Vice President Election 2022 : भाजपने शनिवारी बंगालचे राज्यपाल जगदीप धनकड (Jagdeep Dhankar) यांना उपराष्ट्रपतीपदाचे उमेदवार म्हणून नामनिर्देशित केले आहे. बैठकीनंतर पक्षाचे राष्ट्रीय अध्यक्ष जेपी नड्डा यांनी एनडीएचे उपराष्ट्रपतीपदाचे उमेदवार म्हणून 71 वर्षीय जगदीप धनकड यांच्या नावाची घोषणा केली. देशाच्या उपराष्ट्रपतीची निवड करण्यासाठी राज्यसभा, राज्यसभेचे नामनिर्देशित सदस्य आणि लोकसभा सदस्य मतदान करता. संसदेचे सध्याचे संख्याबळ 780 आहे. त्यापैकी फक्त भाजपचे 394 खासदार आहेत. विजयासाठी 390 पेक्षा जास्त मतांची आवश्यकता आहे. तत्पूर्वी जाणून घेऊयात उपराष्ट्रपतीची निवडणूक प्रक्रिया कशी केली जाते? मतमोजणीची प्रक्रिया कशी होते? याचबरोबर उपराष्ट्रपतींना पगार किती मिळतो या संदर्भात अधिक माहिती जाणून घ्या.
भारताच्या उपराष्ट्रपतीची निवडणूक कशी केली जाते?
उपराष्ट्रपतीपदाची निवडणूक करताना या निवडणुकीत फक्त राज्यसभा आणि लोकसभेचे खासदारच मतदान करू शकतात. दोन्ही सभागृहांचे नामनिर्देशित खासदारही उपराष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत मतदान करू शकतात. मात्र, नामनिर्देशित खासदारांना राष्ट्रपती निवडणुकीत मतदानाचा अधिकार दिला जात नाही. अशा प्रकारे दोन्ही सभागृहातील 790 सदस्य उपराष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत भाग घेतात. राज्यसभेतील एकूण खासदारांची संख्या 245 आहे, त्यापैकी निवडून आलेले सदस्य 233 आहेत आणि नामनिर्देशित सदस्यांची संख्या 12 आहे. त्याचप्रमाणे कनिष्ठ सभागृह म्हणजेच लोकसभेत एकूण 545 सदस्य आहेत. त्यापैकी निवडून आलेल्या सदस्यांची संख्या 543 असून नामनिर्देशित सदस्यांची संख्या 2 आहे. उपाध्यक्षपदाची निवडणूक प्रमाणिक प्रतिनिधित्व पद्धतीच्या आधारे घेतली जाते. मतदान एका विशिष्ट पद्धतीने होते, ज्याला एकल हस्तांतरणीय मतदान प्रणाली म्हणतात. निवडणुकीत मतदाराला एकच मत द्यायचे असते पण त्याला त्याचा प्राधान्यक्रम ठरवायचा असतो.
मतमोजणीची प्रक्रिया कशी होते?
मतमोजणीत सर्व प्रथम प्राधान्याने उमेदवारांना किती मते मिळाली हे पाहिले जात आहे. नंतर सर्वांना मिळालेली प्रथम प्राधान्य मते जोडली जातात. यानंतर एकूण संख्येला 2 ने भागून भागफलात 1 जोडला जातो. आता जो नंबर मिळेल त्याला तो कोटा म्हणतात. विजयी उमेदवाराला किमान मतांचा कोटा मिळणे आवश्यक आहे. जर पहिल्या गणात उमेदवाराने विजयासाठी आवश्यक असलेल्या कोट्याइतकी किंवा त्याहून अधिक मते मिळवली तर त्याला विजयी घोषित केले जाते.
उपराष्ट्रपतींना किती पगार मिळतो?
देशाच्या उपराष्ट्रपतींचा पगार 'पगार आणि संसद अधिकारी कायदा, 1953' अंतर्गत निर्धारित केला जातो. उपाध्यक्षांना पगार मिळत नाही. उपराष्ट्रपती हे राज्यसभेचे अध्यक्षही असतात, त्यामुळे त्यांना सभापती म्हणून वेतन आणि सुविधा दिल्या जातात. रिपोर्टनुसार, उपराष्ट्रपतींना दरमहा 4 लाख रुपये पगार मिळतो. याशिवाय त्यांना अनेक प्रकारचे भत्तेही मिळतात.
उपराष्ट्रपती निवडणुकीची तारीख कधी?
भारताच्या उपराष्ट्रपतींच्या निवडणुकीसाठी निवडणूक आयोगाने 5 जुलै रोजी अधिसूचना जारी केली होती. 6 ऑगस्ट रोजी निवडणूक होणार असून 19 जुलै ही उमेदवारी अर्ज भरण्याची शेवटची तारीख आहे. तर, विद्यमान उपराष्ट्रपती एम. व्यंकय्या नायडू यांचा कार्यकाळ 10 ऑगस्ट रोजी संपत आहे.
महत्वाच्या बातम्या :