Credit Card: आर्थिक नियोजन करताना कधी अडी अडचणीला कर्ज घ्यावे लागले, किंवा घर घेण्यासाठी कर्ज घ्यावे लागले तर तुमची पत मोजली जाते आणि तुमचा क्रेडिट स्कोअर काय आहे, हे पाहिले जाते. बरेचदा क्रेडिट कार्ड चा वापर खूप अविचाराने आणि उत्साहाने केला जातो आणि त्याचा परिणाम तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर पडतो. एकीकडे बरीच मोठी असेट्सची लिस्ट असते, पण क्रेडिट कार्ड नीट न वापरल्याने क्रेडिट स्कोअर खराब होतो आणि तुम्हाला कुठलेही क्रेडिट/ कर्ज/ लोन मिळत नाही. आजच्या जगात, चांगले क्रेडिट इतिहास राखणे आणि मजबूत क्रेडिट स्कोअर अर्थव्यवस्थेसाठी आवश्यक आहे. क्रेडिट स्कोअर हे एका व्यक्तीच्या क्रेडिट वर्धदानाची प्रतिष्ठा दर्शवणारा तीन अंकांचा नंबर आहे आणि ते व्यक्तीची पत ओळखण्यासाठी आणि क्षमता समजून घेण्यासाठी रोख देणाऱ्यांनी वापरला जातो.
आपल्याकडे सिबिल (CIBIL) म्हणजेच क्रेडिट इन्फॉर्मेशन ब्युरो ऑफ इंडिया लिमिटेड ही एक संस्था आहे. ही क्रेडिट संबंधित संस्था डाटाबेस मेंटेन करते आणि अनुक्रमे तीन अंकी नंबर जारी करते.
ह्यात 300 ते 900 ची रेंज असते,
300 ते 900 दरम्यानचे गुण अगदी खराब समजले जातात.
500 ते 649 दरम्यानचे गुण सरासरी समजले जातात
650 ते 749 दरम्यानचे गुण चांगले असतात.
750 ते 900 इतके गुण हे उत्तम क्रेडिट स्कोअर समजले जातात.
चांगला क्रेडिट इतिहास आणि मजबूत क्रेडिट स्कोर विविध आर्थिक संधींच्या दरवाजे उघडतात, जसे की कमी व्याज दराने कर्ज घेणे, क्रेडिट कार्ड मिळवणे, एखादे अपार्टमेंट भाडेतत्वावर घेणे आणि अगदी काम/ नोकरी मिळवणे ह्या साठी सुद्धा तुमचा क्रेडिट स्कोर बघितला जातो. या लेखात, आपल्याला चांगले क्रेडिट इतिहास राखण्यासाठी उपाय सांगणार आहोत आणि एक आर्थिक दृष्टीकोनात आपल्या मजबूत क्रेडिट स्कोरची काय महती आहे हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. तेव्हा चांगला क्रेडिट स्कोर राखायचा असेल तर खालील उपाययोजनांची अंमलबजावणी करणे अनिवार्य आहे.
वेळेवर आपले क्रेडिट कार्ड बिल भरा:
चांगले क्रेडिट इतिहास राखण्याच्या सर्वात महत्त्वाच्या कारकांपैकी एक म्हणजे वेळेवर आपल्या बिलांची भरपाई करणे. सुचवलेल्या दिनांकावर स्वयंचलितपणे बिल भरण्याचा दिवस नमूद करा. तुम्ही कधीही ड्यू डेट म्हणजेच ईएमआय देण्याची तारीख असेल, बिल भरायची तारीख असेल ती चुकवू नका. विलंबित भरपाईमुळे तुमचा क्रेडिट स्कोर कमी होतो आणि वर्षांच्या क्रेडिट रिपोर्ट कमकुवत करण्यास कारणीभूत ठरतो.
क्रेडिटचे व्यवस्थापन योग्य पद्धतीने करा:
क्रेडिट कार्ड जबाबदारपणाने वापरणे म्हणजे तुमचे क्रेडिट कार्ड अधिक वापरावे किंवा अत्याधिक कर्ज घेणे नाही. तुम्ही तुमचे क्रेडिट कार्ड एकूण क्षमतेच्या 30 टक्क्यांपर्यंतच वापरायला हवे, असे केल्यास तुम्हाला अधिकचा खर्च करायला बरीच मोठी संधी नेहमीच उपलब्ध असते. उदाहरणार्थ, तुमची लिमिट 100 रुपये असेल तर जास्तीत जास्त 30 रुपयापर्यंतच क्रेडिट कार्ड ब्लॉक ठेवावे. जबाबदारीपूर्ण क्रेडिटचा वापर केल्यास हे वितरकांना दर्शविते की तुम्ही क्रेडिट कार्डचे व्यवस्थापन योग्य पद्धतीने करता.
विविध क्रेडिट मिक्स स्थापित करा:
विविध प्रकारच्या क्रेडिट, उदाहरणार्थ क्रेडिट कार्ड, कर्ज आणि गृहऋण, असल्याचे तुमच्या क्रेडिट स्कोरवर सकारात्मक परिणाम होते. हे दाखवते की तुम्ही विविध आर्थिक दायित्वे योग्यपणे आणि समर्थपणे वापरू शकता. परंतु, महत्वाचं आहे की तुम्ही फक्त ते क्रेडिट/ कर्ज/ उधारी घेतली पाहिजे ज्याची खरंच आवश्यकता आहे आणि तुम्ही प्रभावीपणे व्यवस्थापन करू शकता.
नियमितपणे तुमचे क्रेडिट रिपोर्ट पाहा:
प्रमुख क्रेडिट ब्यूरोंच्या (इक्विफॅक्स, एक्सपीरियन आणि ट्रान्सयुनियन) प्रत्येक वर्षी तुमचे क्रेडिट अहवालाची निःशुल्क प्रतिलिपी मिळवा आणि त्यांना त्रुटी किंवा विसंगतीसाठी तपासा. काही उणीवा आढळल्यास आणि त्या तुम्ही क्रेडिट ब्युरोच्या लक्षात आणून दिल्यास, त्रुटींची दुरुस्ती त्वरितपणे केल्याने चांगले क्रेडिट इतिहास राखण्यास मदत होईल.
नवीन क्रेडिटची मर्यादा ठेवा:
सातत्याने तुम्ही नव्या कर्जाची मागणी केली आणि त्यासाठी क्रेडिट स्कोर चेक केला तर ती कर्ज देणाऱ्यांच्या मनात शंका निर्माण करू शकते आणि त्यामुळे तुमचे क्रेडिट स्कोर नकारात्मकरीत्या प्रभावित होऊन तो कमी सुद्धा होऊ शकतो. ज्यामुळे तुमचा स्कोर तात्पुरता कमी होऊ शकतो. केवळ आवश्यक असताना क्रेडिटसाठी/ कर्जासाठी अर्ज करा आणि कमी कालावधीत मल्टिपल अर्ज टाळा.
जुने क्रेडिट खाते बंद करण्यास घाई करू नका:
जुने क्रेडिट/ कर्ज खाते बंद करणे म्हणजेच लवकर परतफेड करणे चांगला विचार वाटतो. त्यामुळे तुमचा क्रेडिट स्कोर वाढण्यास काहीही मदत होणार नाही. जुने क्रेडिट कार्ड आणि परतफेडीचा सकारात्मक इतिहास हा तुमचा क्रेडिटवर्धिता दर्शवतात. जर का आपले कर्ज जुने झाले असेल तर सातत्याने त्याची परतफेड सुरु ठेवा, कर्ज लवकर संपवण्याचा काहीही आग्रह करू नये.
आवश्यकता भासल्यास तज्ज्ञांना सल्ला घ्या:
जर का तुम्हाला तुमचे कर्ज नीट मॅनेज करता येत नसतील आणि त्यामुळे तुम्ही तुमचे वित्तीय नियोजन प्रभावीपणे करू शकत नसाल तर, क्रेडिट सल्लागार किंवा वित्तीय सल्लागारांकडून मदत घ्या. ते कर्जाचे व्यवस्थापन, तुमचे बजेटिंग आणि तुमची क्रेडिटवर्धिता सुधारण्याचे मार्गदर्शन पुरवू शकतात. ज्यामुळे तुम्हाला तुमच्या क्रेडिट स्कोअरला खराब होण्यापासून वाचवू शकता.
निष्कर्ष:
एक चांगला क्रेडिट इतिहास आणि दृढ क्रेडिट स्कोर आर्थिक स्थिरतेसाठी आणि अनुकूल क्रेडिट संधींची प्राप्तीसाठी महत्वाचं आहे. वेळेवर बिल भरणे, क्रेडिट म्हणजेच कर्जाचा जबाबदारीपूर्वक वापर करणे, आपले क्रेडिट अहवाल नियमितपणे तपासणे आणि गरज पडल्यास आर्थिक सल्लागाराची मदत घेणे यांचा वापर करून तुम्ही सकारात्मक क्रेडिट इतिहास स्थापित आणि राखू शकता. चांगले क्रेडिट तयार करणे वेळ आणि शिस्त आहे, परंतु याचा फायदा होतो. तेव्हा आजच आपला क्रेडिट स्कोर चेक करा आणि तो खराब असेल तर चांगला कसा करायचा आणि चांगला असेल तर उत्तम कसा करायचा आणि उत्तम असेल तर तो मेंटेन कसा करायची ह्याचा ऊहापोह आपण ह्या लेखात केला आहे, तेव्हा ह्या नियमावलीला आपल्या वागण्यात उतरवून भविष्यात आपली पत अजून सक्षम करूया आणि वाढवूया, बघा पटतंय का??