Sunita Williams : अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी नासा अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर यांना ओव्हरटाइम पगार देण्याची घोषणा केली. दोन्ही अंतराळवीर 5 जून 2024 रोजी नासाच्या संयुक्त 'क्रू फ्लाइट टेस्ट मिशन'वर गेले होते. हे मिशन 8 दिवसांचे होते, परंतु अंतराळयानाच्या थ्रस्टरमध्ये बिघाड झाल्यामुळे ते 9 महिने आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) अडकून राहिले. एलॉन मस्क यांच्या अंतराळयानाच्या मदतीने 19 मार्चला त्यांना सुखरुप परत आणण्यात आले.


ओव्हरटाईमसाठी दोन्ही अंतराळवीरांना अतिरिक्त पगार देणार का? 


याबाबत ट्रम्प यांना विचारण्यात आले की, या ओव्हरटाईमसाठी ते दोन्ही अंतराळवीरांना अतिरिक्त पगार देणार का? यावर ट्रम्प म्हणाले की, याविषयी माझ्याशी कोणीही बोलले नाही. त्यासाठी लागणारी रक्कम मी माझ्या खिशातून देईन. त्यांना जे सहन करावे लागले त्यापेक्षा जास्त नाही.


नासा अंतराळवीरांना दैनंदिन खर्चासाठी दररोज 5 डॉलर देते


नासाच्या अंतराळवीरांना सरकारी कर्मचारी मानले जाते. त्यांना इतर सरकारी कर्मचाऱ्यांइतकाच पगार मिळतो. विस्तारित मिशनसाठी ओव्हरटाईमचा पगार दिला जात नाही. ज्यामध्ये ओव्हरटाईम, शनिवार व रविवार किंवा सुट्टीचा समावेश आहे. अंतराळवीरांचा प्रवास, निवास आणि भोजनाचा खर्च नासा उचलते. यासोबतच तो दैनंदिन खर्चासाठी 5 डॉलर (430 रुपये) वेगळी रक्कमही देतो. सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर यांचे पगार अनुक्रमे $94,998 (रु. 81.69 लाख) आणि $123,152 (रु. 1.05 कोटी) आहेत. याशिवाय, अवकाशात घालवलेल्या एकूण 286 दिवसांसाठी त्याला $1,430 ( रु.1,22,980 ) मिळतील.


अंतराळवीर परतल्याबद्दल मस्क यांचे आभार मानले


नासाच्या अंतराळवीरांना परत आणल्याबद्दल ट्रम्प यांनी शनिवारी मस्क यांचे आभार मानले. ते म्हणाले की जर आमच्याकडे मस्क नसते तर अंतराळवीर तेथे बराच काळ अडकले असते. तो (एलॉन मस्क) सध्या अनेक अडचणीतून जात आहे. सोमवारी मस्कच्या टेस्ला कंपनीचे शेअर 15 टक्क्यांनी घसरले होते, त्यामुळे कंपनीचे मार्केट कॅप 4 लाख कोटी रुपयांनी कमी झाले होते. सप्टेंबर 2020 नंतर कंपनीचा हा सर्वात मोठा एकदिवसीय तोटा आहे.


सुनीता आणि विल्मोर इतके दिवस अंतराळात कसे अडकले?


स्टारलाइनर अंतराळयानावरील 28 रिअॅक्शन कंट्रोल थ्रस्टर्सपैकी 5 अयशस्वी झाले होते. तसेच 25 दिवसांत 5 हेलियम गळती झाली. अशा स्थितीत अंतराळयान सुरक्षित परत येण्याबाबत चिंता व्यक्त केली जात होती. डेटाचे विश्लेषण केल्यानंतर, NASA ने निर्णय घेतला की सुनीता आणि बुच विल्मोर यांना परत करणे स्टारलाइनर अंतराळयान सुरक्षित नाही, म्हणून त्यांनी 6 सप्टेंबर 2024 रोजी अंतराळवीरांशिवाय स्टारलाइनर अंतराळयान पृथ्वीवर परत आले.


परत आणण्याची जबाबदारी SpaceX ला देण्यात आली


त्यामुळे अंतराळवीरांना परत आणण्याची जबाबदारी SpaceX ला देण्यात आली. SpaceX चे ड्रॅगन अंतराळयान दर काही महिन्यांनी 4 अंतराळवीरांना अंतराळ स्थानकावर घेऊन जाते आणि तेथे उपस्थित असलेले पूर्वीचे क्रू स्पेस स्टेशनवर आधीच पार्क केलेल्या त्यांच्या अंतराळयानामध्ये परत येतात. जेव्हा SpaceX ने 28 सप्टेंबर 2024 रोजी क्रू-9 मिशन लाँच केले तेव्हा त्यात 4 अंतराळवीरही असणार होते, परंतु सुनीता आणि बुचसाठी दोन जागा रिक्त ठेवण्यात आल्या होत्या.  15 मार्च 2025 रोजी, SpaceX ने 4 अंतराळवीरांसह क्रू-10 मिशन लाँच केले. हे अंतराळवीर 16 मार्चला ISS वर पोहोचले. क्रू-9 चे चार अंतराळवीर क्रू-10 कडे आपली जबाबदारी सोपवल्यानंतर सप्टेंबरपासून त्यांच्या अंतराळ यानात स्पेस स्टेशनवर परतले आहेत.


सुनीता विल्यम्स यांनी 9 महिने स्पेस स्टेशनमध्ये काय केले?


सुनीता विल्यम्सने आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) 9 महिन्यांच्या कालावधीत स्पेसवॉकपासून वैज्ञानिक प्रयोग आणि स्पेस स्टेशनच्या देखभालीपर्यंत सर्व काही केले.


स्पेसवॉकचा विक्रम 


सुनीता विल्यम्स यांनी आतापर्यंत 62 तास 6 मिनिटे स्पेसवॉक केले. कोणत्याही महिला अंतराळवीराचा हा सर्वाधिक स्पेसवॉकचा विक्रम आहे. जानेवारी 2025 मध्ये, त्यांनी दोन मोठे स्पेसवॉक केले. त्यामध्ये एक 5 तास 26 मिनिटांचा आणि दुसरा 6 तासांचा समावेश आहे. 


वैज्ञानिक प्रयोग


त्यांनी आणि सहकारी बुच विल्मोर यांनी स्पेस स्टेशनवर 150 हून अधिक वैज्ञानिक प्रयोग केले. यामध्ये बायोमेडिकल संशोधन, पर्यावरण अभ्यास आणि नवीन तंत्रज्ञानाची चाचणी यांचा समावेश होता. या प्रयोगांमध्ये त्यांनी 900 तासांपेक्षा जास्त वेळ घालवला.


अंतराळ स्थानकाची देखभाल


सुनीता यांनी नियमित देखभालीची कामे केली जसे की ISS साफ करणे, जुनी उपकरणे बदलणे आणि हार्डवेअरची तपासणी करणे. ISS हे फुटबॉल फील्डच्या आकाराचे आहे आणि ते सुरळीत चालू ठेवण्यासाठी सतत देखभाल करणे आवश्यक आहे.


शारीरिक तंदुरुस्ती


अंतराळातील वजनहीनतेमुळे स्नायू आणि हाडांची कमकुवतपणा टाळण्यासाठी सुनीता यांनी नियमित व्यायाम केला. आरोग्याच्या समस्या टाळण्यासाठी त्यांनी वजन प्रशिक्षण आणि इतर फिटनेस अॅक्टीव्हिटीमध्ये वेळ घालवला.


टीमसोबत समन्वय 


सुरुवातीला सुनीता आणि बुच विल्मोर आयएसएसवर पाहुणे म्हणून होते, परंतु नंतर ते तेथील नियमित क्रूचा भाग बनले. त्यांनी इतर अंतराळवीरांसोबत दैनंदिन कामे हाताळली आणि मिशन टास्कमध्ये योगदान दिले.