मुंबई : मराठा आरक्षण मिळाल्याची घोषणा झाली, मुख्यमंत्र्यांनी 1 डिसेंबरला जल्लोष करा असंही म्हटलं. मात्र आरक्षण कधी मिळणार, किती मिळणार आणि कधीपासून लागू होणार याची माहिती अद्याप गुलदस्त्यातच होती. मात्र 'एबीपी माझा'च्या विश्वसनीय सूत्रांनी या सगळ्या प्रश्नांची उत्तरे दिली आहेत. त्यामुळे मराठा आरक्षण आंदोलनाचं फलित काय असणार, हे आता स्पष्ट झालं आहे.


'एबीपी माझा'च्या विश्वसनीय सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार मराठा समाजाला 16 टक्के आरक्षण जाहीर होण्याची शक्यता आहे. 29 आणि 30 तारखेला विधेयक मांडून त्यावर चर्चा होणार आहे. तर 30 तारखेलाच मराठा आरक्षणाला मंजुरी मिळणार आहे. 5 दिवसात वैधानिक प्रक्रिया पूर्ण केली जाणार आहे आणि 5 डिसेंबरपासून मराठा आरक्षण लागू होणार आहे.


मागासवर्ग आयोगाचा अहवाल स्वीकारल्यानंतर तो तातडीने सभागृहात मांडा अशी मागणी विरोधकांकडून सातत्याने होत आहे. अधिवेशनाच्या पहिल्या दिवसापासून यावरुन विरोधकांचा गदारोळ सुरु आहे. त्यामुळे अहवाल का मांडणार नाही, असं विचारलं असता मुख्यमंत्र्यांनी कायद्याचा आधार घेत सांगितलं की, "कलम 15 अन्वये कोणताही अहवाल सभागृहात मांडणं कायद्यात सक्तीचं नाही."


आयोगाने दिलेल्या तीन शिफारशी स्वीकारुन सरकार आरक्षण विधेयक विधीमंडळात मांडणार आहे. सरकार आरक्षणाबाबत गंभीर असून विरोधकांनी सहकार्य करावं, असं आवाहन सरकारतर्फे करण्यात आलं आहे.


मराठा आरक्षणासंदर्भातील मागासवर्गीय आयोगाने सादर केलेल्या अहवालात तीन शिफारशी आहेत.


- मराठा समाजाला सामाजिक आणि शैक्षणिक मागास प्रवर्ग घोषित करण्यात येत आहे. तसेच त्यांचे शासकीय आणि निमशासकीय सेवेमध्ये पुरेसे प्रतिनिधीत्व नसल्याचे निदर्शनात येते. - मराठा समाज सामाजिक आणि शैक्षणिक घोषित केल्यामुळे भारतीय संविधानाच्या 15 (4) व 16 (4) च्या तरतुदीनुसार हा समाज आरक्षणाचा लाभ घेण्यास पात्र आहे.


- मराठा समाज सामाजिक आणि शैक्षणिक घोषित केल्यामुळे उद्भवलेल्या अपवादात्मक परिस्थितीत भारतीय राज्य घटनेच्या तरतुदींच्याअंतर्गत राज्य सरकार आवश्यक निर्णय घेऊ शकेल.


मंत्रिमंडळाने मागासवर्गीय आयोगाने केलेल्या वरील तीनही शिफारशी मंत्रिमंडळाने स्वीकारल्या आहेत. या शिफारशींनंतर मराठा समाजाला 'एसईबीसी' या स्वतंत्र प्रवर्गाखाली आरक्षण देण्याचा निर्णय मंत्रिमंडळाने घेतला असल्याची माहिती मुख्यमंत्र्यांनी यावेळी दिली.


आरक्षणातील महत्त्वाच्या बाबी


सर्वांचाच मराठा आरक्षणाला पाठिंबा


मराठा समाजाला आरक्षण मिळावं की नाही याबाबत सर्व जातीच्या आणि समाजाच्या लोकांची मतं विचारली होती. त्यामध्ये सर्वच जातीमधील लोकांचा मराठा समाजाच्या आरक्षणाला पाठिंबा असल्याचं दिसून येत आहे.


98.30 % मराठा समाजातील लोक म्हणतात आरक्षण मिळावं


89.56 % कुणबी म्हणतात मराठ्यांना आरक्षण मिळावं


90.83 % ओबीसी म्हणतात मराठ्यांना आरक्षण मिळावं


89.39 % इतर जातीय म्हणतात मराठ्यांना आरक्षण मिळावं


नक्की कोणतं आरक्षण हवं?


मराठा समाजातील लोकांना प्रश्न विचारण्यात आला की त्यांना नक्की कोणतं आरक्षण हवं आहे? 20.94 टक्के लोकांनी नोकरी, 12 टक्के लोकांनी शिक्षणात आणि 61.78 टक्के लोकांना मराठा समाजाला शिक्षण आणि नोकरी या दोन्हीत आरक्षण हवं असल्याचं म्हटलं आहे.


मराठा समाजाच्या लोकसंख्येबद्दलच्या बाबी


मराठा समाजापैकी 74.4 टक्के लोक शहरी भागात, तर 68.2 टक्के लोक ग्रामीण भागात राहतात. याचाच अर्थ नोकरीच्या, कामधंद्याच्या निमित्ताने मराठा समाजाला गेल्या काही वर्षात मोठ्या प्रमाणात शहरांकडे स्थलांतर करावं लागलं आहे. शहरात माथाडी, हमाल, डबेवाला अशी कामे या समाजालाही करावी लागतात, असं अनेक सर्वेक्षणातून पुढे आलं आहे.


गेल्या 10 वर्षात मराठा समाजात अनेकांच्या आत्महत्या


गेल्या दहा वर्षात 43,629 कुटुंबापैकी 345 जणांनी आत्महत्या केली आहे. त्यापैकी 277 जण मराठा समाजातील असल्याची बाब सर्वेक्षणातून उघड झाली आहे. यातून सामाजिक परिस्थितीची जाणीव होते.


आर्थिक मागासलेपणाचे निकष


दारिद्रय रेषेखालील लोकांची संख्या 25 टक्के असावी. मराठा समाजातील 37.28 टक्के लोक दारिद्र्य रेषेखाली आहेत.
कच्ची घरं असलेल्यांची संख्या 30 टक्क्यांहून अधिक असावी. मराठा समाजातील तब्बल 70.56 टक्के लोकांची कच्ची घरं आहेत.
अल्पभूधारक लोकांची संध्या 48.25 असावी. मराठा समाजात अल्पभूधारक लोकांची संख्या 62.78 टक्के आहे.


संबंधित बातम्या


मराठा आरक्षण : मागासवर्ग आयोगाचा अहवाल सादर


मराठा आरक्षण : अहवालातील प्रमुख बाबी 'एबीपी माझा'च्या हाती