QUAD Summit : जपान दौऱ्याच्या दुसऱ्या दिवशी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी चौथ्या शिखर बैठकीला हजेरी लावली. दरम्यान, क्वाड कॉन्फरन्स सुरू झाली आहे. येथे चार देशांचे राष्ट्रप्रमुख इंडो-पॅसिफिक क्षेत्रातील सहकार्य तसेच युक्रेनवरील रशियाच्या हल्ल्याबाबत चर्चा करू शकतात. पंतप्रधान मोदींनी येथे अमेरिकेचे अध्यक्ष जो बिडेन, जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा आणि ऑस्ट्रेलियाचे नवे पंतप्रधान अँथनी अल्बानीज यांची भेट घेतली. क्वाड ग्रुपच्या बैठकीपूर्वी चार प्रमुख नेत्यांमध्ये फोटो सेशनही झाले आहे.


द्विपक्षीय चर्चेची मालिका
भारतीय वेळेनुसार 6.55 ते 8.55 पर्यंत QUAD नेत्यांची महत्वाची बैठक होत आहे. यानंतर चार देशांचे नेते सकाळी 9.15 वाजता जपानच्या पंतप्रधानांच्या निवासस्थानी पोहोचतील. त्यानंतर चारही देशांमधील द्विपक्षीय चर्चेची मालिका सुरू होईल. भारतीय वेळेनुसार सकाळी 11 वाजता पंतप्रधान मोदी आणि अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष जो बिडेन यांच्यात चर्चा होणार आहे. दुपारी 12.30 वाजता पंतप्रधान मोदी आणि ऑस्ट्रेलियाचे पंतप्रधान यांच्यात चर्चा होणार आहे. दुपारी 2.40 वाजता पंतप्रधान मोदी आणि जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा यांच्याशी चर्चा होईल. यानंतर, द्विपक्षीय बैठकीनंतर, जपानचे पंतप्रधान दुपारी 3.30 वाजता डिनरचे आयोजन करतील, ज्यामध्ये पुन्हा एकदा चार देशांचे प्रमुख सहभागी होतील.


क्वाडचा अजेंडा काय असणार?


आज होणाऱ्या इंडो-पॅसिफिक क्षेत्रातील चार प्रमुख लोकशाही देशांच्या क्वाड या संघटनेच्या बैठकीत मागील बैठकीच्या निर्णयांचा आढावा घेतला जाईल. तसेच, आजच्या बैठकीत चार देशांची परस्पर भागीदारी आणि इतर देशांसोबतचे संबंध दृढ करण्याच्या योजनेवरही चर्चा होऊ शकते. 


हायड्रोजनसह पर्यायी उर्जेवर सहकार्य


आजच्या बैठकीत हवामान बदल आणि इंधनाच्या वाढत्या गरजा पूर्ण करण्याचे आव्हान यावर चर्चा होऊ शकते. या अंतर्गत, क्वाडने इंडो-पॅसिफिक प्रदेशात कार्बन उत्सर्जन कमी करून हायड्रोजनचा वापर वाढवून ग्रीन-शिपिंग नेटवर्क तयार करण्याची योजना आखली आहे. पायाभूत सुविधांच्या उभारणीत एकमेकांना मदत करणे आणि कर्जाच्या ओझ्यातून सदस्य देशांना वाचवणे यावरही चर्चा होऊ शकते. नैसर्गिक आपत्तींना तोंड देण्यासाठी आवश्यक पायाभूत सुविधा निर्माण करण्यावरही चर्चा होऊ शकते.


तंत्रज्ञानावर समन्वय


क्वाड देशांमधील तंत्रज्ञान हस्तांतरण वाढवणे हाही महत्त्वाचा मुद्दा असेल. बायोटेक्नॉलॉजी आणि सेमीकंडक्टरची पुरवठा साखळी मजबूत करण्यावर चर्चा होईल. तसेच सायबर सुरक्षा यंत्रणा कशी मजबूत करायची हाही मोठा मुद्दा आहे.


युद्धसंकटावर चारही देशांमध्ये मंथन


सुरक्षेबाबत मजबूत भागीदारी स्थापन करण्यावर चर्चा होईल. विशेषत: चीनच्या आव्हानांना आणि त्याच्या धाडसाला उत्तर देण्याचा प्रयत्न असेल. त्यामुळे या व्यतिरिक्त युक्रेन आणि रशिया यांच्यात सध्या सुरू असलेल्या युद्धसंकटावर चारही देशांमध्ये मंथन नक्कीच होणार आहे. या मुद्द्यावरून जिथे अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया आणि जपानने उघडपणे रशियाला विरोध केला आहे. त्यामुळे हा संघर्ष शांततेने सोडवला जावा असे भारताकडूनही त्याचवेळी स्पष्ट केले जात आहे.