Health News : मासिक पाळीच्या (Menstruation) वेदना विविध कारणांमुळे अस्वस्थ करु शकतात. या वेदना केवळ त्रासदायक मासिक पाळीच नव्हे तर तुमच्या प्रजनन क्षमतेतही बिघाड असल्याचे सूचित करु शकते. जर तुम्ही गर्भवती होण्याचा प्रयत्न करत असाल आणि वेदनादायक मासिक पाळी येत असेल, तर तुम्हाला आधी तज्ज्ञांचा सल्ला घेण्याची आवश्यकता भासू शकते.
वेदनादायक कालावधी समजून घेणे
मासिक पाळीत पेटके नेहमीच येतात. प्रोस्टॅग्लॅंडिन नावाचे संप्रेरक स्नायूंचे कार्य, पेशींचा विकास, शरीराचे तापमान आणि संपूर्ण शरीरातील जळजळ नियंत्रित करतात आणि त्यामुळे पेटके येतात. प्रोस्टॅग्लॅंडिन हे संप्रेरक गर्भाशयाचे अस्तर काढून टाकण्यासाठी मासिक पाळीच्या दरम्यान गर्भाशयाच्या स्नायूंच्या आकुंचनास प्रोत्साहन देतात. जेव्हा स्त्रीला मासिक पाळी येते तेव्हा गर्भाशयाचे अधिक तीव्र आकुंचन होऊ शकते. या बदल्यात, मजबूत आकुंचन गर्भाशयाच्या स्नायूंना ऑक्सिजनचा प्रवाह कमी करु शकतो, परिणामी त्रासदायक क्रॅम्पिंग होऊ शकते.
म्हणून, आपण काळजी कधी करावी? बरं, याचा विचार करा जर तुमची पेटके कालांतराने वाईट होत गेले आणि आता त्या पूर्वीपेक्षा जास्त तीव्र झाल्या असतील तर तुम्हाला एक जन्मजात समस्या असू शकते. तुम्हाला खात्री नसल्यास संभाव्य समस्या वगळण्यासाठी स्त्रीरोगतज्ञाचा सल्ला घ्या.
प्रजननक्षमतेवर परिणाम करणार्‍या दीर्घकालीन आजारांमुळे होणारी मासिक पाळीची तीव्र अस्वस्थता कालांतराने वाईट होत जाते. येथे अनेक परिस्थिती आहेत ज्यामुळे मासिक पाळीत लक्षणीय अस्वस्थता आणि प्रजनन क्षमता कमी होऊ शकते.
1. फायब्रॉईड्स (Fibroids) : फायब्रॉईड म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या सौम्य ट्यूमर गर्भाशयाच्या आत विकसित होतात. ते भयानक वेदना देऊ शकतात, गर्भपाताचा धोका वाढवू शकतात तसेच प्रजननक्षमतेमध्ये व्यत्यय आणू शकतात.
2. एंडोमेट्रिओसिस (Endometriosis) : एंडोमेट्रिओसिसमध्ये, गर्भाशयाच्या ऊती गर्भाशयाच्या बाहेर पसरतात आणि ओटीपोटातील अवयवांवर परिणाम करतात. या आजारामुळे गर्भाशयाची कार्य करण्याची क्षमता बिघडू शकते, ज्यामुळे सतत अस्वस्थता येण्यासोबतच प्रजनन क्षमतेवरही परिणाम होतो. जरी एंडोमेट्रिओसिसच्या अनेक प्रकरणांवर उपचार केले जात नसले तरी, संशोधकांचा असा विश्वास आहे की सर्व वंध्यत्व असलेल्या स्त्रियांपैकी अर्ध्या स्त्रिया एंडोमेट्रिओसिस ग्रस्त असू शकतात.
3. एडेनोमायोसिस (Adenomyosis) : एडेनोमायोसिसमध्ये गर्भाशयाच्या स्नायूमध्ये वाढणारे एंडोमेट्रियम समाविष्ट आहे, ज्यामध्ये गर्भाशयाचे अस्तर गर्भाशयाच्या बाहेर विकसित होते. अत्यंत अस्वस्थता आणि वारंवार पाळी येणे हे एडेनोमायोसिसचे दुष्परिणाम आहेत. याचा प्रजननक्षमतेवर परिणाम होत असल्याचा कोणताही पुरावा नसला तरी त्यामुळे धोका वाढतो असे मानले जाते.
4. दाहक ओटीपोटाचा आजार (Inflammatory Bowel Disease) : मासिक पाळीतील अस्वस्थता ही ओटीपोटाच्या दाहक आजारामुळे होते. हे फॅलोपियन ट्यूब, गर्भाशय आणि अंडाशयांभोवती दिसून येते. हे ट्यूबल अडथळे निर्माण करुन गर्भाधारणा प्रतिबंधित करते.
-डॉ. करिश्मा डाफळे, प्रजनन सल्लागार, नोव्हा आयव्हीएफ फर्टिलिटी, पुणे
टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही. त्यामुळे कोणतेही उपचार, डाएट आणि औषधं तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानं घ्यावीत.