सिंधुदुर्ग : जैवविविधतेने समृद्ध असलेल्या सिंधुदुर्गात अनेक दुर्मीळ प्रजातीचे वन्य जीवांचा अधिवास आहे. वेंगुर्ले तालुक्यातील तुळस गावामध्ये पुन्हा एकदा दुर्मीळ बिनविषारी मांजऱ्या अर्थात बेंडोम कॅट स्नेक आढळून आला आहे. आठ दिवसांपूर्वीच दुर्मीळ फॉर्स्टन कॅटस्नेक सापडल्यानंतर पुन्हा एकदा तुळस गावात दुर्मीळ जातीचा बेंडोम कॅटस्नेक आढळून आला आहे. हा साप सुरक्षितरीत्या रेस्क्यू करत त्याला नैसर्गिक अधिवासात सोडून देण्यात आले आहे.
बेंडोम मांजऱ्या सापाचा समावेश कोल्युब्रीडी सर्पकुळात होतो. मांजऱ्या सापामध्ये चार प्रजाती असून दुर्मीळ प्रजातीत त्यांचा समावेश केलेला आहे. त्यांच्या मांजरासारख्या डोळ्यांमुळे त्यांना मांजऱ्या असे नाव पडले आहे. त्याच्या डोक्यावर तपकिरी किंवा काळे लहान लहान ठिपके असतात. शरीर लांब सडपातळ व दोन्ही बाजूस चपटे असते. शरीरावर फिकट राखाडी ते पिवळसर तपकिरी रंगाच्या गडद तपकिरी किंवा काळी नागमोडी नक्षी असते. डोळ्याच्या मागून जबड्यापर्यंत काळी तिरकस रेप असते. त्यावर लहान लहान काळसर ठिपके असतात. मानेपेक्षा डोके बरेच मोठे असून इतर सापांच्या मानाने डोळे खूप मोठे असून ते मांजरासारखे दिसतात. डोळ्यातील बाहुली उभी असते. हा साप बहुतांश झाडावरच राहत असल्यामुळे याचे भक्ष पाली, सरडे, छोटे पक्षी त्यांची अंडी, पिल्ले, उंदीर हेच आहे.
हा साप महाराष्ट्रात सह्याद्री पर्वतरांगा तसेच ओडिशामध्ये आढळून येतो. झाडेझुडपे, जंगल, गवताळ, खडकाळ प्रदेशात याचे वास्तव्य असते. हा साप चपळ असून तो सराईतपणे झाडावर वावरतो. एप्रिल, मे महिन्यांमध्ये याची मादी झाडाच्या ढोलीत पाच ते साात अंडी घालते. हा साप निशाचर असल्यामुळे भक्षाच्या शोधार्थ तो रात्री बाहेर पडतो, यावेळी तो जास्त सतर्क असतो. हा साप बिनविषारी असल्यामुळे माणसाला याचा धोका नसतो. याला डिवचले असता शरीराचे नागमोडी वेटोळे करून हल्ला करतो आणि यावेळी तो शेपटीचा भाग वर उचलून जोरजोरात हलवतो आणि शत्रूला आपल्यापासून दूर राहण्याचे संकेत देतो. हा साप दुर्मीळ असल्यामुळे सहसा दिसत नाही. बिनविषारी किंवा विषारी सापांना मारून निसर्गाची ही संपन्न परिसंस्था बिघडवली जाऊ नये यासाठी सर्वांनी योगदान द्यावे असे आवाहन त्यांनी केले आहे
हे ही वाचा :