Garud Puran: गरुड पुराण हे हिंदू धर्माच्या 18 महापुराणांपैकी एक आहे, प्राचीन भारतीय ग्रंथांची एक शैली जी विश्वविज्ञान, पौराणिक कथा, नीतिशास्त्र, विधी आणि इतर अनेक विषयांवर विस्तृत करण्यात मदत करते. गरुड पुराणासह अनेक धार्मिक ग्रंथांमध्ये असा उल्लेख आहे की जर पंचकमध्ये एखाद्याचा मृत्यू झाला तर त्याच्यासोबत त्याच्या कुटुंबातील इतर पाच लोकांचाही मृत्यू होतो. हे कितपत खरे आहे? गरुड पुराणात काय म्हटलंय? त्यावर उपाय काय? जाणून घ्या..


पंचकचे पाच प्रकार आहेत...


रोग पंचक, राज पंचक, अग्नि पंचक, मृत्यु पंचक आणि चोर पंचक. यामध्ये मृत्यु पंचक मृत्यूशी संबंधित आहे. 


शास्त्रात म्हटलंय..
धनिष्ठ-पंचकं ग्रामे शद्भिषा-कुलपंचकम्।
पूर्वाभाद्रपदा-रथ्याः चोत्तरा गृहपंचकम्।
रेवती ग्रामबाह्यं च एतत् पंचक-लक्षणम्।


पंचक म्हणजे काय?


आकाश एकूण 27 नक्षत्रांमध्ये विभागले गेले आहे. या 27 नक्षत्रांपैकी, धनिष्ठा, शतभिषा, पूर्वाभाद्रपदा, उत्तराभाद्रपद आणि रेवती नक्षत्र या शेवटच्या पाच नक्षत्रांच्या संयोगाला पंचक म्हणतात. या पाच नक्षत्रांचा संयोग अशुभ आहे. या नक्षत्रांच्या संयोगात जर कोणाचा मृत्यू झाला तर कुटुंबातील इतर सदस्यांना मृत्यू किंवा मृत्यूसमान दुःख भोगावे लागते. ज्योतिषशास्त्रानुसार, कुंभ आणि मीन राशीतील चंद्राच्या नक्षत्रांना, म्हणजे धनिष्ठा, शतभिषा, पूर्वा भाद्रपद, उत्तरा भाद्रपद आणि रेवती - या पाच नक्षत्रांच्या समूहाला पंचक म्हणतात. धनिष्ठाचा स्वामी मंगळ, राहू, शतभिषेचा स्वामी, पूर्वाभाद्रपदाचा स्वामी गुरू, उत्तराभाद्रपदाचा स्वामी शनि आणि रेवती यांचा स्वामी बुध इत्यादींनी पंचक तयार केले आहे. शनिवारपासून सुरू होणारे पंचक हे सर्वाधिक जीवघेणे आहे. याला मृत्यु पंचक म्हणतात.असे मानले जाते की पंचक काळात होणारे अशुभ कार्य 5 दिवसात 5 वेळा पुनरावृत्ती होते.


डिसेंबर महिन्यात कधीपासून सुरू होतंय पंचक?


डिसेंबर महिन्यात पंचक शनिवार, 7 डिसेंबर रोजी पहाटे 5.04 वाजता सुरू होईल. त्याच वेळी, बुधवारी, 11 डिसेंबर रोजी सकाळी 11:48 वाजता दिवस संपेल. पंचकांची नावे त्यांच्या दिवसानुसार ठरतात. डिसेंबरमधील पंचक शनिवार 7 डिसेंबरपासून सुरू होत आहे, त्यामुळे डिसेंबरमध्ये मृत्यू पंचक असेल. शनिवारपासून सुरू होणाऱ्या पंचकला मृत्यु पंचक म्हणतात. हे पंचक मरणाइतकेच दुःखदायक मानले जाते. याला सर्वात धोकादायक पंचक म्हणतात. मृत्यू पंचक दरम्यान निष्काळजीपणामुळे व्यक्तीला शारीरिक आणि मानसिक त्रास सहन करावा लागतो. या पंचकच्या प्रभावामुळे अपघात किंवा इजा होण्याचा धोका असतो.


पंचकमध्ये मृत पावलेल्या व्यक्तीच्या शांतीसाठी उपाय काय आहेत?


पुराणात सांगितल्याप्रमाणे, पंचकमध्ये मृत्यू पावलेल्या व्यक्तीच्या शांतीसाठी गरुड पुराणात उपायही सांगण्यात आले आहेत. गरुड पुराणानुसार पंचकमध्ये मृतदेहावर अंत्यसंस्कार करण्यापूर्वी योग्य विद्वान पंडितांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. हे काम शास्त्रानुसार झाले तर संकट टळते. प्रत्यक्षात पंडितांच्या सूचनेनुसार मृतदेहासोबत पिठ, बेसन किंवा कुश (कोरडे गवत) यापासून बनवलेल्या पाच पुतळ्या बसवल्या जातात आणि या पाचही पुतळ्यांवर मृतदेहाप्रमाणे पूर्ण विधीपूर्वक अंत्यसंस्कार केले जातात. असे केल्याने पंचक दोष नाहीसा होतो.


गरुड पुराणानुसार काय खबरदारी घ्याल?


दुसरे म्हणजे गरुड पुराणानुसार पंचक काळात कोणाचा मृत्यू झाला तर काही खबरदारी घ्यायला हवी. सर्व प्रथम, नक्षत्राच्या मधल्या काळात संबंधित नक्षत्राच्या मंत्राने नैवेद्य दाखवून अंत्यसंस्कार करता येतात. तसेच, शक्य असल्यास, तीर्थक्षेत्रावर अंत्यसंस्कार केले तर चांगले परिणाम मिळतात.


पंचक काळात हे कार्य अशुभ मानले जातात


पंचक काळात अनेक कार्य अशुभ मानली जातात. घराचे छप्पर घालणे, दक्षिण प्रदेशात जाणे, लाकडी वस्तू खरेदी करणे, बिछाना घालणे आणि मृतदेहावर अंत्यसंस्कार करणे ही त्यापैकी पाच सर्वात मोठी कामे आहेत.


ज्योतिषशास्त्रानुसार पंचकांचे 5 प्रकार आहेत.


रोग पंचक : रविवारपासून सुरू होणाऱ्या पंचकला रोग पंचक म्हणतात. त्याच्या प्रभावामुळे हे पाच दिवस शारीरिक आणि मानसिक समस्या निर्माण करतात. या पंचकमध्ये कोणतेही शुभ कार्य करू नये. हे पंचक सर्व प्रकारच्या शुभ कार्यात अशुभ मानले जाते.


राज पंचक : सोमवारपासून सुरू होणाऱ्या पंचकांना राज पंचक म्हणतात. हे पंचक शुभ मानले जाते. त्याच्या प्रभावामुळे या पाच दिवसांत सरकारी कामात यश मिळते. राज पंचकमध्ये प्रॉपर्टीशी संबंधित काम करणे देखील शुभ आहे.


अग्नी पंचक : मंगळवारपासून सुरू होणाऱ्या पंचकांना अग्नी पंचक म्हणतात. या पाच दिवसांत न्यायालयातील निर्णय, वाद इत्यादी, हक्क मिळवण्याचे काम करता येईल. या पंचकात आग लागण्याची भीती आहे. हे अशुभ आहे. या पंचकमध्ये कोणतेही बांधकाम, उपकरणे, यंत्रसामग्रीचे काम सुरू करणे अशुभ मानले जाते. यामुळे हानी होऊ शकते.


मृत्यु पंचक : शनिवारपासून सुरू होणाऱ्या पंचकांना मृत्यु पंचक म्हणतात. अशुभ दिवसापासून सुरू होणारा हा पंचक मृत्यूइतकाच त्रासदायक असल्याचे या नावावरूनच सूचित होते. या पाच दिवसात कोणतेही धोक्याचे काम करू नये. त्याच्या प्रभावामुळे वाद, दुखापत, अपघात इत्यादींचा धोका असतो. आणि जर या पंचकमध्ये एखाद्याचा मृत्यू झाला तर तो त्याच्या कुटुंबातील किंवा कुळातील आणखी 5 लोकांच्या मृत्यूचे कारण बनतो. पंचकमध्ये हे सर्वात वेदनादायक मानले जाते.


हेही वाचा>>>


हिंदू धर्मात महिला स्मशानभूमीत का जात नाहीत? अनेकांना माहित नाही त्यामागचे कारण, गरुड पुराणात काय म्हटलंय?


(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )