Republic Day 2024 : लोकशाही आणि प्रजासत्ताक या मधील फरक तुम्हाला माहीत आहे का?

लोकशाही आणि प्रजासत्ताक यात काय फरक आहे हे फार कमी लोकांना माहीत आहे? जगात असे अनेक देश आहेत जे लोकशाही आहेत पण ते प्रजासत्ताक नाहीत. नॉर्वे, स्वीडन, डेन्मार्क, नेदरलँड, बेल्जियम, लक्झेंबर्ग, स्पेन, कॅनडा, ऑस्ट्रेलिया, न्यूझीलंड अशा देशांची उदाहरणे आहेत. [Photo Credit : Pexel.com]

भारत, अमेरिका, लाओस, काँगो, दक्षिण आफ्रिका, उरुग्वे हे देश लोकशाही प्रजासत्ताक आहेत. अशा परिस्थितीत लोकशाही आणि प्रजासत्ताक यात काय फरक आहे हे जाणून घेऊया? [Photo Credit : Pexel.com]

लोकशाही आणि प्रजासत्ताक हे शब्द कुठून आले? डेमोक्रेटिया हा इंग्रजी शब्द ग्रीक शब्दापासून आला आहे. डेमो म्हणजे 'लोक' आणि क्रॅटोस म्हणजे शक्ती. अशा प्रकारे, दोन्ही शब्द एकत्र करून लोकशाही तयार होते. [Photo Credit : Pexel.com]

लोकशाही ही अशी शासन प्रणाली आहे ज्यामध्ये लोकांना अधिकार आहेत. लोकशाहीत कायदे करण्यासाठी लोक प्रतिनिधी निवडतात. [Photo Credit : Pexel.com]

रिपब्लिक हा शब्द लॅटिन शब्द Res Publica पासून आला आहे. याचा सरळ अर्थ आहे सार्वजनिक गोष्ट, जी सामान्यतः कॉमनवेल्थ किंवा राज्य म्हणून ओळखली जाते. [Photo Credit : Pexel.com]

प्रजासत्ताक ही सरकारची एक प्रणाली आहे जिथे देशाला सार्वजनिक व्यवहार मानले जाते. आपला देश एक सार्वभौम लोकशाही प्रजासत्ताक आहे. [Photo Credit : Pexel.com]

लोकशाही आणि प्रजासत्ताक यात काय फरक आहे? दोघांमधील पहिला फरक असा आहे की लोकशाहीत लोकांकडेच सत्ता असते, तर प्रजासत्ताकात सत्ता वैयक्तिक नागरिकांकडे असते. [Photo Credit : Pexel.com]

लोकशाहीचे तीन प्रकार आहेत, ज्यात प्रत्यक्ष लोकशाही, प्रातिनिधिक लोकशाही आणि घटनात्मक लोकशाही यांचा समावेश होतो. प्रजासत्ताक 5 प्रकारचे आहेत, ज्यात संवैधानिक प्रजासत्ताक, संसदीय प्रजासत्ताक, अध्यक्षीय प्रजासत्ताक, संघराज्य प्रजासत्ताक आणि ईश्वरशासित प्रजासत्ताक यांचा समावेश होतो. [Photo Credit : Pexel.com]

लोकशाही शासन व्यवस्थेत, सर्व कायदे बहुसंख्य प्रतिनिधी/जनतेच्या माध्यमातून बनवले जातात, तर प्रजासत्ताक सरकारमध्ये कायदे देशाच्या जनतेने निवडून दिलेल्या प्रतिनिधींमार्फत बनवले जातात. [Photo Credit : Pexel.com]

लोकशाही व्यवस्थेत, बहुसंख्यांना विद्यमान अधिकार रद्द करण्याचा अधिकार असतो, तर प्रजासत्ताक व्यवस्थेत, संविधान अधिकारांचे संरक्षण करते. [Photo Credit : Pexel.com]

प्रजासत्ताक सरकारच्या व्यवस्थेत, संविधान अधिकारांचे संरक्षण करते त्यामुळे लोकांची कोणतीही इच्छा कोणत्याही अधिकारावर अधिलिखित करू शकत नाही. [Photo Credit : Pexel.com]

टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही. [Photo Credit : Pexel.com]