काँग्रेसचे खासदार आणि लोकसभेतील विरोधी पक्षनेते राहुल गांधी यांनी आज होरपळत असलेल्या मणिपूरला भेट दिली. मणिपूरच्या चुराचंदपूर येथील मंडप तुइबोंग रिलीफ कॅम्पमध्ये दुपारी तीन वाजता राहुल यांनी मणिपूर हिंसाचारातील पीडितांची भेट घेतली. राहुल गांधी त्यानंतर मोइरांग येथील फुबाला कॅम्पमध्ये पोहोचतील. सायंकाळी ६ वाजता राजभवनात राज्यपालांची भेट घेणार आहोत. त्यानंतर प्रदेश काँग्रेस कार्यालयात सायंकाळी 6.40 वाजता माध्यमांशी संवाद साधणार आहेत. तत्पूर्वी, राहुल दुपारी 12 वाजता जिरीबाम येथे पोहोचले. येथील उच्च माध्यमिक विद्यालयात उभारण्यात आलेल्या मदत शिबिरात उपस्थित नागरिकांची भेट घेतली. त्यांनी थलाई इन युथ केअर सेंटर, फुलरताल येथील मदत शिबिराला भेट दिली. हा भाग हिंसाचारग्रस्त मणिपूरला लागून आहे.
राहुल गांधी यांचे मणिपूरमध्ये आगमन होण्यापूर्वी रात्री साडेतीन वाजता जिरीबामच्या फितोल गावात दहशतवाद्यांनी सुरक्षा दलांच्या CASPIR व्हॅनवर (अँटी लँड माइन व्हॅन) गोळीबार केला होता. यामध्ये अग्निशमन दलालाही लक्ष्य करण्यात आले. सुरक्षा दलांनी शोध घेतल्यानंतर 2 जणांना अटक केली आहे.
मणिपूर हिंसाचारामुळे 67 हजार लोक विस्थापित
मणिपूरची लोकसंख्या सुमारे 38 लाख आहे. येथे तीन प्रमुख समुदाय आहेत ते म्हणजे मेईतेई, नागा आणि कुकी. मीताई हे बहुसंख्य हिंदू आहेत. नागा-कुकी ख्रिश्चन धर्माचे पालन करतात, एसटी प्रवर्गात येतात. त्यांची लोकसंख्या सुमारे 50 टक्के आहे. राज्याच्या सुमारे 10 टक्के क्षेत्रावर पसरलेल्या इंफाळ व्हॅलीमध्ये मेईतेई समुदायाचे वर्चस्व आहे. नागा-कुकी लोकसंख्या सुमारे 34 टक्के आहे. हे लोक राज्याच्या सुमारे ९० टक्के भागात राहतात.
त्यांनाही जमातीचा दर्जा द्यावा, अशी मेईतेई समाजाची मागणी आहे. समाजाने यासाठी मणिपूर उच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली. मणिपूर 1949 मध्ये भारतात विलीन झाल्याचा या समुदायाचा युक्तिवाद होता. त्यापूर्वी त्यांना फक्त जमातीचा दर्जा मिळाला होता. यानंतर हायकोर्टाने राज्य सरकारला शिफारस केली की, मेईतेईचा अनुसूचित जमातीत (एसटी) समावेश करावा.
मार्च 2023 मध्ये, मणिपूर उच्च न्यायालयाने केंद्र सरकारला अनुसूचित जाती (ST) मध्ये मेईतेई समुदायाचा समावेश करण्यासाठी शिफारसी पाठवण्यास सांगितले होते. यानंतर कुकी समाजाने राज्यातील डोंगराळ जिल्ह्यांमध्ये निदर्शने सुरू केली जी अजूनही सुरू आहेत. मणिपूरच्या चुराचंदपूर जिल्ह्यात ३ मे 2023 रोजी हिंसक निदर्शने सुरू झाली. नंतर पूर्व-पश्चिम इंफाळ, बिष्णुपूर, तेंगानुपाल आणि कांगपोकपीसह इतर जिल्ह्यांमध्ये पसरले. या हिंसाचारात सुमारे 200 लोकांना आपला जीव गमवावा लागला.
जिनिव्हाच्या अंतर्गत विस्थापन मॉनिटरिंग सेंटरने (IDMC) मे महिन्यात एक अहवाल प्रसिद्ध केला. 2023 मध्ये दक्षिण आशियामध्ये 69 हजार लोक विस्थापित झाल्याचे सांगण्यात आले. त्यापैकी 97 टक्के म्हणजेच 67 हजार लोक मणिपूर हिंसाचारामुळे विस्थापित झाले आहेत. लोकांना आपली घरे सोडून मदत छावण्यांमध्ये तसेच इतर लोकांच्या घरात आश्रय घ्यावा लागला.