मुंबई: दरवर्षी वस्तूंच्या किंमतीमध्ये सातत्याने बदल होत असतो. त्यांची किंमत एकतर वाढत असते अथवा कमी होत असते. ही किंमत कशी वाढत जाते किंवा चलनवाढ कशी होत जाते हे एका तक्त्यावरुन जाहीर समजून घेता येईल. महागाई किंवा चलनवाढीमुळे दरवर्षी वस्तू आणि मालमत्तेच्या सरासरी किमतींमध्ये होणाऱ्या बदलांची माहिती देणारा कॉस्ट इन्फ्लेशन इंडेक्स (CII) चा डेटा आता प्रकाशित करण्यात आला आहे.
सेंट्रल बोर्ड ऑफ डायरेक्ट टॅक्सेसने (CBDT) 14 जून रोजी हा डेटा जारी करण्यात आला आहे. या CII इंडेक्सनुसार आर्थिक वर्ष 2021-22 मध्ये 317 च्या तुलनेत 2022-23 मध्ये 331 वर पोहोचला आहे. म्हणजेच वार्षिक आधारावर ग्राहकोपयोगी वस्तू आणि मालमत्तेच्या किमतीत 4.42 टक्के वाढ झाली आहे.
मालमत्तेच्या संपादनाची महागाई-समायोजित किंमत शोधण्यासाठी CII मूल्य वापरले जाते. यामुळेच कर नियोजनात CII खूप महत्त्वाचे आहे. भांडवली नफ्याचे निर्धारण करण्यात ते प्रमुख भूमिका बजावते. मालमत्ता किंवा मालमत्तेच्या विक्रीतून झालेल्या नफ्यावर तुम्हाला किती भांडवली नफा कर भरावा लागेल हे CII कडूनच ठरवले जाते.
या इंडेक्सचा वापर रिअल इस्टेट, सोन्यासह गुंतवणूक आणि मालमत्तांच्या दीर्घकालीन भांडवली नफ्याची (LTCG) गणना करण्यासाठी केला जातो. या इंडेक्सच्या मूल्यासह, तुम्हाला मालमत्तेच्या विक्रीवर खरा फायदा कळू शकतो. जेव्हा तुम्ही भांडवली मालमत्ता किंवा मालमत्ता विकता तेव्हा तुम्हाला भांडवली नफा कर भरावा लागतो. हा कर विक्री किंमत आणि खरेदी किंमत यांच्यातील फरकावर लावला जातो. मालमत्तेचे मूल्य कालांतराने वाढते. त्यामुळे त्याची विक्रीही जादा दराने केली जाते. यामुळे विक्री किंमत आणि किमतीतील फरक वाढतो. परंतु, कालांतराने मालमत्तेचे मूल्य जसे वाढते, तसेच चलनवाढीमुळे पैशाचे मूल्य देखील वाढते.
त्यामुळे आता तीच मालमत्ता खरेदी केल्यास जास्त पैसे मोजावे लागणार आहेत. या महागाईमुळे तुमचा खरा फायदा दिसतो तितका नाही. तुमचा फायदा म्हणजे बाजारभावात झालेली वाढ, ज्यावर तुम्हाला कर भरावा लागेल. करदात्यांना दिलासा देण्यासाठी सरकार या महागाईचा फायदा करदात्याला CII मार्फत देते. CII तुमच्या मालमत्तेची किंवा मालमत्तेची किंमत कृत्रिमरित्या वाढवते. यामुळे विक्री किंमत आणि किमतीतील फरक कमी होतो. यामुळे भांडवली नफा कर कमी होतो. त्यामुळेच कर नियोजनासाठी CII अत्यंत महत्त्वाची आहे.