दावोस: वाढती महागाई जगासाठी चिंताजनक परिस्थिती निर्माण करते आहे. याचा केवळ अविकसित आणि विकसनशील अर्थव्यवस्थांवरच नव्हे तर अमेरिका, ब्रिटन आणि युरोप या विकसित अर्थव्यवस्थांसाठी मोठे आव्हान देणारे परिणाम होणार आहेत. दावोस इथल्या आयोजित वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरममध्ये सहभागी झालेल्या जगभरातील नेते आणि व्यावसायिक नेत्यांनी यावर चिंता व्यक्त केली आहे.
किमतींच्या वाढीमुळे केवळ ग्राहकांच्या भावनांनाच नव्हे तर जागतिक वित्तीय बाजारालाही धक्का बसला आहे. यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी अमेरिकेची केंद्रीय बँक फेडरल रिझर्व्हसह जगातील इतर केंद्रीय बँकांनाही व्याजदर वाढवावे लागत आहेत. त्यामुळे डॉलर मजबूत होत आहे. हे महागाईला चालना देण्यासाठी अधिक उपयुक्त ठरत आहे.
जग मंदीकडे जात आहे?
रशिया-युक्रेन युद्ध आणि कोविड-19 मुळे चीनमध्ये लॉकडाऊनमुळे कच्च्या तेलाच्या आणि खाद्यपदार्थांच्या बाजारातील किमतीत झालेली वाढ तूर्तास थांबताना दिसत नाही. त्यामुळे निराशाच अधिक आहे. जर्मनीचे कुलगुरू रॉबर्ट हॅबेक यांनी वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमला संबोधित करताना सांगितले की, आपल्याकडे अशा किमान चार समस्या आहेत ज्या एकमेकांशी जोडलेल्या आहेत. वाढती महागाई, ऊर्जा संकट, अन्न गरिबी आणि पर्यावरणीय संकट. जर आपण फक्त एका संकटावर लक्ष केंद्रित केले तर आपण इतर समस्या सोडवू शकत नाही. पण एकही प्रश्न सुटला नाही तर आपण जागतिक मंदीकडे वाटचाल करत आहोत याची मला खरच भीती वाटते. याचा जागतिक स्थिरतेवर प्रचंड प्रभाव पडतो ही महत्त्वपूर्ण नोंद त्यांनी केली
अन्नधान्य महागाई ही मोठी समस्या
युद्ध, गंभीर आर्थिक परिस्थिती आणि किमतीतील वाढ, विशेषत: खाद्यपदार्थांच्या किमतींमुळे जागतिक दृष्टीकोन स्पष्टपणे गडद झाला आहे. जागतिक आर्थिक मंदीची अद्याप शक्यता नाही, परंतु ते पूर्णपणे चित्राबाहेर नाही असं आयएमएफच्या व्यवस्थापकीय संचालक क्रिस्टालिना जॉर्जिव्हा यांनी सांगितले. जागतिक अर्थव्यवस्थेबाबत परिषदेत आयोजित चर्चेत त्यांनी हे वर्ष कठीण जाणार असून रशिया-युक्रेन युद्धामुळे अन्नधान्याच्या किमतीत झालेली वाढ ही एक मोठी समस्या राहील असं म्हटलं.
युरोपियन सेंट्रल बँकेच्या (ECB) अध्यक्षा क्रिस्टीन लागार्डे यांनी परिषदेला संबोधित करताना महागाई आणि विकास दर विरुद्ध मार्गावर असल्याचा इशारा दिला. किमतीतील वाढीचा परिणाम आर्थिक क्रियाकलाप आणि देशांतर्गत खरेदी क्षमतेवर होतो. त्यांनी त्यांच्या एका ब्लॉगमध्ये म्हटले आहे की, रशिया-युक्रेन युद्ध हायपर ग्लोबलायझेशनसाठी एक महत्त्वपूर्ण विकास सिद्ध होऊ शकते. त्यामुळे पुरवठा साखळीवर परिणाम होऊन खर्च वाढला आहे.