Jupiter Near Earth: सोमवारी रात्री आकाशात चमकणाऱ्या गुरू (Jupiter) ग्रहाचे रंजक दृश्य पाहायला मिळाले. ही खगोलीय घटना दुर्मिळ होती. खगोलशास्त्रज्ञांच्या मते, तब्बल सहा दशकांनंतर गुरू पृथ्वीच्या इतका जवळ आला होता. या कार्यक्रमादरम्यान, पृथ्वी आणि गुरूमधील अंतर सुमारे 591 दशलक्ष किमी कमी झाले.
गुरु ग्रह खूप तेजस्वी दिसत होता
गेल्या 59 वर्षात गुरु ग्रह पृथ्वीच्या (Earth) सर्वात जवळ आला आहे. ही एक दुर्मिळ खगोलीय घटना बनली आहे, सोमवारी सूर्यमालेतील सर्वात मोठा ग्रह 59 वर्षांत पृथ्वीच्या सर्वात जवळ आला. आर्यभट्ट ऑब्झर्वेशनल सायन्स रिसर्च इन्स्टिट्यूट (एआरआयईएस) चे ज्येष्ठ खगोलशास्त्रज्ञ डॉ. शशिभूषण पांडे यांनी सांगितले की ही नियुक्तीची खगोलीय घटना होती. या घटनेदरम्यान एका बाजूला गुरू आणि दुसऱ्या बाजूला सूर्य असतो आणि पृथ्वी अगदी मध्यभागी असते. त्यामुळे गुरु ग्रह आपल्या सर्वात जवळ येतो. जवळ असल्यामुळे ते खूप मोठे दिसते आणि त्याची चमकही वाढते. या कारणामुळे सोमवारी गुरु ग्रह खूप तेजस्वी दिसत होता.
गुरू हा पृथ्वीपेक्षा 11 पट मोठा
त्यांनी सांगितले की गुरू आणि पृथ्वीमधील अंतर त्याच्या मार्गानुसार वाढत आणि कमी होत आहे. आज हे अंतर सरासरी अंतराच्या दृष्टीने खूपच कमी होते. गुरूचे पृथ्वीपासूनचे सरासरी अंतर 741453748.99 किमी आहे. गुरू ग्रह आकाराने पृथ्वीपेक्षा 11 पट मोठा आहे. गुरु हा सूर्यमालेतील सर्वात मोठा ग्रह आहे आणि पाचवा ग्रह आहे, तर पृथ्वी सूर्यापासून तिसरा ग्रह आहे.
1963 नंतर गुरू पृथ्वीच्या जवळ
सूर्याच्या पृथ्वी आणि गुरूच्या वेगवेगळ्या कक्षामुळे गुरु ग्रह 1963 पृथ्वीच्या जवळ येत आहे. नासाच्या म्हणण्यानुसार, सोमवारी (26 सप्टेंबर) जेव्हा ते सर्वात जवळ आले, तेव्हा गुरु पृथ्वीपासून सुमारे 367 दशलक्ष मैलांच्या अंतरावर तसेच सर्वात दूर 600 दशलक्ष मैल इतका दूर आहे. गुरूचे गॅलिलियन उपग्रह म्हणून आयओ, युरोप, गॅनिमेड आणि कॅलिस्टो हे चार चंद्र ओळखले जातात. ज्यांना गुरूचे गॅलिलियन उपग्रह म्हणतात. हा शब्द गॅलिलियो गॅलीलीकडून आला आहे, ज्यांनी त्यांना 400 वर्षांपूर्वी शोधून काढले. गुरू त्याच्या कक्षेत सूर्याभोवती फिरत असताना, पृथ्वीवरून दिसणार्‍या सूर्याच्या विरुद्ध बाजूस पोहोचल्यावर एक बिंदू येतो. सूर्याभोवती एक प्रदक्षिणा पूर्ण करण्यासाठी 11 वर्षांपेक्षा जास्त कालावधी लागणारा हा ग्रह त्याच्या कक्षेत सूर्याच्या अगदी विरुद्ध दिसतो आणि यामुळे तो पृथ्वीवरून दिसणार्‍या आकाशातील सर्वात तेजस्वी ग्रहांपैकी एक बनतो. ज्यामुळे गुरू अधिक उजळ आणि मोठा दिसू लागला.
नासाकडून गुरू आणि त्याच्या चंद्रांची छायाचित्रे प्रसिद्ध
गॅलिलीयन उपग्रह हे गुरूच्या 53 चंद्रांपैकी एक आहे, एक महिन्यापूर्वी नासाने जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपने घेतलेली गुरू आणि त्याच्या चंद्रांची नवीन छायाचित्रे प्रसिद्ध केली. याव्यतिरिक्त, नासाचे जूनो अंतराळ यान सहा वर्षांपूर्वी गुरू ग्रहाभोवती फिरण्यास सुरुवात केली, तेव्हापासून छायाचित्रे पाठवत आहे.