सूर्य ग्रहणाबाबत मोठी बातमी; सूर्यग्रहणात नोंद असल्याचा पुरावा खगोलशास्त्रज्ञांच्या हाती, अखेर रहस्य उलगडलं!

खगोलशास्त्रज्ञांना अलीकडेच एका हिंदू धार्मिक ग्रंथात सूर्यग्रहणाचा सर्वात जुना उल्लेख सापडला आहे. प्राचीन हिंदू धार्मिक ग्रंथ ऋग्वेदात सुमारे 6000 वर्षांपूर्वी झालेल्या सूर्यग्रहणाचा उल्लेख आहे.

ऋग्वेदात इ. स. पूर्व 1500 च्या आसपासच्या ऐतिहासिक घटनांच्या नोंदी आहेत. यासोबतच विविध धार्मिक आणि तात्विक विचारधारांशी संबंधित कथांचा संग्रहही आहे. ऋग्वेदात लिहिलेल्या बहुतेक घटना हा ग्रंथ लिहिल्यापासूनच्या आहेत. त्यात आणखी काही जुन्या घटनांचा उल्लेख आहे.

खगोलशास्त्रीय इतिहास आणि हेरिटेज जर्नलमध्ये, टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्चचे खगोलशास्त्रज्ञ मयंक वाहिया, जपानच्या राष्ट्रीय खगोलशास्त्रीय वेधशाळेच्या मित्सुरू सोमा यांच्यासमवेत, त्यांना प्राचीन सूर्यग्रहणाचा उल्लेख सापडल्याचं म्हटलं आहे.

ऋग्वेदात उगवत्या सूर्याच्या स्थितीचं विविध अंशांमध्ये वर्णन केलं आहे. यापैकी एका संदर्भामध्ये असं म्हटलं आहे की, हे सूर्यग्रहण ओरियनमध्ये झालं आहे, तर दुसऱ्या संदर्भामध्ये असं म्हटलं आहे की, ते एलाइड्समध्ये झालं आहे.

पृथ्वी तिच्या कक्षेत फिरत असताना या खगोलीय घटनांची सापेक्ष स्थिती बदलते. सध्या स्प्रिंग इक्विनॉक्स मीनमध्ये स्थित आहे, परंतु सुमारे 4500 ईसापूर्व ते ओरियन आणि एलाइड्समध्ये होते. त्यामुळे खगोलशास्त्रज्ञांना त्यावेळी सूर्यग्रहणाचा कालावधी शोधणं सोपं झालं आहे.

ग्रहणांचं वर्णन करणारे ऋग्वेदातील परिच्छेद या घटनेचा उल्लेख करत नाहीत, उलट ते सूर्याला अंधार आणि अंधकारानं छेदल्याबद्दल आणि सूर्याच्या जादुई कला दुष्ट प्राण्यांनी गमावल्याबद्दल बोलतात.

दरम्यान, वाईट प्राणी म्हणजे, राहू किंवा केतू असा नाही. कारण ते नंतर आले आणि ऋग्वेद त्यांच्यापेक्षा खूप जुना आहे. खगोलशास्त्रज्ञांनी एकूण सूर्यग्रहणाची कालमर्यादा देखील उघड केली, ज्यामुळे ही घटना शरद ऋतूतील विषुववृत्तीच्या 3 दिवस आधी घडली होती.

(वरील बाबी केवळ माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही.)