Kumbh Mela 2025: नागा साधूंचे 'अंत्यसंस्कार' विधी जाणून आश्चर्यचकित व्हाल! मोक्ष मिळण्यासाठी ते मृतदेह जाळत नाहीत तर...

Kumbh Mela 2025: नागा साधूंचा असा विश्वास आहे की, अग्नि संस्काराने आत्म्याला पूर्ण मोक्ष मिळत नाही. नागा साधूंच्या अनेक अनोख्या परंपरा आहेत, त्यापैकी त्यांचा अंत्यविधी देखील एक आहे.

Kumbh Mela 2025: येणारे नवीन वर्ष 2025 खूप खास असणार आहे. कारण जानेवारी महिन्यात कुंभमेळा आयोजित करण्यात आला आहे. महाकुंभ 2025 सुरू होण्यासाठी अवघे काही दिवस उरले आहेत. यंदा 13 जानेवारी 2025 पासून प्रयागराजमध्ये महाकुंभ सुरू होणार आहे. या कुंभमेळ्यात प्रत्येक आखाड्यातील साधू-संत येथे येणार आहेत. महाकुंभात नागा साधूंना विशेष स्थान दिले जाते. ते जीवन-मृत्यू आणि सांसारिक भ्रमांपासून दूर राहतात. पण तुम्हाला माहित आहे का, की नागा साधूंचे अंतिम संस्कार देखील अनोखे असतात. हिंदू धर्मात अंत्यसंस्काराच्या वेळी मृतदेहाला अग्नी दिला जातो, परंतु नागा साधूंचा असा विश्वास आहे की, अग्नि संस्काराने आत्म्याला पूर्ण मोक्ष मिळत नाही. नागा साधूंचे 'अंत्यसंस्कार' जाणून तुम्हीही आश्चर्यचकित व्हाल.. जाणून घ्या या अनोख्या परंपरेबद्दल..

नागा साधू हे भगवान शिवाचे भक्त

महाकुंभ दरम्यान अनेक नागा साधू दिसतील, परंतु सामान्य दिवशी ते सामान्य लोकांपासून दूर राहणे पसंत करतात. नागा साधूंच्या अनेक अनोख्या परंपरा आहेत, त्यापैकी त्यांचा अंत्यविधी देखील एक आहे. नागा साधू हे शिवाचे भक्त आहेत. शिव स्वतः समाधी अवस्थेचा देव आहे. नागा साधू पृथ्वीला माता मानतात. त्यांचा असा विश्वास आहे की पृथ्वीवर समाधी घेतल्याने त्यांचे शरीर निसर्गाच्या पाच घटकांमध्ये विलीन होते: पृथ्वी, जल, अग्नि, वायु आणि आकाश. भू समाधी ही त्यांची परंपरा आहे. भू समाधीद्वारे असे मानले जाते की नागा साधू मृत्यूनंतरही ध्यान आणि साधना स्थितीत राहतो. भू समाधीमध्ये शरीर पृथ्वीत विलीन होते, त्यामुळे संताचे जन्म-मृत्यूचे चक्र संपून आत्म्याला मोक्ष प्राप्त होतो. अग्नीचे कार्य शरीराचा शारीरिक नाश करणे आहे परंतु भू-समाधी आत्म्याला स्थिरता आणि शांती प्रदान करते.

...म्हणून नागा साधू मृतदेह जाळत नाहीत

नागा साधूच्या मृत्यूनंतर त्यांचे शरीर सिद्धासनात बसवले जाते. सिद्धासन हे एक योगासन आहे ज्यामध्ये व्यक्तीचे दोन्ही पाय मांड्यांवर विश्रांती घेतात. हे आसन ध्यान आणि मोक्षाचे प्रतीक आहे. या आसनात बसण्याचा उद्देश आत्म्याला ध्यानावस्थेत घेऊन जाणे आणि शरीराला समतोल राखणे हा आहे. भू समाधीची तयारी करताना, सर्वप्रथम समाधी स्थळ निवडले जाते, जे शांत आणि पवित्र ठिकाणी असावे. तेथे एक खड्डा किंवा समाधी जागा तयार केली जाते जी त्या नागा साधूचे शरीर पूर्णपणे झाकण्याइतकी मोठी असते. हे स्थान गंगाजल, गोमूत्र आणि इतर पवित्र वस्तूंनी शुद्ध केले जाते.

तोंडात गंगाजल आणि तुळशीची पाने ठेवतात

नागा साधूचे शरीर साधूचे कपडे किंवा भगवे कपडे घातलेले असते. त्याच्या शरीरावर भस्म लेपन केले जाते, जी त्याच्या आध्यात्मिक साधनेचे प्रतीक आहे. त्याच्या तोंडात गंगाजल आणि तुळशीची पाने ठेवली जातात, त्यानंतर मृत नागा साधूला समाधीच्या ठिकाणी सिद्धासन मुद्रेत बसवले जाते आणि त्याच्याभोवती मातीने झाकले जाते. समाधीची जागा पूर्णपणे बंद केली जाते आणि त्यावर दगड किंवा चिकणमातीने एक चिन्ह बनवले जाते.

हिंदू धर्म आणि सनातन धर्मात अनेक परंपरा 

हिंदू धर्म आणि सनातन धर्मात अशा अनेक परंपरा आहेत ज्या सामान्य लोकांपेक्षा पूर्णपणे वेगळ्या आहेत. नागा साधूंना धर्माचे रक्षक म्हणूनही पूजले जाते, त्यामुळे त्यांच्या अंतिम संस्कारांनाही या धर्मात विशेष महत्त्व आहे आणि त्यानंतर लोक त्यांच्या समाधीची पूजाही करतात.

कुंभमेळ्यातील 2025 शाही स्नानाच्या तारखा

13 जानेवारी 2025 पासून महाकुंभ सुरू होत असून 26 फेब्रुवारी 2024 रोजी महाशिवरात्रीपर्यंत चालणार आहे. या दिवशी अंतिम स्नान करून महाकुंभ उत्सवाची सांगता होईल. या कालावधीत शाही स्नान केव्हा होणार आहे ते जाणून घ्या...

14 जानेवारी 2025 - मकर संक्रांती
29 जानेवारी 2025 - मौनी अमावस्या
3 फेब्रुवारी 2025 - वसंत पंचमी
12 फेब्रुवारी 2025 - माघी पौर्णिमा
26 फेब्रुवारी 2025 - महाशिवरात्री

हेही वाचा>>

(टीप : वरील सर्व बाबी एबीपी माझा केवळ माहिती म्हणून वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवत आहे. यातून एबीपी माझा कोणताही दावा करत नाही.)