Subhedar : नरवीर तानाजी मालुसरेंच्या (Tanaji Malusare) पराक्रमाची गाथा आपल्या प्रत्येकालाच मुखोद्गत आहे. हिंदवी स्वराज्यासाठी त्यांनी दाखवलेलं शौर्य आणि दिलेलं सर्वोच्च बलिदान म्हणजे आपल्या साऱ्यांचाच अभिमान. तेव्हा याच अभिमानाची गोष्ट रुपेरी पडद्यावर पाहायला जाताना मनात हाच विचार होता की या पराक्रमापलीकडे जे आपण आजवर कधीच पाहिलं नाही, ऐकलं नाही किंवा आपल्यापर्यंत पोहोचलं नाही अशा कोणत्या गोष्टी ‘सुभेदार’ आपल्या समोर मांडणार आणि एवढंच सांगेन की ‘सुभेदार’ने (Subhedar) नाराज केलं नाही.

सर्वसाधारणपणे आपल्या मुलाच्या लग्नाचं आमंत्रण शिवरायांना द्यायला  गेलेले तानाजी मालुसरे इथून कोंढाण्याच्या गोष्टीची सुरुवात होते. ही कलाकृती त्याला अपवाद आहे. शिवराय अष्टकातील हे पाचवं पुष्प तानाजी मालुसरेंच्या चरणी अर्पण करताना तो संपूर्ण काळ, प्रसंग, परिस्थिती आणि शेकडो अज्ञात मावळे या साऱ्याची अभ्यासपूर्ण दखल घेत लढाई पलीकडचे ‘सुभेदार’ (Subhedar Review) दिग्पाल लांजेकरने (Digpal Lanjekar) प्रेक्षकांसमोर उभे केलेत. या सिनेमाचे सरळ सरळ दोन भाग आहेत. पूर्वार्धात पार्श्वभूमी आणि उत्तरार्धात लढाई. अर्थात आपल्याला गोष्ट माहीत असल्याने आपला ओढा सहाजिकच लढाईकडे असतो. दिग्दर्शक मात्र त्याला काय दाखवायचं आहे यावर ठाम असल्यानं तो त्याच्या गतीने गोष्ट पुढे नेतो.

परफॉर्मन्सचा विचार केला तर यात दिसणारी जवळपास सारीच मंडळी आता मुरलेली आहेत. एकाच टीमसोबत, एकाच काळातले आणि जवळपास सारख्याच भूमिका असलेले चार सिनेमे गाठीशी असल्यानं या सिनेमात ती सहजता दिसते. तरीही अजय पूरकर (Ajay Purkar) यांचं कौतुक करावं तेवढं थोडंच. नरवीर तानाजी मालुसरे त्यांनी खरंच जिवंत केलेत. प्रियांका मयेकरचा कॅमेरा हे या सिनेमाचं आणखी एक बलस्थान. अनेक मर्यादांच्या चौकटीत राहून उत्तम चित्रचौकटी टिपण्याचं काम तितक्याच ताकदीने केलं गेलंय. शिवराय अष्टकातील आजवरच्या साऱ्याच सिनेमात संगीताचा दर्जा नेहमीच वरचा होता. ‘सुभेदार’चं संगीतही त्याला साजेसं झालं आहे.

या साऱ्या जमेच्या बाजूमध्ये सर्वाधिक खटकतं काय तर ती पटकथा आणि संकलन. कोंढाण्याच्या पराक्रमापलीकडे जात जे काही दिग्दर्शक सांगण्याचा, दाखवण्याचा प्रयत्न करतोय ते सारंच महत्वाचं असलं तरी ते फार विस्कळीत वाटतं. म्हणजे वाढलेली लांबी कमी करण्याच्या प्रयत्नात दुवे हातून निसटल्यासारखं सिनेमा पाहाताना जाणवतं. प्रसंगांची निवड करताना दिग्पालने थोडी आणखी कठोरपणे कात्री चालवली असती तर ‘सुभेदार’ आणखी परिणामकारक होऊ शकला असता. र्थात खटकण्यासारखी ही काही कारणं असली तरी ‘सुभेदार’ आवडण्यासारखी आणि आर्वजून पाहाण्यासारखी अनेक कारणं आहेतच. त्यामुळं छत्रपती शिवरायांच्या मावळ्यांची ही कथा, तानाजी मालुसरेंच्या पराक्रमाची ही गाथा थिएटरमध्ये जाऊन नक्की अनुभवा. या सिनेमाला मी देतोय तीन स्टार्स.