्डमध्ये रूपांतर करू शकता.
लीजहोल्ड मालमत्ता विकता येईल का?
हा प्रश्न अनेकांच्या मनात येतो की जर आपण 99 वर्षांच्या भाडेतत्त्वावर फ्लॅट विकत घेतला आणि 10 वर्षे वापरल्यानंतर तो विकायचा असेल तर ते शक्य आहे का? जर एखाद्या व्यक्तीने लीजवर मालमत्ता खरेदी केली असेल तर तो ती विकू शकत नाही. त्याला फक्त उर्वरित लीज कालावधी हस्तांतरित करण्याचा अधिकार आहे. त्यासाठी त्याला प्राधिकरणाची परवानगीही घ्यावी लागते. कोणतीही व्यक्ती केवळ फ्रीहोल्ड मालमत्ता कायमची विकू शकते. तुमच्याकडे फ्रीहोल्ड मालमत्ता असेल आणि तुम्हाला ती एखाद्या बिल्डरप्रमाणे भाडेतत्त्वावर द्यायची असेल, तर तुम्हाला तो अधिकार आहे. त्या लीज कालावधीच्या समाप्तीनंतर, तुम्हाला ती मालमत्ता परत मिळते.
महत्त्वाच्या बातम्या:
आलिशान घरांच्या मागणीत दुप्पट वाढ, नेमकी का होतेय मागणीत वाढ?
महत्त्वाच्या बातम्या
ट्रेंडिंग न्यूज
