Garud Puran: हिंदू धर्मात गरुडपुराण अत्यंत महत्त्वाचा ग्रंथ समजला जातो. भगवान विष्णूंनी यात व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर आत्म्याला कोणत्या टप्प्यातून जावे लागते याचे वर्णन सांगितले आहे. व्यक्तीला हयात असताना तसेच मृत्यूनंतरही त्याच्या कर्माची फळे भोगावी लागतात. हिंदू धर्म, पुराण आणि धर्मग्रंथांमध्ये अंत्यसंस्कारानंतरच्या आत्म्याचा प्रवास तपशीलवार वर्णन केलेला आहे. हा प्रवास व्यक्तीची कर्म, आयुष्यात केलेली चांगली-वाईट कर्म आणि मृत्यूच्या वेळी मानसिक स्थिती यावर अवलंबून असते. मृत व्यक्तीवरील अंत्यसंस्कारानंतर चांगल्या आणि वाईट दोन्ही आत्म्यांचा स्वतःचा प्रवास असतो. आत्म्याला किती टप्प्यातून जावं लागतं? गरुडपुराणात काय म्हटलंय? जाणून घ्या...
शरीर नश्वर आहे, पण आत्मा अमर आहे..!
हिंदू परंपरानुसार, अंत्यसंस्काराच्या वेळी मृतदेह अग्नीला समर्पित केला जातो. अंत्यसंस्कारानंतर शरीराची हाडे आणि राख उरते. ज्याला अस्थी असे म्हणतात. त्यांना गंगा किंवा कोणत्याही पवित्र नदीत विसर्जित करणे हा धार्मिक विधीचा एक भाग आहे. भारतीय तत्त्वज्ञानानुसार शरीर नश्वर आहे पण आत्मा अमर आहे. शेवटचे संस्कार आत्म्याला त्याच्या मोक्ष किंवा पुनर्जन्माच्या पुढील टप्प्यासाठी मुक्त करतात. असे मानले जाते की आत्मा पिंड दान आणि श्राद्ध विधीद्वारे आपला प्रवास पूर्ण करतो.
मृत्यूनंतर आत्म्याचा प्रवास कसा असतो?
गरुडपुराणानुसार, मृत्यूनंतर आत्मा शरीर सोडून जातो. याला सूक्ष्म शरीर असे म्हणतात, जे इच्छा आणि कर्म घेऊन जाते. मृत्यूनंतर आत्मा लगेच गोंधळून जातो. ती तिच्या प्रियजनांशी आणि भौतिक जगाशी संलग्न राहते. आत्मा काही काळ भूत जगात राहतो, जिथे तो त्याच्या पूर्वीच्या शरीराकडे आणि कुटुंबाकडे आकर्षित होतो.
पिंड दान आणि श्राद्धाचे महत्व
गरुडपुराणानुसार, मृत्यूनंतर, आत्म्याला त्याच्या पुढील प्रवासात शांती आणि ऊर्जा मिळते. पिंड दान आणि तर्पण द्वारे हे शक्य आहे. मृत आत्म्यासाठी केले जाणारे श्राद्ध विधी त्याला वडिलोपार्जित घरी नेण्यास मदत करतात.
स्वर्ग-नरकाचा प्रवास- कर्माचा हिशोब
अंत्यसंस्कारानंतर, आत्मा पृथ्वी आणि यमलोक दरम्यान 13 दिवस प्रवास करतो, याला सूक्ष्म प्रवास देखील म्हणतात. कर्माच्या आधारे यमदूत आत्म्याला यमलोकात घेऊन जातो, जिथे यमराजांसमोर त्याच्या कर्माचा हिशेब ठेवला जातो. चांगले कर्म करणाऱ्या आत्म्याला स्वर्गात पाठवले जाते जेथे त्याला आनंद आणि शांतीचा अनुभव येतो. वाईट कृत्ये करणारा आत्मा नरकात जातो जिथे त्याला त्याच्या पापांची शिक्षा भोगावी लागते. जर आत्म्याने ज्ञान, तपश्चर्या आणि भक्तीचा मार्ग स्वीकारला तर तो जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यातून मुक्त होतो आणि मोक्ष प्राप्त करतो.
आत्मा पुनर्जन्म घेतो?
कर्माच्या आधारे आत्म्याला नवीन शरीर मिळते. हा जन्म त्याच्या पूर्वीच्या कर्माचे फळ आहे. जोपर्यंत मोक्ष मिळत नाही तोपर्यंत आत्मा पुनर्जन्म घेत राहतो. गरुड पुराणानुसार, मृत्यूनंतर आत्म्याचा प्रवास आणि त्याच्या कर्मांचे परिणाम यांचे विस्तृत वर्णन आहे. मृत आत्मा देखील स्वप्ने किंवा चिन्हे द्वारे त्याच्या कुटुंबातील सदस्यांशी संवाद साधण्याचा प्रयत्न करतो.
हेही वाचा>>>
Garud Puran: मृत्यूच्या वेळी व्यक्तीला 'असं' काय दिसतं? शेवटच्या क्षणी आवाज का बंद होतो? गरुड पुराणातून सत्य जाणून घ्या..
(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )