Ram Mandir : आज 22 जानेवारीचा दिवस सर्वांसाठी खूप खास आहे. आज संपूर्ण देश राममय झाला आहे. आज अयोध्येत (Ayodhya) प्रभू रामांच्या मूर्तीस अभिषेक होत आहे. अयोध्येत आज प्रभू रामांच्या मूर्तीस अभिषेक होत आहे. या शुभ मुहूर्तावर राम आणि सीता यांच्याशी संबंधित काही खास घटना जाणून घेऊया. भगवान श्रीराम हे प्रत्येक हिंदूचे पूजनीय दैवत आहेत. भगवान राम हे भगवान विष्णूचे अवतार मानले जातात. रामायणात रामाच्या शौर्याच्या अनेक कथा वर्णन केल्या आहेत. राम आणि सीता जी एकमेकांशिवाय अपूर्ण आहेत. रामजींच्या जन्माची कथा तुम्ही अनेकदा ऐकली असेल. आज भव्य राम मंदिराच्या उद्घाटनाच्या निमित्ताने श्री राम आणि सीता यांच्या जन्म आणि विवाहाची कथा पुन्हा एकदा जाणून घेऊया.
भगवान श्रीरामाची जन्मकथा
अयोध्येचा तेजस्वी राजा दशरथ याला कौशल्या, सुमित्रा आणि कैकेयी या तीन राण्या होत्या. दशरथ राजाला पुत्र नव्हता. राजा दशरथने पुत्रप्राप्तीसाठी यज्ञ केला. या यज्ञात सर्व ज्ञानी, तपस्वी, विद्वान, ऋषी आणि वेदांचे महान विद्वान सहभागी झाले होते. यज्ञ संपल्यानंतर सर्व पंडित, ब्राह्मण आणि ऋषींना धन, धान्य, गाय इत्यादी भेटवस्तू देऊन निरोप देण्यात आला. दशरथ राजाने यज्ञाचा भाग म्हणून बनवलेली खीर आपल्या तीन राण्यांना दिली. या प्रसादाचे सेवन केल्याने तिन्ही राण्या गर्भवती झाल्या.
...आणि राजा दशरथाने थोरल्या मुलाचे नाव राम ठेवले
सर्वप्रथम महाराज दशरथांची थोरली राणी कौशल्ये हिने मुलाला जन्म दिला. हे बाळ अतिशय तेजस्वी, निळ्या रंगाचे आणि तेजस्वी होते. त्यांचा जन्म चैत्र महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या नवमी तिथीला झाला. महर्षी वशिष्ठांनी राजा दशरथाच्या थोरल्या मुलाचे नाव राम ठेवले. शुभ नक्षत्रांच्या खाली, कैकेयी आणि सुमित्रा यांनी त्यांच्या संबंधित मुलांना जन्म दिला. ज्यांचे नाव भरत, लक्ष्मण आणि शत्रुघ्न होते. महाराजांच्या चार पुत्रांच्या जन्मामुळे संपूर्ण राज्यात जल्लोषाचे वातावरण होते. संपूर्ण अयोध्या ध्वज, तोरण आणि कमानींनी सजली होती. सर्वजण आनंदात गंधर्व गीत गात होते. अप्सरा नाचू लागल्या. देवांनी फुलांचा वर्षाव केला. भगवान श्रीरामाच्या जन्मानिमित्त ब्रह्मदेवासह सर्व देवी-देवतांनी त्यांचे स्वागत केले. तुलसीदासजी म्हणतात की भगवान श्री राम जन्माला आले नाहीत तर ते प्रकट झाले. म्हणजेच तो बालकाच्या रूपाने माता कौशल्यासमोर आला, परंतु परमेश्वराचे हे खेळ कोणालाही कळू शकले नाही.
अशा प्रकारे देवी सीतेचा जन्म झाला
माता सीतेला लक्ष्मीचा अवतार मानले जाते. वाल्मिकी रामायणानुसार एकदा मिथिला राज्यात भीषण दुष्काळ पडला होता. मग राजा जनक यांना वैदिक विधी करून स्वतः शेत नांगरण्याचा सल्ला देण्यात आला. यामुळे पाऊस येईल आणि दुष्काळ संपेल. वैशाख महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या नवव्या दिवशी राजा जनकाने शेत नांगरले. नांगरणी करताना त्याचा नांगर कलशावर आदळला.
राजा जनकाने पृथ्वी खणून कलश बाहेर काढला. त्याने ते उघडले तर आत एक मुलगी होती. राजा जनकाने मुलीला भांड्यातून बाहेर काढले आणि तिला आपली मुलगी म्हणून स्वीकारले. त्याचे नाव सीता ठेवले. त्या वेळी जनकाची पत्नी निपुत्रिक होती, त्यामुळे तिला मुलगी झाल्याचा खूप आनंद झाला. सीताजींचा जन्म आईच्या उदरातून झाला नव्हता. ती पृथ्वीपासून प्राप्त झाली होती, म्हणून तिला पृथ्वीची कन्या असेही म्हणतात. जनकाची कन्या म्हणून तिला जानकी असेही म्हणतात.
सीतेच्या जन्माची दुसरी कथा
ब्रह्मवैवर्त पुराण ही माता सीतेच्या जन्माची आणखी एक कथा आहे. यानुसार सीताजी रावण आणि मंदोदरी यांच्या कन्या होत्या, ज्यांना रावणाने जन्मानंतर समुद्रात फेकून दिले. तेथून समुद्राची देवता वरुणीने त्याला पृथ्वी मातेच्या स्वाधीन केले. पृथ्वी मातेने ही मुलगी राजा जनकाला दिली. तीच मुलगी, जनक नंदनी, सीतेच्या नावाने प्रसिद्ध झाली आणि तिचा भगवान रामाशी विवाह झाला. पुढे माता सीता रावणाच्या मृत्यूचे कारण बनली.
राम-सीतेचा विवाह
रामायणातील राम आणि सीतेच्या स्वयंवराची घटना विलोभनीय आहे. महर्षि वाल्मिकींच्या रामायणानुसार सीतेचे वडील जनक यांनी घोषणा केली होती की जो कोणी शिवाच्या धनुष्यावर बाण सोडू शकेल त्याचा सीतेशी विवाह होईल. वेळोवेळी अनेक राजे आले पण कोणीही हे धनुष्य हलवू शकले नाही. विश्वामित्र ऋषी देखील राम आणि लक्ष्मणासह जनकपूरला गेले आणि त्यांनी जनकाला रामाला धनुष्य दाखवण्यास सांगितले.
रामायणानुसार हे धनुष्य एका मोठ्या लोखंडी पेटीत ठेवण्यात आले होते. या पेटीला आठ मोठी चाके होती जी पाच हजार लोकांनी कशीतरी ढकलली होती. या धनुष्याचे नाव पिनाका होते. श्रीरामांनी पेटी उघडली, धनुष्याकडे पाहिले आणि त्यावर तार घातली.
रामचरित मानसमध्ये असे लिहिले आहे की रामजींनी धनुष्य उचलले, ते खेचले. तिन्ही कामे इतक्या झपाट्याने झाली की कोणाच्या लक्षातही आले नाही. सर्वांनी राम धनुष्यबाण घेऊन उभे असलेले पाहिले. तेव्हा रामाने धनुष्य मध्यभागी तोडले. याने एक भयंकर कर्कश आवाज सर्व जगभर पसरला. धनुष्य तुटताच सर्व बाजूंनी फुलांचा वर्षाव सुरू झाला. देवी-देवतांनीही आकाशातून पुष्पवृष्टी सुरू केली आणि अशा प्रकारे सीताजींनी गळ्यात हार घालून श्रीरामांचे स्वागत केले.
(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)
हेही वाचा:
Ram Mandir : महाराष्ट्रातील 'असे' मंदिर जिथे देवी सीतेची मूर्ती आहे, पण प्रभू रामाची नाही, असे का? जाणून घ्या