Sikh Religion Helmet Exemption : भारतामध्ये रस्ता सुरक्षा कायद्याअंतर्गत दुचाकी वाहन चालवताना हेल्मेट घालणे बंधनकारक आहे. मोटार वाहन कायद्याच्या कलम 129 नुसार, चालकासोबतच मागे बसणाऱ्या व्यक्तीने तसेच 4 वर्षांपेक्षा अधिक वयाच्या मुलांनीही हेल्मेट घालणे अनिवार्य आहे. या नियमाचे पालन न केल्यास दंड आणि परवाना निलंबित करण्यासारखी कारवाई होऊ शकते. पण प्रश्न असा आहे की, शीख धर्मीयांना या नियमातून सूट आहे का? अशा परिस्थितीत आज आपण जाणून घेणार आहोत की शीख धर्मीयांना हेल्मेट घालण्यास सूट आहे की नाही, तसेच यासंबंधीचे नियम, शिक्षा आणि न्यायालयाचा निर्णय काय सांगतो.
पगडी घालणाऱ्यांना सूट
शीख धर्मात पगडी ही केवळ एक पोशाख नसून धार्मिक ओळख आणि सन्मानाचे प्रतीक मानले जाते. पगडी डोकं झाकते, त्यामुळे ती एक प्रकारची सुरक्षा देखील प्रदान करते आणि शीख परंपरेमध्ये तिचे अत्यंत पवित्र स्थान आहे. पगडीवर हेल्मेट घालणे व्यावहारिकदृष्ट्या शक्य नसल्यामुळे मोटार वाहन नियमांमध्ये पगडी घालणाऱ्यांना हेल्मेट घालण्यापासून सूट देण्यात आलेली आहे. ही सूट धार्मिक स्वातंत्र्य आणि श्रद्धेचा सन्मान राखत देण्यात आली आहे.
हेल्मेट न घातल्यास होणारी शिक्षा
जर एखाद्या व्यक्तीने हेल्मेट घालण्याच्या नियमाचे उल्लंघन केले आणि तो व्यक्ती या सूटच्या श्रेणीत येत नसेल, तर त्याच्यावर 5000 रुपयांपर्यंत दंड ठोठावला जाऊ शकतो. त्यासोबतच 3 वर्षांपर्यंत वाहनचालक परवाना निलंबित केला जाऊ शकतो. ही शिक्षा केवळ वाहन चालवणाऱ्या व्यक्तीवरच नव्हे, तर मागे बसणाऱ्या व्यक्तीवरही लागू होते.
कोर्टाचा स्पष्ट निर्णय
पंजाब आणि हरियाणा उच्च न्यायालयाने आपल्या निर्णयात स्पष्टपणे सांगितले आहे की हेल्मेटपासून सूट केवळ पगडी घालणाऱ्या व्यक्तींनाच दिली जाईल. जर एखादी शीख महिला पगडी घालत नसेल, तर तिलाही इतर लोकांप्रमाणे हेल्मेट घालणे बंधनकारक असेल. कोर्टाने हेही स्पष्ट केले की, धार्मिक सूट दिल्याचा गैरवापर होऊ नये, यासाठी वाहतूक पोलिसांनी कठोरपणे देखरेख करावी.
विशेष परिस्थितींमध्ये सूट
काही प्रकरणांमध्ये, जर एखाद्या व्यक्तीला हेल्मेट घालण्यामुळे वैद्यकीय अडचणी येत असतील, जसे की डोक्याला इजा झालेली असेल किंवा शस्त्रक्रियेनंतरची अवस्था असेल तर तो डॉक्टरचे प्रमाणपत्र दाखवून तात्पुरती सूट मिळण्यासाठी अर्ज करू शकतो. तथापि, ही सूट तात्पुरती असते आणि केवळ वैद्यकीय कारणांपुरती मर्यादित असते.
आणखी वाचा