Pitru Paksha 2023 : हिंदू धर्मात (Hindu Religion) श्राद्ध पक्ष किंवा पितृ पक्षाला (Pitru Paksha 2023) विशेष महत्त्व आहे. हिंदू धर्मात अशी श्रद्धा आहे की मृत व्यक्तीचे श्राद्ध किंवा तर्पण केले नाही तर पितरांच्या आत्म्याला शांती मिळत नाही. पितृदोषामुळे जीवनात अनेक समस्या निर्माण होतात. पूर्वजांना समर्पित वर्षातील 15 दिवसांना पितृ पक्ष म्हणतात. ज्योतिषशास्त्रानुसार, पितृ पक्ष काळ पौर्णिमेपासून सुरू होतो आणि अमावस्यापर्यंत चालतो, पितरांचे श्राद्ध केल्याने जीवनात सुख, शांती आणि समृद्धी प्राप्त होते. यावर्षी पितृ पक्ष 29 सप्टेंबरपासून सुरू होत असून 14 ऑक्टोबरपर्यंत चालणार आहे. या वेळी पितरांना जल अर्पण करण्याची परंपरा आहे. पितृ पक्षात पितरांना पाणी कसे अर्पण केले जाते आणि त्याची पद्धत जाणून घेऊया.
पितरांना फक्त अंगठ्याने पाणी का दिले जाते? जाणून घ्या महत्त्व
पितृपक्षात पितरांना संतुष्ट करण्यासाठी योग्य पद्धतीने तर्पण करणे आवश्यक आहे, अन्यथा पितर प्रसन्न होत नाहीत, अशी मान्यता आहे, पितरांना फक्त अंगठ्याने पाणी का दिले जाते? त्याचे महत्त्व जाणून घ्या.
महाभारत आणि अग्निपुराणानुसार पितरांना अंगठ्याने जल अर्पण केल्याने त्यांच्या आत्म्याला शांती मिळते. शास्त्रानुसार तळहाताचा अंगठा असलेल्या भागाला पितृतीर्थ म्हणतात.
तर्पण करताना अंगठ्यातून पाणी अर्पण केले जाते, तेव्हा ते पितृतीर्थातून जाते आणि पिंडांपर्यंत पोहोचते.
असे म्हणतात की, याने पितरांचे आत्मा पूर्णपणे तृप्त होतात. त्यांना पाण्याची कमतरता नाही.
श्राद्ध करताना कुशापासून बनवलेली अंगठी, ज्याला पवित्री असेही म्हणतात, अनामिका बोटावर ती घालण्याची परंपरा आहे. त्याशिवाय तर्पण आणि पिंडदान अपूर्ण आहे.
कुशाच्या पुढच्या भागात ब्रह्मा, मध्यभागी विष्णू आणि मूळ भागात भगवान शंकर राहतात, असे मानले जाते. कुशासह जल अर्पण केल्याने, पितरांना ते सहज स्वीकारता येते, कारण ते शुद्ध आणि स्वच्छ होते.
हातात पाणी, कुश, अक्षता, फुले आणि काळे तीळ घेऊन दोन्ही हात जोडून पितरांचे ध्यान करा, त्यांना आमंत्रण द्या आणि जल ग्रहण करण्याची प्रार्थना करा. यानंतर 5-7 किंवा 11 वेळा अंजलीने पृथ्वीवर पाणी टाकावे.
पितृ पक्षाचा पहिला दिवस
पितृ पक्षाच्या पहिल्या दिवशी श्राद्धाची पौर्णिमा आणि प्रतिपदा तिथी येते. श्राद्धाच्या पौर्णिमेच्या दिवशी, कोणत्याही महिन्याच्या पौर्णिमेला किंवा प्रतिपदा तिथीला मृत्यू झालेल्या पितरांसाठी श्राद्ध आणि तर्पण केले जाते. प्रतिपदा तिथी आज दुपारी 3:26 ते 30 सप्टेंबर रात्री 12:21 पर्यंत असेल. आज अमृत सिद्धी, सर्वार्थ सिद्धी आणि ध्रुव योग असे शुभ योगही तयार होत आहेत, त्यामुळे या दिवसाचे महत्त्व आणखी वाढले आहे. पितृपक्षात काही विशेष कार्य केल्याने पितर प्रसन्न होतात आणि सुख-समृद्धीचे आशीर्वाद घेऊन निघून जातात.
(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)
महत्त्वाच्या बातम्या
Pitru Paksha 2023 : पितृपक्षात दाढी, मिशा, नखं आणि केस कापावेत की नाही? शास्त्रानुसार काय आहेत नियम? जाणून घ्या