जगभरातील कोट्यवधी लोक ऑस्टियोआर्थरायटिस (OA) सारख्या समस्येने ग्रस्त आहेत. आधुनिक काळाबरोबरच आता आधुनिक उपचार पध्दती देखील तितक्याच प्रभावी ठरत आहेत. यापैकी सेल बेस थेरपीने सांधेदुखी आणि सांध्यामधील ताठरता दूर करत उपचारांमध्ये मोठी प्रगती केली आहे. याबाबत सविस्तर माहिती रीजनरेटिव्ह मेडिसिन संशोधक आणि स्टेमआरएक्स हॉस्पिटल अँड रिसर्च सेंटरचे संस्थापक डॉ. प्रदीप महाजन यांनी दिली आहे.
ऑस्टियोआर्थरायटिसचे पारंपारीक उपचार सामान्यत: लक्षणांच्या व्यवस्थापनात मदत करतात परंतु सांध्याचा ऱ्हास रोखण्यासाठी मात्र ते फारसे उपयोगी पडत नाहीत . दुसरीकडे, रिजनरेटिव्ह मेडिसिन हे झीज होणाऱ्या सांध्याना दुरुस्त करण्यात मदत करते. रिजनरेटिव्ह मेडिसिनमध्ये स्टेम सेल थेरपी, पीआरपी इंजेक्शन्स आणि टिश्यू इंजिनीअरिंग यांसारख्या प्रगत तंत्रज्ञानाचा समावेश आहे. हे केवळ वेदनांचे व्यवस्थापन करत नाही तर सांध्यांचे कार्य वाढवण्याची आणि जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्याची संधी देखील प्रदान करते.
स्टेम सेलद्वारे विविध विकार बरे केले जाऊ शकतात. स्टेम सेल उपचार, ज्याला सामान्यतः रिजनरेटिव्ह मेडिसिन म्हणून संबोधले जाते, स्टेम पेशींचा वापर करून ऊतींची दुरुस्त करणे शक्य होते.स्टेम सेल प्रत्यारोपणामध्ये, स्टेम पेशी एकतर जखमी पेशींच्या दुरुस्तीला चालना देतात.
रीजनरेटिव्ह मेडिसिन मधील सेल बेस थेरपी ही प्रक्रिया कमी गुंतागुंतीची आहे आणि बहुतेक उपचारांमध्ये रुग्णाच्या ऊतींचा समावेश असल्याने, अत्यंत प्रतिकूल परिणाम होण्याची शक्यता कमी होते. हे केवळ उपचारांचे परिणाम बदलत नाही तर रुग्णांना त्यांच्या पुनर्प्राप्ती कालावधीत त्यांच्या संपुर्ण प्रवासात सक्रिय राहण्यास मदत करतात. आपल्या शरीरात स्वतःच्या ऊतींची दुरुस्ती आणि नूतनीकरण करण्याची उपजत क्षमता आहे आणि रिजनरेटिव्ह मेडिसन या संभाव्यतेचा उपयोग करते.
वेदना-मुक्त आयुष्याची भेट
बऱ्याच लोकांसाठी, ही वैद्यकीय शिस्त आशाचे प्रतीक असू शकते; अस्वस्थता आणि बंदिवासाच्या आवर्ती चक्रातून मुक्त होण्याची आशा आहे. सामान्य सांधे प्रतिस्थापनांच्या विपरीत, ज्यात बरे होण्याची वेळ आणि संबंधित जोखमी येतात, या प्रकारचे पर्यायी औषध अधिक सुरक्षित आणि अधिक नैसर्गिक आहे. या उपचारांचा उद्देश मानवी शरीराच्या पुनर्प्राप्ती प्रक्रियेस सुलभ करणे, अनेकदा परवानगी देणे आणि पदक टप्प्यावर रुग्णाचा जास्तीत जास्त शारीरिक हस्तक्षेप करणे आहे.
सेल बेस थेरपीच्या सर्वात महत्त्वाच्या पैलूंपैकी एक म्हणजे रुग्णाच्या वेगवेगळ्या गरजा आणि परिस्थितींशी जुळवून घेण्याची त्याची असलेली क्षमता. अस्थिमज्जा किंवा ऍडिपोज टिश्यूपासून मिळविलेले मेसेन्कायमल स्टेम सेल्स (MSCs), विविध प्रकारच्या स्टेम पेशी वापरल्या जाऊ शकतात. या पेशींमध्ये शक्तिशाली पुनरुत्पादक गुणधर्म आहेत आणि ते हाड तयार करणाऱ्या पेशींमध्ये दिसून येतात, ज्यांना ऑस्टिओब्लास्ट म्हणतात ज्यामुळे हाडांची वाढ आणि दुरुस्ती जलद गतीने होते.
हाडांच्या समस्यांवर उपचार करण्याव्यतिरिक्त, सेल्युलर थेरपीमध्ये प्रतिबंधात्मक उपचार देखील केले जातात. विशेषत: रजोनिवृत्तीनंतरच्या महिला आणि वृद्ध व्यक्तींसारख्या उच्च-जोखीम असलेल्या लोकांमध्ये पुनरुत्पादक पद्धतींद्वारे हाडांचे आरोग्य सुधारुन, हाडांशी संबंधित विकारांची प्रगती कमी करणे आणि लोकसंख्येच्या विस्तृत भागासाठी परिणाम सुधारणे शक्य होऊ शकते.
सेल्युलर थेरपी हाडांचे आरोग्य सुधारण्यासाठी आणि हाडांशी संबंधित अनेक परिस्थितींवर उपचार करण्यासाठी एक क्रांतिकारक उपचार पध्दत ठरत आहे. स्टेम पेशींच्या पुनरुत्पादक क्षमतेचा वापर करण्याच्या क्षमतेसह, ही अभिनव थेरपी ऑस्टियोपोरोसिस, फ्रॅक्चर आणि इतर हाडांच्या विकारांशी झुंजणाऱ्या व्यक्तींसाठी आशेचा किरण ठरते. संशोधन आणि क्लिनिकल ॲप्लिकेशन्स विकसित होत असताना, सेल्युलर थेरपी हाडांच्या आरोग्य समस्या दूर करत जगभरातील रुग्णांसाठी प्रभावी उपचार पुरविण्याची महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.