October Vrat Festival 2023 : इंग्रजी कॅलेंडरनुसार दहावा महिना, ऑक्टोबर काही दिवसातच सुरू होणार आहे. 1 ऑक्टोबर 2023 हा आश्विन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील दुसरा दिवस आहे. या दिवशी पितृ पक्षातील तृतीया तिथीला श्राद्ध केले जाईल. या वर्षी अतिशय महत्त्वाचे उपवास आणि सण ऑक्टोबरमध्ये येणार आहेत. ऑक्टोबरमध्ये शारदीय नवरात्री, जीवितपुत्रिका व्रत, दसरा, इंदिरा एकादशी, सर्वपित्री अमावस्या, शरद पौर्णिमा इत्यादी मोठे उपवास आणि सण येतील. यंदा नवरात्र पूर्ण 9 दिवसांची आहे. ऑक्टोबर 2023 मधील उपवास आणि सणांची यादी जाणून घेऊया.
ऑक्टोबर 2023 व्रत सण कॅलेंडर
ऑक्टोबर महिन्यात शारदीय नवरात्री, दसरा, दुर्गाष्टमी, शरद पौर्णिमा यासारखे मोठे उपवास आणि सण साजरे केले जातील. या वर्षी ऑक्टोबरमधील उपवास आणि सणांची यादी जाणून घ्या
2 ऑक्टोबर 2023 (सोमवार) - संकष्टी चतुर्थी
हा दिवस गणपतीला समर्पित आहे. संकटांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी संकष्टी चतुर्थीला उपवास करून रात्री चंद्राची पूजा केली जाते. यामुळे मुलांना आनंद मिळतो.
6 ऑक्टोबर 2023 (शुक्रवार) - अष्टमी, महालक्ष्मी व्रत पूर्ण, कालाष्टमी.
अश्विन महिन्यातील अष्टमी तिथीला स्त्रिया आपल्या मुलांची प्रगती, समृद्धी आणि दीर्घायुष्यासाठी निर्जळी व्रत करतात.
10 ऑक्टोबर 2023 (मंगळवार) – इंदिरा एकादशी
पौराणिक मान्यतेनुसार, पितृ पक्षातील एकादशी सर्वात विशेष मानली जाते, या दिवशी एकादशी तिथीला श्राद्ध केले जाते. एकादशीला ज्यांचा मृत्यू होतो ते वैकुंठाला जातात असे म्हणतात.
11 ऑक्टोबर 2023 (बुधवार) - प्रदोष व्रत (कृष्ण)
12 ऑक्टोबर 2023 (गुरुवार) – अश्विन मासिक शिवरात्री
14 ऑक्टोबर 2023 (शनिवार) – सर्वपित्री अमावस्या, सूर्यग्रहण
सर्वपित्री अमावस्येला पितृ पक्षाचा शेवटचा दिवस म्हणतात. ज्या लोकांना आपल्या कुटुंबातील सदस्यांच्या मृत्यूची तारीख आठवत नाही किंवा काही कारणास्तव श्राद्ध करता येत नाही, अशा लोकांना सर्वपित्री अमावस्येच्या दिवशी तर्पण आणि पिंड दान देण्याची परंपरा आहे.
15 ऑक्टोबर 2023 (रविवार) - शारदीय नवरात्री, घटस्थापना
दुर्गादेवीच्या भक्तीचा उत्सव नवरात्री यंदा 9 दिवस चालणार आहे. नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी घटस्थापना करून अंबे देवीची पूजा केली जाते, असे मानले जाते की यामुळे दुःख, रोग आणि दोष दूर होतात.
18 ऑक्टोबर 2023 (बुधवार) - तूळ संक्रांती, अश्विन विनायक चतुर्थी
या दिवशी सूर्यदेव कन्या राशीतून बाहेर पडून तूळ राशीत प्रवेश करतील. सूर्याची उपासना करण्याचा हा सर्वोत्तम दिवस आहे, यामुळे आदर, कीर्ती आणि वैभव प्राप्त होते. विनायक चतुर्थीच्या दिवशीही बाप्पाची पूजा केली जाणार आहे.
20 ऑक्टोबर 2023 (शुक्रवार) – बंगाली समाजाची दुर्गापूजा
बंगाली समाजाची दुर्गापूजा शारदीय नवरात्रीच्या षष्ठीतिथीपासून सुरू होते. याला कल्पपरंभ असेही म्हणतात. या दिवशी बिल्व आमंत्रण पूजा आणि अधिवास परंपरा केली जाते.
21 ऑक्टोबर 2023 (शनिवार) - नवपत्रिका पूजा, सरस्वती पूजा
नव-पत्रिका पूजेला महासप्तमी असेही म्हणतात. या दिवशी देवीचे रूप मानल्या जाणाऱ्या दुर्गा देवीची पूजा करण्यासाठी नऊ वेगवेगळ्या प्रकारची पाने वापरली जातात. त्यांची पूजा केली जाते.
22 ऑक्टोबर 2023 (रविवार) – दुर्गा महाअष्टमी पूजा, संधि पूजा
दुर्गाष्टमीच्या दिवशी लोक आपल्या कुलदेवतेची पूजा करतात आणि कन्या पूजा करतात. यासोबतच संधिपूजन केले जाते. दोन प्रहर, तिथी, दिवस आणि पक्ष यांच्या मिलनाच्या वेळेला संधिकाल म्हणतात. संधी काळातच देवी आदिशक्तीने चंड आणि मुंड या दोन्ही राक्षसांचा वध केला होता.
23 ऑक्टोबर 2023 (सोमवार) - दुर्गा महानवमी पूजा, आयुधा पूजा, पंचक सुरू
हा नवरात्रीचा शेवटचा दिवस असून, महानवमीला सिद्धिदात्री देवीची पूजा आणि शस्त्रांची पूजा केली जाते. यासह हवन करून नऊ दिवसांची पूजा पूर्ण होते.
24 ऑक्टोबर 2023 (मंगळवार)- दसरा, दुर्गा विसर्जन
विजयादशीच्या दिवशी दुर्गादेवीच्या मूर्तीचे विसर्जन होते. यासोबतच दसरा हा सण वाईटावर चांगल्याचे प्रतीक आहे. या दिवशी रावण दहन करण्यात येतो.
25 ऑक्टोबर 2023 (बुधवार) – पापंकुशा एकादशी
26 ऑक्टोबर 2023 (गुरुवार) - प्रदोष व्रत (शुक्ल)
28 ऑक्टोबर 2023 - अश्विन पौर्णिमा व्रत, कोजागर पूजा, शरद पौर्णिमा, मीराबाई जयंती
अश्विन महिन्यातील पौर्णिमेला शरद पौर्णिमा असेही म्हणतात. धार्मिक मान्यतेनुसार, या दिवशी माता लक्ष्मीचा जन्म झाला. या रात्री अमृत पडते असे मानले जाते. शरद पौर्णिमेच्या रात्री खीर तयार करून ती खुल्या आकाशात ठेवली जाते जेणेकरून तिला अमृताचे गुणधर्म प्राप्त होतात. अशी धारणा आहे.
29 ऑक्टोबर 2023 - कार्तिक महिना सुरू होतो
(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)
महत्त्वाच्या बातम्या
Weekly Festival 2023: गणेशोत्सवाची समाप्ती आणि पितृपक्षाची सुरुवात, येत्या 7 दिवसांचे उपवास, सण जाणून घ्या