मुंबई: 'वेड इन इंडिया'च्या आवाहनानंतर पीएम मोदी (PM Narendra Modi) इंडिया आर्ट, आर्किटेक्चर आणि डिझाइनशी संबंधित एका परिषदेला संबोधित केलं. यावेळी त्यांनी जैसलमेरच्या 'पटवों की हवेली'चा (Patwon Ki Haveli Jaisalmer) उल्लेख केला. पंतप्रधानांच्या उल्लेखानंतर मात्र या ठिकाणी पर्यंटकांची मोठी गर्दी झाल्याचं दिसून आलं. मोठ्या प्रमाणात पर्यटकांनी या अप्रतिम हवेलीला भेट दिली. जैसेलमेरच्या 'पतवों की हवेली'चा संबंध देशातील एका मोठ्या व्यापाऱ्याशी आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केलेल्या या उल्लेखाच्या काही दिवसांपूर्वी 'इंडिया असोसिएशन ऑफ टूर ऑपरेटर्स'ने पंतप्रधान कार्यालयाला 'ब्रँड इंडिया'चा प्रचार करण्याचं आवाहन केलं होतं. जेणेकरून मोठ्या संख्येने परदेशी पर्यटक भारताकडे आकर्षित होऊ शकतील. आता त्याचा सकारात्मक परिणाम झाला असून पर्यटकांच्या संख्येत मोठी वाढ झाल्याचं दिसून येतंय.
'पटवों की हवेली'चा उद्योगपतीशी संबंध
जैसलमेरच्या प्रमुख पर्यटन स्थळांमध्ये 'पटवों की हवेली'चा समावेश आहे. हे जैसलमेरच्या सोनार किल्ल्याच्या तटबंदीजवळ बांधले आहे. त्याभोवती काही जैन मंदिरेही बांधलेली आहेत. हा वाडा पाहण्यासाठी दरवर्षी देश-विदेशातून लोक येतात. या हवेलीचा संदर्भ देताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले की, या हवेलीची वास्तू नैसर्गिक वातानुकूलित म्हणून काम करते. ही वास्तू केवळ दीर्घकाळ टिकणारी नाही तर पर्यावरणाच्या दृष्टीनेही शाश्वत अशी आहे.
असे म्हणतात की 'पटवों की हवेली' 1805 मध्ये गुमानचंद पटवा नावाच्या एका व्यावसायिकाने बांधली होती. ते जैन समाजाचे होते आणि त्यांचे मुख्य काम जरीच्या साड्या बनवणे हे होते. तथापि त्यांनी बँकिंग, वित्त, चांदी आणि अफूच्या व्यापारात लक्षणीय प्रगती साधली. हा 5 वाड्यांचा समूह आहे आणि चो पूर्ण करण्यासाठी सुमारे 60 वर्षे लागली.
या वाड्याशी संबंधित प्रचलित कथा
जैसलमेरच्या पटवांबद्दल एक प्रचलित कथा आहे की गुमानचंद पटवा यांच्या आधीच्या पिढ्यांना जैन मंदिराच्या पुजाऱ्याने सल्ला दिला होता की जैसलमेर सोडल्यानंतर त्यांची प्रगती होईल. त्यानंतर त्यांच्या कुटुंबाने प्रगतीची अशी उंची पाहिली की त्यांनी जैसलमेर राज्याची वित्तीय तूट भरून काढण्याचे कामही सुरू केले. या कारणास्तव त्यांच्या नावात 'पटवा' देखील जोडले गेले.
गुमानचंद पटवा यांनी नंतर पुरोहितांच्या सल्ल्याकडे दुर्लक्ष करून जैसलमेरला परत जाण्याची योजना आखली. मग त्यांनी आपल्या 5 मुलांसाठी जवळपास 5 वेगवेगळे वाडे बांधले. पण पुजाऱ्याचे म्हणणे बरोबर ठरले आणि त्यांची अधोगती सुरू झाली. त्यामुळे तो वाडा केअरटेकरला देऊन पटवा पुन्हा जैसलमेरला निघून गेले. पुढे तेच केअरटेकर या वाड्यांचे मालक झाले आणि नंतर त्यांची विक्री केली. त्यानंतर जैसलमेरचे दुसरे व्यापारी जीवनलालजी कोठारी यांनी ही हवेली खरेदी केली. सोबतच कोठारी हे नावही या वाड्यांशी जोडले गेले.
या हवेलीमध्ये अप्रतिम वास्तुकला आहे
जर आपण या 5 वाड्यांच्या वास्तुकलेबद्दल बोललो तर प्रत्येकाची स्वतःची खासियत आहे. कमान आणि प्रवेशद्वाराद्वारे ते स्वतंत्रपणे ओळखले जाऊ शकतात. प्रत्येक वाड्यात विविध प्रकारचे आरशाचे काम करण्यात आले आहे. त्याच्या खिडक्या, कमानी, बाल्कनी, प्रवेशद्वार आणि भिंतींवरही गुंतागुंतीचे कोरीवकाम आणि चित्रे आहेत.
ही बातमी वाचा: