Food : प्रसिद्ध तिरुपती बालाजी मंदिर (Tirupati Balaji Mandir) अनेकदा कोणत्या ना कोणत्या कारणाने चर्चेत असते. हे हिंदू धर्मातील एक अतिशय प्रसिद्ध मंदिर आहे. जिथे लोकांची दर्शनासाठी नेहमी गर्दी दिसते. मात्र, आजकाल हे मंदिर (Tirupati Balaji Mandir Prasad) त्याच्या प्रसादाबद्दल चर्चेत आहे. प्रसादात वापरल्या जाणाऱ्या तुपावरुन वाद निर्माण झाला आहे. पण तुम्हाला माहित आहे का? या प्रसादाला 200 वर्षांपूर्वीचा इतिहास आहे, तसेच लाडू पूर्वी कोणता प्रसाद दिला जायचा? माहित नसेल तर जाणून घ्या या प्रसादाशी संबंधित खास गोष्टी...
देशभरात चर्चेचा विषय
तिरुपती बालाजी मंदिर सध्या देशभर चर्चेचा विषय आहे. खरे तर, या जगप्रसिद्ध मंदिराच्या प्रसादाबाबत धक्कादायक खुलासा झाल्यानंतर केवळ आंध्र प्रदेशातच नाही तर संपूर्ण देशात राजकारण तापले आहे. मंदिराच्या प्रसादाबाबत असा दावा केला जात होता की, प्रसादाचे लाडू बनवण्यासाठी निकृष्ट साहित्य आणि प्राण्यांची चरबी वापरली जात होती. अशा स्थितीत देशभरात याबाबत चर्चा सुरू आहे. तिरुपती बालाजीचे मंदिरच नाही तर त्याचा प्रसाद इतिहास जगभर प्रसिद्ध आहे. मंदिरात प्रसाद म्हणून लाडू दिले जातात. येथे वाटण्यात येणारा प्रसाद अतिशय खास पद्धतीने बनवला जातो आणि तो बनवण्याची परंपरा सुमारे 200 वर्षे जुनी आहे. अशा परिस्थितीत, प्रसादाबाबत सुरू असलेल्या वादाच्या पार्श्वभूमीवर, तिरुपती बालाजीचा प्रसाद का खास आहे आणि त्याच्याशी संबंधित इतर मनोरंजक गोष्टी जाणून घेऊया-
मंदिराचा प्रसाद खास का असतो?
तिरुपती मंदिरात मिळणारा प्रसाद म्हणजेच लाडू खूप खास मानला जातो. असे मानले जाते की या प्रसादाशिवाय मंदिराची यात्रा पूर्ण मानली जात नाही. पोट्टू नावाच्या स्वयंपाकघरात प्रसादाचे लाडू बनवले जातात. येथे दररोज सुमारे 8 लाख लाडू तयार केले जातात. तसेच, ते तयार करण्यासाठी एक विशेष पद्धत वापरली जाते.
लाडू खास पदार्थांपासून बनवले जातात
मंदिरात अर्पण करण्यासाठी एक पद्धत वापरली जाते, तिला दित्तम म्हणतात. प्रसादात वापरण्यात येणारे पदार्थ आणि त्यांचे प्रमाण यासाठी ही संज्ञा वापरली जाते. आतापर्यंत 6 वेळा दित्तम बदलले आहेत. सध्या तयार होणाऱ्या प्रसादात बेसन, काजू, वेलची, तूप, साखर, साखर कँडी आणि बेदाणे वापरतात. पोट्टूमध्ये रोज 620 स्वयंपाकी हे लाडू बनवण्याचे काम करतात. हे लोक पोटु कर्मिकुलू म्हणून ओळखले जातात. या स्वयंपाकीपैकी 150 कर्मचारी नियमित, तर 350 कर्मचारी कंत्राटी पद्धतीने काम करतात. त्याच वेळी, यापैकी 247 शेफ आहेत.
लाडूचे अनेक प्रकार
साधारणपणे मंदिरासाठी विविध प्रकारचा प्रसाद तयार केला जातो, परंतु दर्शनासाठी येणाऱ्या भाविकांना प्रोक्तम लाडू म्हणतात. त्याच वेळी, कोणत्याही विशेष सण किंवा उत्सवाच्या निमित्ताने, अस्थानम लाडू भक्तांना वाटले जातात, ज्यामध्ये काजू, बदाम आणि केशर मोठ्या प्रमाणात असते. तर कल्याणोत्सवात काही खास भक्तांसाठी लाडू बनवले जातात.
200 वर्षांपासूनची जुनी परंपरा, लाडूंपूर्वी 'हा' प्रसाद दिला जायचा
मंदिरात प्रसाद वाटपाची ही परंपरा सुमारे 200 वर्षे जुनी आहे. 1803 मध्ये, तिरुमला तिरुपती देवस्थानम (TTD) ने मंदिरातील प्रसादाचा भाग म्हणून बुंदीचे वाटप सुरू केले. पुढे 1940 मध्ये ही परंपरा बदलून लाडू वाटप सुरू करण्यात आले. यानंतर 1950 मध्ये प्रसाद बनवण्यासाठी वापरण्यात येणारे प्रमाण निश्चित करण्यात आले आणि 2001 मध्ये दित्तममध्ये शेवटचा बदल करण्यात आला, जो सध्याही लागू आहे.
हेही वाचा>>>
Lifestyle : एखादा पदार्थ तुम्ही एक्सपायरी डेट नंतर खाल्लाय का? आरोग्यावर काय परिणाम होऊ शकतो? तज्ज्ञांचे मत जाणून घ्या..
(टीप : वरील सर्व गोष्टी माहिती म्हणून वाचकांपर्यंत पोहोचवत आहोत. एबीपी माझा यातून कोणताही दावा करत नाही. )