Travel : 'रेल्वेने प्रवास करतोय, लाल आणि निळ्या डब्यात फरक काय रे भाऊ? प्रवासासाठी कोणता डबा अधिक सुरक्षित?'

Travel : जर तुम्ही रेल्वेचा प्रवास करत असाल, तर लाल आणि निळ्या रंगाच्या डब्यातील फरक जाणून घ्या, प्रवासासाठी कोणता डबा अधिक सुरक्षित आहे? जाणून घ्या..

Travel : सामान्य वर्गातील व्यक्ती असो, महिला किंवा इतर कोणीही असो, भारतीय रेल्वेचा (Indian Railway) प्रवास हा सर्वात आरामदायी, सोयीचा आणि सुरक्षेचा प्रवास समजला जातो. तुम्ही सर्वांनी कधी ना कधी रेल्वेने प्रवास केला असेल. प्रवासादरम्यान आपल्याला निळ्या (Indian Railway Blue Coach) आणि लाल रंगाचे डब्बे (Indian Railway Red Coach) गाडीला जोडलेले पाहायला मिळतात. या दोन डब्ब्यामध्ये नेमका काय फरक आहे? तर प्रवासासाठी नेमका कोणता डब्बा सुरक्षित आहे? ते जाणून घेऊया.

 

रेल्वेच्या निळ्या आणि लाल डब्यात काय फरक आहे?

रेल्वेच्या प्रवासादरम्यान लाल आणि निळ्या रंगाचे डबे नक्कीच पाहायला मिळतील. या दोन डब्ब्यांमध्ये काही फरक नाही असे आपल्या सर्वांना वाटते, पण तसे नाही. हे दोन्ही वेगवेगळ्या ठिकाणी बनवलेले आहेत आणि त्यांचे तंत्रज्ञानही वेगळे आहे. निळा डब्बा असलेली ट्रेन चेन्नईमध्ये बनते. हीच लाल डब्याची ट्रेन पंजाबमध्ये बनवली आहे. तुम्ही रेल्वे स्थानकांवर निळ्या आणि लाल रंगाचे ट्रेनचे डबे पाहिले असतील. त्यांच्या विविध रंगांव्यतिरिक्त, इतर अनेक भिन्नता देखील आहेत. त्यांच्यातील फरक जाणून घेऊया.

निळ्या रंगाच्या डब्याचा अर्थ काय?

भारतीय गाड्यांच्या निळ्या डब्यांना इंटिग्रल कोच (ICF) म्हणतात. ICF कोच हा एक पारंपारिक रेल्वे कोच आहे जो ICF (इंटिग्रल कोच फॅक्टरी), पेरांबूर, चेन्नई, भारत द्वारे डिझाइन आणि विकसित केला आहे. निळ्या रंगाच्या ICF (इंटिग्रल कोच फॅक्टरी) कोचचे उत्पादन 1952 मध्ये सुरू झाले. हे चेन्नई, तामिळनाडू येथे स्थित इंटिग्रल कोच फॅक्टरी (ICF) मध्ये तयार केले जाते.

लाल रंगाच्या डब्याचा अर्थ काय?

लाल रंगाचे डबे हे LHB डबे आहेत. हे जर्मनीच्या लिंक-हॉफमन-बुश यांनी तयार केले होते. मात्र, आता ते फक्त भारतातच बनवले जात आहे. लाल रंगाच्या डब्यांची निर्मिती 2000 साली सुरू झाली. हे जर्मन कंपनी Linke Holf Busch (M/S ALSTROM Linke Holf Busch Germany) ने डिझाइन केले आहे. हे डबे रेल्वे कोच फॅक्टरी कपूरथला येथे बनवले आहेत.

कोणत्या रंगाचे डबे असलेली रेल्वे अधिक सुरक्षित मानली जाते?

तसं पाहायला गेलं तर, प्रत्येक व्यक्ती लाल आणि निळ्या रंगाचे डबे असलेल्या ट्रेनमध्ये प्रवास करते. पण लाल रंगाचे डबे असलेली ट्रेन अधिक सुरक्षित मानली जाते. निळ्या रंगाच्या कोच ट्रेनमध्ये ड्युअल बफर सिस्टीम आहे, ज्यामध्ये अपघातानंतर डबे एकाच्या वर चढतात. तर लाल रंगाचे डबे असलेल्या ट्रेनमध्ये सिंगल बफर सिस्टिम आहे. यामध्ये अपघात झाल्यानंतर कंपार्टमेंट एकमेकांवर आदळत नाहीत. यामुळे जीवित व मालमत्तेची हानी कमी होते.

कोणाचा वेग जास्त?

ICF कोचमध्ये वीज निर्माण करण्यासाठी डायनॅमो बसवण्यात आला आहे, ज्यामुळे ट्रेनचा वेग कमी होतो. तसेच, हा कोच 160 किलोमीटर प्रतितास वेगाने चालवता येऊ शकतो परंतु त्याची कमाल वेग मर्यादा केवळ 120 किलोमीटर प्रति तास ठेवण्यात आली आहे. एलएचबी बोगीमध्ये डायनॅमो बसवण्यात आला नव्हता. त्यामुळे त्याचा वेग ICF कोचपेक्षा जास्त आहे. या ट्रेनचा डबा ताशी 200 किलोमीटर वेगाने धावू शकतो, मात्र त्याची कमाल वेग मर्यादा ताशी 160 किलोमीटर ठेवण्यात आली आहे. सध्या LHB डबे देखील हलक्या निळ्या रंगात बनवले जात आहेत, जे हफसफर एक्सप्रेस आणि शताब्दी एक्सप्रेसमध्ये वापरले जातात.

कोणता डबा कोणत्या धातूचा बनलेला आहे?

ICF कोच स्टीलचा आहे, त्यामुळे त्याचे वजन जास्त आहे. त्याच वेळी, एलएचबी कोच स्टेनलेस स्टीलचे बनलेले आहेत, म्हणून ते हलके आहेत. त्याचे वजन ICF प्रशिक्षकापेक्षा सुमारे 10 टक्के कमी आहे.

 

 

हेही वाचा>>>

 

 

(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )