Teachers Day 2024 : विद्यार्थ्यांचे भविष्य घडवण्यात शिक्षकांचे समर्पण आणि योगदान हे अतुलनीय असते. शिक्षकांच्या याच समर्पणाचा सन्मान करण्याचा दिवस म्हणजे शिक्षक दिन आहे. भारताचे माजी राष्ट्रपती आणि विद्वान डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन (Dr Sarvepalli Radhakrishnan) यांच्या जयंतीनिमित्त हा दिवस साजरा केला जातो. शिक्षक दिनाची कल्पना सर्वप्रथम कोणाच्या मनात आली? भारतात 5 सप्टेंबरलाच हा दिन का साजरा होतो? जाणून घ्या इतिहास आणि महत्त्व..
भारतात पहिल्यांदा शिक्षक दिन कधी साजरा झाला?
हा दिवस शिक्षकांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा दिवस आहे. या दिवशी शाळांमध्ये विविध सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित केले जातात. विद्यार्थी विशेष शुभेच्छा देतात, संदेश लिहितात आणि कौतुकाचे प्रतीक म्हणून भेटवस्तू देतात. शिक्षक दिनाची कल्पना सर्वप्रथम डॉ. राधाकृष्णन यांच्या मनात आली. ते राष्ट्रपती झाल्यावर काही माजी विद्यार्थ्यांनी त्यांचा वाढदिवस साजरा करण्याचे सुचवले. देशभरातील शिक्षकांच्या सन्मानार्थ 5 सप्टेंबर हा दिवस शिक्षक दिन म्हणून साजरा करण्याची सूचना त्यांनी केली. त्यांच्या सूचनेनुसार 1962 मध्ये पहिल्यांदा शिक्षक दिन साजरा करण्यात आला. हा दिवस तरुण पिढीला अध्यापन हा उदात्त व्यवसाय मानण्याची प्रेरणा देतो. शिक्षकांचे महत्त्व अधोरेखित करून आणि त्यांचे योगदानाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करणारा दिवस, शिक्षक दिन हा तरुणांना शिक्षणात करिअर करण्यासाठी प्रोत्साहित करतो, ज्यामुळे दर्जेदार अध्यापनाचा वारसा चालू राहतो.
विद्यार्थ्यांच्या विकासात शिक्षकांची महत्त्वपूर्ण भूमिका!
डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांचा जन्म 5 सप्टेंबर 1888 रोजी झाला. ते एक प्रतिष्ठित तत्त्वज्ञ, विद्वान आणि राजकारणी होते. ते 1962 ते 1967 पर्यंत भारताचे दुसरे राष्ट्रपती होते. राष्ट्रपती होण्यापूर्वी त्यांनी कलकत्ता विद्यापीठ आणि ऑक्सफर्ड विद्यापीठ यांसारख्या प्रतिष्ठित संस्थांमध्ये शैक्षणिक पदे भूषवली. 1952 ते 1962 या काळात त्यांनी भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती म्हणूनही पद भूषवले. हा दिवस शिक्षक तसेच विद्यार्थ्यांसाठी विशेष आहे, त्यांच्या वैयक्तिक आणि सामाजिक विकासात शिक्षकांची महत्त्वपूर्ण भूमिका अधोरेखित करते. शिक्षकांना विद्यार्थ्यांच्या यशामागील मार्गदर्शक शक्ती म्हणून पाहिले जाते, ते केवळ शैक्षणिक ज्ञानच देत नाहीत तर चारित्र्य आणि मूल्यांना आकार देणारे जीवनाचे धडेही देतात. हा दिवस शिक्षकांच्या कठोर परिश्रम आणि समर्पणाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्याची संधी देतो.
शिक्षक दिनाचे सांस्कृतिक महत्त्व
भारतात, शिक्षक-विद्यार्थी हे नातं सांस्कृतिक परंपरांमध्ये खोलवर रुजलेलं आहे. गुरू-शिष्य संबंध प्राचीन काळापासून भारतीय संस्कृतीचा एक आधारस्तंभ आहे, जेथे गुरु आध्यात्मिक मार्गदर्शक म्हणून पूज्य आहेत. तर शिक्षक दिन हा समाजाचा शिक्षकांबद्दलचा आदर आणि कौतुक यावर जोर देऊन ही परंपरा प्रतिबिंबित करतो.
देशभरात उत्सव
शाळा आणि महाविद्यालये शिक्षक दिन मोठ्या उत्साहात साजरा करतात. विद्यार्थी शिक्षकांना समर्पित नृत्य, गाणी, नाटक आणि भाषणांसह सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित करतात. काही शाळांमध्ये, विद्यार्थ्यांना एका दिवसासाठी शिकवण्याची संधी देखील दिली जाते, जेणेकरून ते व्यवसायातील जबाबदाऱ्या आणि आव्हाने अधिक चांगल्या प्रकारे समजू शकतील. शालेय कार्यक्रमांव्यतिरिक्त, अनेक शिक्षण संस्था शिक्षकांना त्यांच्या शिक्षणातील महत्त्वपूर्ण योगदानाबद्दल पुरस्कार आणि सन्मान देऊन सन्मानित करण्यासाठी सत्कार कार्यक्रम आयोजित करतात. हे कार्यक्रम शिक्षकांच्या कर्तृत्वावर प्रकाश टाकतात आणि इतरांना प्रेरणा देतात. भारतामध्ये शिक्षक दिन साजरा करणे हा एक महत्त्वाचा उत्सव आहे, जो खोल सांस्कृतिक मूल्ये प्रतिबिंबित करतो आणि भविष्यातील पिढ्यांना शिक्षणासाठी प्रेरित करतो.