मुंबई : तुरुंगात जवळपास 750 दिवस घालवल्यानंतर मानवाधिकार कार्यकर्ते सुरेंद्र गडलिंग आणि जातीविरोधी कार्यकर्ते आणि कवी सुधीर ढवळे यांनी त्यांना आणि इतर नऊ मानवी हक्क कार्यकर्ते आणि वकील यांना तुरूंगात ठेवल्याबद्दल आणि त्यांच्यावर “शहरी नक्षलवादी” ठरवल्याच्या विरोधात याचिका दाखल केली आहे. या याचिकावर मंगळवारी सुनावणी आहे.


गडलिंग आणि ढवळे यांनी महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस, पुणे पोलिस आणि दोन ब्राह्मण हिंदुत्व नेते मनोहर कुलकर्णी उर्फ ​​संभाजी भिडे आणि मिलिंद एकबोटे यांच्याविरुद्ध मुंबई उच्च न्यायालयात धाव घेतली आहे. मानवाधिकार रक्षणकर्त्यांबाबत 1 जानेवारी 2018 या याचिकेने राष्ट्रीय अन्वेषण यंत्रणा (एनआयए) कडेही उत्तर मागितले आहे. ज्याने पुणे पोलिसांनी चौकशी सुरु केल्याच्या 600 दिवसानंतर एल्गार परिषदेची चौकशी घेतली आणि या प्रकरणात दोन मोठे आरोपपत्र दाखल केले.


गेल्या वर्षी नोव्हेंबर मध्ये महाराष्ट्रात भारतीय जनता पक्षाचे सरकार पडताच आणि शिवसेना, राष्ट्रवादी कॉंग्रेस आणि कॉंग्रेसच्या नव्या युती सरकार सत्तेवर आले. केंद्रातील नरेंद्र मोदी सरकारने सर्वात आधी हा तपास राज्य पोलिसकडून हस्तांतरण केला. एल्गार परिषद प्रकरणाची चौकशी एनआयएकडे गेली. जवळपास दोन वर्षांपासून पुणे पोलिस या प्रकरणाचा तपास करत असतानाही हा निर्णय घाईघाईने घेण्यात आला. भाजप सरकारवर राजकीय सूडबुद्धीचा आरोप करीत याचिकाकर्त्यांनी एनआयएच्या या प्रकरणात अचानक सामील होण्याला आव्हान दिले आहे. याचिकेत म्हटले आहे की, सगळ्या घटनांची सरमिसळ ही केवळ राजकीय कथानकाशिवाय काहीच नाही.


एनआयए अ‍ॅक्ट 2008 च्या कायद्यानुसार केंद्र सरकारला या तपासणीत अधिकार देण्याची कोणतीही तरतूद नाही. तपासणी पूर्ण झाल्यानंतर आणि खटला सुरू झाल्यानंतर, विशेषत: अशा प्रकारच्या बदल करण्याची सक्ती करण्याची गरज नाही, असा दावा याचिकाकर्त्यांनी केला आहे. या याचिकेत चौकशी पूर्ण झाल्यानंतर चौकशी एनआयएकडे हस्तांतरित करण्याच्या अयोग्य ऑर्डरचा पुन्हा तपास केला जावा अशी मागणी आहे.


याचिकाकर्त्यांनी 1 जानेवारी, 2018 रोजी पुण्यापासून 30 कि.मी. अंतरावर असलेल्या भीमा कोरेगाव स्मारकाला भेट दलितांवर प्रत्यक्ष हिंसाचार सुरू होण्याच्या काही दिवस आधी घडलेल्या घटनांच्या कालक्रमाकडेही लक्ष वेधले आहे. याचिकेमध्ये भिडे आणि एकबोटे यांच्या विरोधात भीमा कोरेगाव जवळील वडू बुद्रुक गावच्या दोन दलित रहिवाशांनी - अनिता सावळे आणि सुषमा ओहोळ यांनी केलेल्या प्रलंबित तक्रारींवर गाडलिंग आणि ढवळे यांनी लक्ष वेधले आहे. भिडे आणि एकबोटे या दोघांवरही 1 जानेवारी रोजी भीमा कोरेगाव येथे जमलेल्या लाखो दलितांना लक्ष्य करण्याचा आणि त्यांच्यावर निशाणा ठेवल्याचा आरोप आहे.



याचिकेत काय आहे?


“संभाजी भिडे आणि मिलिंद एकबोटे हे दोघेही कट्टर हिंदुत्ववादी विचारधारा असलेले आणि आरएसएस आणि भाजपशी जोडलेले, विविध मूलतत्त्ववादी संघटनांचे प्रमुख असलेले आहे. जे भीमा कोरेगाव येथील हिंसाचाराचे कारण आहेत. यांनी दलित आणि मराठा समाजात संघर्ष आणि मतभेद निर्माण करण्याचे प्रयत्न केले. ते अशा गुन्ह्यांमध्ये सामील होतेच, परंतु त्यांना त्यांच्या मूलतत्त्ववादी कार्यात राज्य आश्रय आणि पाठिंबा मिळाला आहे.


तत्कालीन मुख्यमंत्री, देवेंद्र फडणवीस आणि महाराष्ट्रातील भाजपाच्या काही नेत्यांनी आणि आरएसएस कार्यकर्त्यांच्या आशीर्वादाने या व्यक्तींनी कट रचला. हिंदुत्ववादी अजेंडा विरोधात आंदोलन करणार्‍या आणि सत्ताधारी पक्षाच्या कारभारावर टीका करणारे डाव्या विचारांचे सामाजिक आणि मानवाधिकार कार्यकर्ते यांना लक्ष करण्यात आले.


सतीश तळेकर यांच्यामार्फत दाखल केलेल्या याचिकेमध्ये दोन वर्षांत प्रथमच मानवी हक्कांचा बळी ठरल्याबद्दल भाजप सरकारच्या कारभाराला आव्हान देण्यात आले आहे. बचाव पक्ष आणि तत्कालीन मुख्यमंत्री फडणवीस यांनी बनावट आरोपाखाली दीर्घकाळ तुरुंगवास ठेवल्याचा आरोप केला.