Heat Wave will Increase In India: तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने वेगाने विकसित होत असलेल्या जगाबरोबरच कार्बन उत्सर्जनातही वाढ झाल्याने जगभरातील पृथ्वीच्या पर्यावरणासाठी ग्लोबल वॉर्मिंग (global heat wave) हा सर्वात मोठा धोका म्हणून समोर आला आहे. कार्बन उत्सर्जन जगभर असेच चालू राहिल्यास, पृथ्वीला धगधगत्या भट्टीत रुपांतरीत केले जाईल जिथे मानवी संस्कृती टिकणे कठीण होईल.
त्याचा फटका जगातील इतर देशांसह भारतातही मोठ्या प्रमाणात जाणवणार आहे. डीएसटीच्या महामना सेंटर ऑफ एक्सलन्स इन क्लायमेट चेंज रिसर्चने केलेल्या विश्लेषणाने 2040 पर्यंत देशातील अनेक शहरांमधील उष्णता 4 ते 10 पटीने वाढण्याची शक्यता वर्तवली आहे. या अभ्यासाच्या अहवालात असा दावा करण्यात आला आहे की 2040 पर्यंत ग्लोबल वॉर्मिंग अंतर्गत कार्बन उत्सर्जन रोखण्यासाठी सातत्याने प्रयत्न केले गेले तरी उष्णता किमान 4 ते 7 पट वाढेल आणि हे प्रयत्न अयशस्वी झाल्यास उष्णता 5 ते 5 ने वाढेल. इतकंच नाही तर 7 ते 10 पट वाढू शकते. 1961 ते 2021 या कालावधीत भारतातील उष्णतेच्या लाटांचा कालावधी सुमारे 2.5 दिवसांनी वाढल्याचे समोर आले आहे.
हवामान खात्याच्या अभ्यासातही उष्णतेत वाढ झाल्याचे समोर
विशेष बाब म्हणजे हा अहवाल हवामान बदल आणि देशाच्या विविध भागांमध्ये त्याचे परिणाम यावर भारतीय हवामान खात्याच्या शास्त्रज्ञांनी केलेल्या अभ्यासाच्या अहवालाशी जुळतो. हिंदुस्तान टाइम्सच्या अहवालानुसार, वेदर ब्युरोच्या अहवालात असे म्हटले आहे की 2060 पर्यंत भारतीय शहरांमध्ये उष्णतेच्या लाटांचा कालावधी वाढेल आणि ही वाढ 12 ते 18 दिवसांपर्यंत असू शकते. विशेषतः वायव्य भारतात, 30 दिवसांच्या कालावधीत किमान चार उष्णतेच्या लाटा येऊ शकतात ज्यामुळे उष्माघात होईल.
कृती आराखडा तयार करण्यासाठी डेटा उपयुक्त ठरेल
विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभागाच्या एका अधिकाऱ्याने नाव न सांगण्याच्या अटीवर सांगितले आहे की, अशी ठोस आकडेवारी भविष्यात भारतीय शहरांमधील वाढती उष्मा रोखण्यासाठी उपाययोजना करण्यासाठी उपयुक्त ठरेल. ते म्हणाले की यावर काम सुरू आहे आणि केंद्र सरकारने सर्व शहरांसाठी एचआयटी कृती योजना तयार करण्यास सुरुवात केली आहे. ज्या शहरांमध्ये उष्णतेची लाट येण्याची शक्यता जास्त आहे अशा शहरांची ओळख पटवली जात आहे जेणेकरून लोकांसाठी सुरक्षिततेच्या उपाययोजना करता येतील.
स्कायमेट वेदर सर्व्हिसेसचे हवामानशास्त्र आणि हवामान बदल विभागाचे उपाध्यक्ष महेश पलावत म्हणतात की, हवामान बदलाचे परिणाम बर्याच काळापासून दिसून येत आहेत. दरवर्षी विक्रमी उष्णतेची नोंद होत आहे. येत्या काळात हे प्रमाण नक्कीच वाढणार असून अनेक चिंताजनक परिस्थिती निर्माण होणार आहे.
इतर महत्वाच्या बातम्या