Sunita Williams : एलॉन मस्क यांची कंपनी स्पेसएक्सचे अंतराळयान ड्रॅगन तब्बल 28 तासांनंतर आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर पोहोचले. आज, 16 मार्च रोजी, ते भारतीय वेळेनुसार सकाळी 9:40 वाजता डॉक झाले आणि हॅच सकाळी 11:05 वाजता उघडले. हे यान 9 महिने अंतराळ स्थानकात अडकलेल्या भारतीय-अमेरिकन अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर यांना पृथ्वीवर परत आणेल. चार सदस्यीय क्रू-10 टीमने शनिवारी भारतीय वेळेनुसार पहाटे साडेचार वाजता SpaceX च्या Falcon 9 रॉकेटवरून उड्डाण केले. हे केनेडी स्पेस सेंटरवरून प्रक्षेपित करण्यात आले. क्रू-10 अंतराळ स्थानकावर पोहोचल्यानंतर, क्रू-9 अंतराळवीर निक हेग, सुनीता विल्यम्स, बुच विल्मोर आणि अलेक्झांडर गोर्बुनोव्ह ड्रॅगन अंतराळ यानातून पृथ्वीवर परततील. हे चार अंतराळवीर 19 मार्च रोजी अंतराळ स्थानकावरून पृथ्वीवर परत येऊ शकतात.


बोईंगच्या स्टारलाइनरमधील बिघाडामुळे 8 दिवसांचा प्रवास 9 महिन्यांत बदलला


सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर 5 जून 2024 रोजी बोईंगच्या स्टारलाइनर अंतराळयानातून अंतराळ स्थानकावर गेले. हे 8 दिवसांचे मिशन होते, परंतु तांत्रिक अडचणींमुळे ते होऊ शकले नाही. अंतराळ स्थानकावरून हे यान क्रूशिवाय सोडण्यात आले. आता या अंतराळवीरांना तिथे अडकून जवळपास 9 महिने झाले आहेत.




सुनीता आणि विल्मोर यांना स्पेस स्टेशनवर का पाठवण्यात आलं?


सुनीता आणि बुच विल्मोर बोइंग आणि नासाच्या संयुक्त 'क्रू फ्लाइट टेस्ट मिशन'वर गेले होते. यामध्ये सुनिता या यानाच्या पायलट होत्या. त्यांच्यासोबत बुच विल्मोर हा या मोहिमेचा कमांडर होते. आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात (ISS) 8 दिवसांच्या वास्तव्यानंतर दोघेही पृथ्वीवर परतणार होते. प्रक्षेपणाच्या वेळी, बोईंग डिफेन्स, स्पेस अँड सिक्युरिटीचे अध्यक्ष आणि सीईओ टेड कोलबर्ट यांनी याला अंतराळ संशोधनाच्या नवीन युगाची उत्तम सुरुवात म्हटले. अंतराळवीरांना अंतराळ स्थानकावर घेऊन जाण्याची आणि त्यांना परत आणण्याची अंतराळयानाची क्षमता सिद्ध करणे हा या मोहिमेचा मुख्य उद्देश होता.


अंतराळवीरांनाही अवकाश स्थानकावर 8 दिवसात संशोधन आणि अनेक प्रयोग करावे लागले. सुनीता आणि विल्मोर हे पहिले अंतराळवीर आहेत ज्यांना ॲटलस-व्ही रॉकेट वापरून अंतराळ प्रवासासाठी पाठवण्यात आले होते. या मोहिमेदरम्यान त्यांना अंतराळयानही हाताने उडवावे लागले. उड्डाण चाचणीशी संबंधित अनेक उद्दिष्टेही पूर्ण करायची होती.


सुनीता आणि विल्मोर इतके दिवस अंतराळात कसे अडकले?


स्टारलाइनर अंतराळ यानाला प्रक्षेपण झाल्यापासून अनेक समस्या होत्या. यामुळे 5 जूनपूर्वीही अनेक वेळा प्रक्षेपण फेल झाले होते. प्रक्षेपणानंतरही अंतराळयानामध्ये समस्या असल्याच्या बातम्या येत होत्या. नासाने सांगितले की, अंतराळयानाच्या सर्व्हिस मॉड्यूलच्या थ्रस्टरमध्ये एक लहान हीलियम गळती आहे. अंतराळ यानामध्ये अनेक थ्रस्टर्स असतात. त्यांच्या मदतीने अंतराळयान आपला मार्ग आणि वेग बदलते. हेलियम वायूच्या उपस्थितीमुळे रॉकेटवर दाब निर्माण होतो. त्याची रचना मजबूत राहते, ज्यामुळे रॉकेटला त्याच्या उड्डाणात मदत होते.


प्रक्षेपणानंतर 25 दिवसांत अंतराळयानाच्या कॅप्सूलमध्ये 5 हीलियम गळती झाली. 5 थ्रस्टर्सने काम करणे थांबवले होते. याव्यतिरिक्त, प्रणोदक झडप पूर्णपणे बंद करणे शक्य नाही. अंतराळात उपस्थित असलेले कर्मचारी आणि ह्यूस्टन, अमेरिकेत बसलेले मिशन मॅनेजर हे दोघे मिळूनही ते सोडवू शकले नाहीत.