Kojagiri Purnima 2023 : कोजागिरी पौर्णिमेला रात्री दूध पिण्याची परंपरा का आहे? पौराणिक कथा, वैज्ञानिक, आयुर्वेदिक कारण जाणून घ्या

Kojagiri Purnima 2023 : कोजागिरी पौर्णिमेच्या दिवशी दूध महत्त्वाची भूमिका बजावते. पौराणिक कथा, वैज्ञानिक, आयुर्वेदिक कारण जाणून घ्या

Kojagiri Purnima 2023 : दसऱ्याच्या सणानंतर चार दिवसांनी, पौर्णिमा रात्री, ज्याला शरद पौर्णिमा किंवा कोजागिरी पौर्णिमा असेही म्हणतात, शरद ऋतूला सुरुवात होते. यावर्षी कोजागिरी पौर्णिमा 28 ऑक्टोबर 2023 रोजी चंद्रग्रहणाच्या छायेत साजरी केली जाईल. अश्विन महिन्यातील पौर्णिमेला शरद पौर्णिमा म्हणतात. असे मानले जाते की शरद पौर्णिमेच्या रात्री लक्ष्मी पृथ्वीवर येते. या कोजागिरी पौर्णिमेला रात्री दूध पिण्याची परंपरा आहे, काय आहे यामागील पौराणिक कथा, वैज्ञानिक, आयुर्वेदिक कारण, जाणून घ्या सविस्तर

 

महाराष्ट्रासह इतर भागात मसाला दूध बनवण्याची परंपरा 

दुधात साखर, काजू, बदाम, पिस्ता यांसारखी सुकी फळे आणि वेलची, केशर आणि जायफळ यांसारखे मसाले. ते काही तासांसाठी चंद्रप्रकाशात उघड्यावर ठेवले जाते आणि नंतर उत्सवासाठी जमलेल्या सर्व लोकांना वाटले जाते. काही लोक मसाला दुधाऐवजी खीर बनवण्यास प्राधान्य देतात. ओरिसामध्ये, उपवासानंतर पूजेच्या वेळी दिले जाणारे भोग सामान्यतः दूध आणि केळी एकत्र करून गोळे बनवून बनवले जातात. काही लोक चवदार बनवण्यासाठी मध आणि वेलची पूड देखील घालतात. गुजरातमध्ये, सणासुदीच्या पदार्थांमध्ये दुधासह तांदळाचा समावेश होतो.

पौराणिक कथा काय आहे?

पौराणिक कथांमध्ये, हा दिवस राधा आणि गोपींसह भगवान कृष्णाच्या रास लीलाशी संबंधित आहे. म्हणूनच ही रात्र प्रेमाची रात्र म्हणून साजरी केली जाते, जिथे जोडपे पौर्णिमेच्या रात्री आपले प्रेम व्यक्त करण्यासाठी बाहेर पडतात. महाराष्ट्र आणि बंगालमध्ये ते या दिवशी देवी लक्ष्मीची पूजा करतात; असे मानले जाते की ती या पौर्णिमेच्या रात्री तिच्या भक्तांना भेट देते आणि उत्सव साजरा करण्यासाठी संपूर्ण रात्र जागृत राहणाऱ्यांना आशीर्वाद देते. हा सण कोजागरी पौर्णिमा म्हणूनही ओळखला जातो आणि कौमुदी (चांदणे) उत्सव म्हणून साजरा केला जातो. ओरिसामध्ये याला कुमार पौर्णिमा सण म्हणूनही ओळखले जाते. या दिवशी दूध महत्त्वाची भूमिका बजावते.

या दिवशी विधी केले जातात

काही भागांमध्ये मुली दिवसभर उपवास करतात आणि चंद्राला अर्घ्य दिल्यानंतरच अन्न खातात. बंगाली लोक याला लोक्खी पूजा म्हणतात, ते देवी लक्ष्मीची पूजा करतात. उपवास करणाऱ्यांनी अन्न टाळावे आणि थंड दूध प्यावे. उपवास पूर्ण केल्यावर ते थंड दूध आणि तांदळाच्या पिठाच्या मिश्रणाने तोडतात. गुजरातमध्ये, लोक गरबा आणि रास कार्यक्रम आयोजित करतात, तर महाराष्ट्रात, पारंपारिक खेळ आणि गाण्यांनी रात्र साजरी करतात.

विज्ञान काय म्हणते?

या दिवशी चंद्र पृथ्वीच्या सर्वात जवळचा मानला जात असल्याने चंद्राच्या किरणांमध्ये गुणकारी गुणधर्म असल्याचे म्हटले जाते. मिठाई असलेले भांडे तयार केले जाते आणि नंतर खाण्यासाठी चंद्रप्रकाशात सोडले जाते.

आयुर्वेदिक कारण

आयुर्वेदानुसार पावसाळ्याच्या शेवटी 'पित्त' किंवा अॅसिडिटी वाढते. म्हणूनच पित्ताला स्थिर आणि संतुलित करण्यासाठी थंड पदार्थांची शिफारस केली जाते. थंड दूध आणि तांदळाची खीर पित्तासाठी चांगला उपाय मानला जातो.

 

(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)

हेही वाचा